Teleskop Pan-STARRS odkrył nowy dysk protoplanetarny
Analizując obrazy uzyskane za pomocą Panoramic Survey Telescope and Rapid Response System (Pan-STARRS), astronomowie przypadkowo odkryli nowy dysk protoplanetarny znajdujący się około 800 lat świetlnych od Ziemi.
Dysk protoplanetarny to dysk gęstego gazu i pyłu, krążący wokół nowo powstałej gwiazdy. Zakłada się, że planety rodzą się poprzez stopniowe gromadzenie się materiału w tego rodzaju strukturze kosmicznej. Próba lokalizacji i badanie dysków protoplanetarnych są niezbędne dla lepszego zrozumienia procesów formowania się planet.
Astronomowie pod kierownictwem Cipriana T. Berghei z U.S. Naval Observatory (USNO) w Waszyngtonie odkryli nowy dysk tego typu, który jest związany ze źródłem podczerwieni znanym jako IRAS 23077+6707. Odkrycia dokonano dzięki analizie danych z Pan-STARRS, podczas wyszukiwania kandydatów na aktywne jądra galaktyk (AGN). Badanie zostało opisane w serwisie arXiv.
„Zidentyfikowaliśmy nowy, bardzo duży dysk protoplanetarny na podstawie obrazów PS1 i potwierdziliśmy spójność dostępnych danych z interpretacją dysku poprzez transfer promieniowania i modelowanie SED (widmowego rozkładu energii)” – twierdzą naukowcy.
Nowo odkryty dysk protoplanetarny, nazwany Chivito Drakuli (ze względu na jego morfologię przypominającą kanapkę chivito – narodowe danie Urugwaju), ma pozorny rozmiar około 11 sekund kątowych. Czyni go to największym dotychczas wykrytym dyskiem protoplanetarnym.
Astronomowie, oszacowali masę Chivito Draculi na około 0,2 masy Słońca, z czego około 20 proc. stanowią duże ziarna kosmicznego gruzu. Dysk, który nie jest związany z żadnym znanym regionem gwiazdotwórczym, ma kąt nachylenia 82 stopni, a jego promień został obliczony na około 1650 AU (jednostki astronomicznej).
Według astronomów, zdjęcia Pan-STARRS ukazują późną gwiazdę typu A otoczoną dyskiem protoplanetarnym z prawie rozproszoną otoczką. Co ich zdaniem wskazuje na to, że układ jest stosunkowo młody.
Jak twierdzą badacze, zebrane dane sugerują, że przesłonięta gwiazda jest dwa razy większa od Słońca i ma masę około 2,5 masy naszej gwiazdy. Ma ona jasność około 11,46 jasności Słońca, a jej efektywną temperaturę oszacowano na około 7700 stopni Celsjusza.
„Prawdopodobnie jest to młody układ, wciąż z widoczną otoczką, która jest bardzo słaba, ale wciąż możliwa do wychwycenia na zdjęciach PS1″ – podsumowują autorzy artykułu.
Emil Gołoś
