W północnej Grecji odkryto zaginione polis

We wsi Palaiokastro, znajdującej się na terenie jednostki regionalnej Seres, w północnej Grecji, archeolodzy dokonali niedawno niezwykłego odkrycia. Odkryli bowiem zaginione starożytne miasto.

Początki antycznego miasta, którego pozostałości zostały odkopane przez badaczy w wiosce Palaiokastro, najprawdopodobniej sięgają VI wieku n.e. Istniało ono przez okres około tysiąca lat do jego zniszczenia i opuszczenia w VI wieku n.e. Grupa ekspertów prowadzących prace badawcze na tym obszarze stanowi część większego zespołu archeologicznego kierowanego przez Eforat Historii Starożytnej Seres współpracujący z Francuską Szkołą w Atenach. W toku wykopalisk badacze ci osiągnęli imponujące sukcesy takie jak zidentyfikowanie sporej liczby zabytków, czy pozyskanie dużej liczby cennych danych na temat tego zaginionego ośrodka miejskiego północnej Grecji.

„Lokalizacja dzisiejszego Paleokastro jest utożsamiana z jednym ze starożytnych miast w dolinie rzeki Struma, które było wspominane w antycznych źródłach historycznych” – powiedział kierownik Eforatu Historii Starożytnej Serres Dimitria Malamidou. Następnie dodał: „Mamy nadzieję, że wraz z nowymi badaniami na terenie wioski zostaną znaleziony takie skarby jak napisy, czy monety, które umożliwią nam dokładną identyfikację nazwy tego miasta. Jednak już teraz jest dla nas oczywiste, że w związku z jego strategicznie ważnym położeniem pomiędzy żyzną doliną rzeki Struma a zboczami bogatych w rudy gór Kerdyllion i Vertiskos miejsce to było świadkiem długotrwałego sukcesywnego rozwoju”, informuje portal „Greek Reporter„.

Zdaniem Dimitria Malamidou nie jest przypadkiem, iż pośród najstarszych odkrytych artefaktów znalazły się przedmioty z inskrypcjami, na których znajdowało się wyryte słowo „adama”. Odnosiło się ono do znajdujących się w złóż złota, która najpewniej było poddawane wydobyciu. Efthymios Rizos, będący również archeologiem z Eforatu Historii Starożytnej Serres i jednocześnie członkiem zespołu prowadzącego wykopaliska w położonym niedaleko Terpni, podziela poglądy swojego kolegi. Podkreślił, że znają już różne miasta, które rozwijały się na tym obszarze – problem tkwi jedynie w dokładnej identyfikacji ich lokalizacji.

Badacz ten wspomniał również, że badania archeologiczne w Terpni dostarczyły jednoznaczne dowody względem tego jaki był średni okres istnienia typowego greckiego miasta w okresie starożytnym. Zdaniem archeologa znaleziona inskrypcja stanowi jasne potwierdzenie tego, że ten ośrodek miejski funkcjonował również w  czasach Cesarstwa Rzymskiego, a nawet jest świadectwem tego, iż dysponowało ono rozwiniętymi instytucjami politycznymi. Dokonane na terenie Palaiokastro znaleziska ujawniły, iż obszar ten był początkowo znajdował się pod kontrolą trackiego plemienia Bisaltian. W późniejszych wiekach został on jednak zasiedlony przez przybywających z południa Greków i od północy przez Królestwo Macedonii. Wyniki wykopalisk dowodzą, iż grecka ceramika w mieście tym była obecna już w VI wieku p.n.e.

W trakcie wykopalisk w Palaiokastro zostały także odsłonięte ruiny budynków i fortyfikacji z epoki hellenistycznej, rzymska bazylika z kompleksem łaźni termalnych, warsztat z prasami do wina (cysterny) z czasów rzymskich oraz dwa chrześcijańskie kościoły mające status bazylik. W miejscu tym badacze zidentyfikowali oprócz tego kilka pochówków z różnych epok, a także grobowiec macedońskiego typu, w którym zostali pochowani braci Ipponakta i Dioscoridesa. Byli oni synami Apollodorusa, który wedle przekazów historycznych był towarzyszem Aleksandra Wielkiego. Z pomocą odkrytej w grobowcu monety został on datowany dokładnie na 328 r. p.n.e.

Po raz pierwszy archeolodzy zaczęli prowadzić badania na tym obszarze w 1965 roku. Według Malamidou, to zasłużona archeolog Eugenia Giouri odkryła grobowiec „typu macedońskiego” w odległości około dwóch kilometrów na wschód od Paleokastro. W 1981 r. rozległe prace niwelacyjne spowodowały uszkodzenie szczytu wzgórza Paleokastro, co doprowadziło do odsłonięcia wielu starożytnych budynków, elementów architektonicznych, płaskorzeźb i inskrypcji z III wieku naszej ery. Pierwsze pełnoprawne wykopaliska badawcze przeprowadzono w tym miejscu w 1985 r.

Marcin Jarzębski