Wielka świątynia Posejdona z Kleidi-Samikon zaskakuje naukowców

W 2022 r. na terenie znajdującego się w Grecji, na zachodzie Półwyspu Peloponeskiego, stanowiska archeologicznego w Kleidi-Samikon badacze odkryli pozostałości po świątyni Posejdona. W toku dalszych wykopalisk, których zwieńczenie miało miejsce w ostatnich miesiącach, okazało się, że odkopane sanktuarium greckiego boga mórz jest znacznie większe niż początkowo zakładali naukowcy.

Zespół archeologów z Austriackiej Akademii Nauk i Eforatu ds. Starożytności Regionu Elis, który jest podległy greckiemu Ministerstwu Kultury, w 2022 roku znalazł ruiny budynku, w którym znajdowała się słynna świątynia helleńskiego boga morza Posejdona w Kleidi-Samikon. Żyjący w I wieku p.n.e. grecki geograf i historyk Strabon w jednym ze swoich tekstów opisywał świątynię wodnego bóstwa, która miała znajdować się w pobliżu morza, tuż pod antyczną fortecą Samikon. Sanktuarium to stanowiło jedno z najważniejszych miejsc kultu Posejdona w Helladzie.

Zakończone pod koniec września prace wykopaliskowe w Samikon w 2023 r. wykazały, że wymiary sanktuarium są większe, niż sugerowały pierwotne szacunki oparte na badaniach geofizycznych. Całkowita długość budynku, który był poświęcony potężnemu bóstwu z greckiego panteonu, nie zmieniła się w stosunku do pierwotnych szacunków, gdyż zostało potwierdzone, iż wynosi ona 28 metry, ale znaczącą różnicę przyniosły pomiary szerokości świątyni, która przekraczała 9 metrów. Badacze uważają, że odkryte sanktuarium Posejdona zostało wybudowane w VI wieku p.n.e. w trakcie dwóch faz prac konstrukcyjnych, informuje portal „Greek Reporter”.

„Jak wykazały najnowsze ustalenia wszystko wskazuje na to, że odkryty w Kleidi-Samikon budynek był słynnym sanktuarium Posejdona, które stanowiło ważny ośrodek religijny miasta Amfipolis. Świątynia ta została zbudowana w okresie archaicznym, ale najwyraźniej po kilku wiekach funkcjonowania uległa zniszczeniu i została odbudowana w drugiej połowie IV lub III wieku p.n.e. ” – wyjaśnia ateński oddział Austriackiego Instytutu Archeologicznego. Sanktuarium to składało się z dwóch głównych sal i mniejszej w tylnej części. To jaka była funkcja dwóch głównych pomieszczeń wciąż pozostaje zagadką, ale naukowcy są zdania, że w jego obrębie najprawdopodobniej oddawano cześć bóstwom. Z kolei druga duża sala mogła służyć jako siedziba amfiktionii w Trypolisie. Zadaniem amfiktionii była ochrona konkretnego miejsca kultu religijnego, a za jego realizację odpowiadały związki greckich miast-państw.

Najnowsze prace badawcze wykazały, że podczas przebudowy świątyni na przełomie IV i III wieku p.n.e. ponownie zostały wykorzystane dachówki, które stanowiły część starego dachu budynku. Innym nowym faktem, który ustalili archeolodzy, jest to, iż pomieszczenie, które pierwotnie zostało zidentyfikowane jako pronaos (przedsionek przedniej części antycznej świątyni greckiej), okazało się jednym z pomieszczeń naosu/celli – stanowiącego najważniejszą część świątyni – w skład którego wchodziły dwie kolumnady.  W miarę kontynuowania projektu badawczego do 2026 r. zespół ekspertów będzie starał się zidentyfikować więcej dowodów na zasięg i formę sanktuarium.

Marcin Jarzębski