W Filippi odkryto okazałą marmurową głowę Apolla
W trakcie wykopalisk prowadzonych na terenie stanowiska archeologicznego Filippi Kawala w północnej Grecji przez grupę studentów z Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach zostały odkopane niezwykłe antyczne skarby. W skład jednych z najcenniejszych znalezisk weszła unikatowa głowa starożytnego greckiego boga muzyki, zdrowia i sztuki Apolla.
Rzadki zabytek ze stanowiska Filippi Kawala jest datowany na koniec II lub początek III wieku n.e. i najprawdopodobniej zdobił on starożytną fontannę. Zespołem prowadzącym wykopaliska w tym miejscu kierowała Natalia Poulos, profesor archeologii bizantyjskiej z Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach. W skład grupy odpowiadającej za prace archeologiczne w tym miejscu wchodziło piętnastu studentów z tej samej uczelni oraz asystent docenta Anastasios Tantsis i emerytowany profesor archeologii bizantyjskiej Arystoteles Mendzo.
Archeolodzy dowodzą, że w trakcie wykopalisk prowadzonych w 2024 skupiły się one na tym obszarze Filippi Kawala, który jest położony na wschód od głównej południowej drogi (decumanus), a dokładnie w miejscu, gdzie przecina się ona z północną osią miasta (tzw. Egnatią). Jednym z większych sukcesów najnowszych prac badawczych było odsłonięcie dalszego ciągu wyłożonej marmurem drogi. Na jej powierzchni odkryto wykonaną z brązu monetę, określaną jako filis, która została wybita przez cesarza Leona VI. Ten pochodzący z dynastii macedońskiej władca Cesarstwa Bizantyjskiego panował nad nim w latach 866-912. Znaleziona moneta pomogła określić dokładny okres, w czasie którego odkopana droga była używana, informuje portal „Arkeonews„.
W miejscu w którym zbiegały się obie ulice najprawdopodobniej niegdyś znajdowała się bogato zdobionym konstrukcja. Eksperci są zdania, że dowody jakich dostarczyły wykopaliska z 2023 r. pozwalają przypuszczać, że była to fontanna. Założenie to zostało potwierdzone wraz z najnowszymi pracami archeologicznymi prowadzonymi w 2024 r. – w ich toku została określona w precyzyjny sposób funkcja i kształt tego obiektu. Prowadzone dwa lata wcześniej w 2022 r. badania ujawniły część bogatej dekoracji fontanny, wraz ze stanowiącym jej najokazalszą część posągiem przedstawiającym Herkulesa jako chłopca o młodym ciele.
Z kolei niedawne wykopaliska odsłoniły głowę innego okazałego posągu. Rzeźba ta przedstawia starszego mężczyznę w bogato zdobionej koronie, która jest zwieńczona wieńcem z liści laurowych. Monumentalny marmurowy zabytek najprawdopodobniej przedstawia starożytnego greckiego boga muzyki, poezji, uzdrawiania, zdrowia, słońca, światła oraz sztuki Apolla. Podobnie jak okazały posąg Herkulesa pochodzi ona z II lub początku III wieku n.e. i najpewniej jego funkcją było zdobienie fontanny, która swój ostateczny kształt przyjęła w VIII i IX wieku n.e. Wybór akurat Apolla nie dziwi, gdyż był on jednym z najważniejszych bogów olimpijskich.
Starożytne miasto Filippi zostało założone w 356 r. p.n.e. przez króla Macedonii Filipa II, który był ojcem Aleksandra Wielkiego. Ten ośrodek miejski powstał na miejscu dotychczasowej osady tazyjskiej Crenides, która znajdowała się w pobliżu Morza Egejskiego. Znajdujące się w tym miejscu stanowisko archeologiczne Filippi Kawala w 2016 r. zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, co miało związek nie tylko z ogólnym antycznym charakterem tego miasta, ale także stanowiącą jeden z najcenniejszych skarbów tego miejsca wyjątkową architekturę rzymską. Układ urbanistyczny tego miasta jest na dużo mniejszą skalę odbiciem starożytnego Rzymu. Ośrodek ten utrzymywał duże znaczenie jeszcze we wczesnym średniowieczu.
Marcin Jarzębski
