Trzy firmy chcą stworzyć kolejny łazik księżycowy dla NASA
Trzy firmy ubiegają się o możliwość dostarczenia NASA kolejnego łazika księżycowego do misji załogowych planowanych jeszcze w tej dekadzie.
Intuitive Machines z siedzibą w Teksasie, która w lutym wylądowała robotem w pobliżu południowego bieguna księżycowego, Lunar Outpost z Kolorado i Venturi Astrolab z Kalifornii otrzymały zadanie opracowania projektów w ramach kontraktu o łącznej maksymalnej potencjalnej wartości 4,6 miliarda dolarów.
Amerykańska agencja kosmiczna przewiduje przyznanie jednej z trzech firm „zlecenia demonstracyjnego” – co będzie oznaczało testowe uruchomienie ich Lunar Terrain Vehicle (LTV) na powierzchni Księżyca, przed przybyciem załogowej misji Artemis 5, która jest zaplanowana na 2030 rok.
„Tworzymy możliwości potrzebne do ustanowienia długoterminowej eksploracji i obecności na Księżycu. Lubię wyobrażać sobie widoki, które LTV pozwoli nam zobaczyć z powierzchni Księżyca” – mówi Jacob Bleacher, główny naukowiec NASA ds. eksploracji.
Chociaż kontrakty trafiły do nowych firm, nawiązały one współpracę z bardziej uznanymi graczami w branży lotniczej i kosmicznej. Intuitive Machines poinformowało, że otrzymało początkowo 30 milionów dolarów na rozwój swojego prototypu, zwanego RACER (Reusable Autonomous Crewed Exploration Rover), z partnerami takimi jak AVL, Boeing, Michelin i Northrop Grumman.
Astrolab potwierdził, że jego kontrakt może być „wart do 1,9 miliarda dolarów” – choć nie wspomniał, jaką kwotę otrzymał początkowo za swój łazik Flexible Logistics and Exploration (FLEX), który buduje wraz z Axiom Space i Odyssey Space Research. Wstępny projekt tego łazika został zaprezentowany w 2022 roku.
„Łazik FLEX został zaprojektowany do przewożenia dwóch astronautów, wspomagania eksploracji naukowej za pomocą ramienia robota, przenoszenia ładunków i wytrzymywania ekstremalnych temperatur na księżycowym biegunie południowym” – zaznacza firma.
Lunar Outpost współpracuje z Lockheed Martin, General Motors, Goodyear i MDA Space, pod wspólną nazwą „Lunar Dawn”, nad pojazdem Lunar Dawn LTV.
„Wykorzystujemy najnowocześniejszą technologię i mocne strony przemysłu motoryzacyjnego, aby stworzyć prawdziwy pojazd terenowy, który pozwoli żyć i pracować na powierzchni Księżyca” – twierdzi dyrektor generalny firmy Justin Cyrus. Lunar Outpost planuje umieścić mini łazik bez załogi na Księżycu jeszcze w tym roku, jako część kolejnej misji lądownika Intuitive Machines.
NASA oświadczyła, że będzie kupować usługi od firm, zamiast nabywać ich sprzęt. Jest to model kontraktowy, który coraz częściej preferuje w celu obniżenia kosztów i stymulowania gospodarki kosmicznej. Firma wybrana do zaprojektowania może mieć również własnych klientów z sektora prywatnego.
Stany Zjednoczone planują powrót astronautów na Księżyc i zbudowanie tam stałej obecności w ramach programu Artemis. Pierwsza misja załogowa, Artemis 3, ma wylądować w 2026 roku. Chiny również planują wysłać załogę na Księżyc w 2030 roku.
Emil Gołoś
