W Amazonii odkryto gigantycznego delfina rzecznego sprzed 16 milionów lat

Naukowcy odkryli liczącą 16 milionów lat skamielinę największego delfina rzecznego, jaki kiedykolwiek żył w historii. Ogromna skamieniała czaszka Pebanista yacuruna, bo tak te wodne zwierzę nazwali badacze, została odkopana przez szwajcarskich naukowców w Ameryce Południowej w regionie Amazonii.

Paleontolodzy z Uniwersytetu w Zurychu odkryli nowy gatunek delfina rzecznego, który został nazwany Pebanista yacuruna, w peruwiańskiej części Amazonii. Jak dowodzą eksperci, delfin ten mierzył od 3 do 3,5 metra, co czyni go największym znanym delfinem rzecznym jaki kiedykolwiek żył. Znalezisko to zostało dokonane przez międzynarodowy zespół badawczy podczas podróży rzeką Napo w 2018 roku. W trakcie tej ekspedycji badacze zebrali dziesiątki skamielin różnorakich zwierząt, ale najbardziej spektakularne znalezisko miało nadejść po okresie trzech tygodni poszukiwań, informuje portal „The Guardian„.

To właśnie wtedy Aldo Benites-Palomino odkrył dużą czaszkę delfina sprzed 16 milionów lat. Dla tego obecnie głównego autora  badania dotyczącego prehistorycznego rzecznego delfina, które zostało opublikowane w czasopiśmie naukowym „Science Advances”, musiało to być tym bardziej niezwykłe znalezisko, jako że wówczas był jeszcze studentem paleontologii. Fragment szczęki tego wymarłego zwierzęcia wodnego został wypatrzony przez Benitesa-Palomino w trakcie spaceru z kolegą.

„Kiedy tylko zobaczyłem te szczątki, to natychmiast dostrzegłem zębodoły. Krzyknąłem wówczas: «To jest delfin». Nie mogliśmy w to uwierzyć” – powiedział szczęśliwy znalazca. Badania zespołu szwajcarskich paleontologów wykazały nie tylko imponujące rozmiary wymarłego delfina rzecznego, ale także coś równie istotnego. Mianowicie okazało się, że gatunek ten był bliżej spokrewniony z delfinami rzecznymi żyjącymi w Azji Południowej niż z delfinami z Ameryki Południowej, w której to został odkryty.

Kluczowy aspekt związany z gigantycznym rozmiarem pradawnego delfina ujawnia ich interesujących związek. Zarówno Pebanista yacuruna, jak i delfiny rzeczne z Azji Południowej, wyróżniał się wysoko rozwiniętym i wydłużonym pyskiem. Ich cechą wspólną są także struktury kostne, które były jednym z kluczowych części ciała zwierzęcia odpowiadającym za echolokację, tj. zdolność „widzenia” za pomocą dźwięków lub echa o wysokiej częstotliwości. Podczas polowań echolokacja pełni kluczową rolę dla delfinów rzecznych, co wynika z tego, że w przeciwieństwie do ich morskich krewniaków żyją one w błotnistych wodach, które ograniczają ich pole widzenia.

Wydłużony pysk z dużą liczbą zębów, jaki posiadał Pebanista yacuruna, oznacza, iż żywił się on rybami. Paleontolodzy uważają, że ten gatunek delfinów należał do Platanistoidea, czyli nadrodziny delfinów żyjących w oceanach od 24 do 16 milionów lat temu. Zdaniem naukowców przodek tego zwierzęcia pochodził właśnie ze słonych oceanów, a w pewnym momencie zaadaptował się on do życia w słodkowodnych ekosystemach proto-Amazonii, które były pełne pokarmu.

„Szesnaście milionów lat temu peruwiańska Amazonia wyglądała zupełnie inaczej niż dzisiaj. Większą część równiny amazońskiej pokrywał duży system jezior i bagien zwanych jako Pebas” – stwierdził Benites-Palomino. Ten system wodny obejmował 16 milionów lat temu tereny dzisiejszej Kolumbii, Ekwadoru, Boliwii, Peru i Brazylii. Jednak około 10 milionów lat temu Pebas ostatecznie ustąpiły miejsca współczesnej Amazonii, a nowe siedliska doprowadziłyby do zniknięcia gatunków ryb, którymi żywił się ten gigantyczny delfin, co ostatecznie doprowadziło do jego wyginięcia.

Marcin Jarzębski