Z jakimi zagrożeniami wiążą się loty kosmiczne?

Astronomowie szacują, że w przeciągu następnych dziesięciu lat lub góra dwóch dekad podróże w przestrzeń kosmiczną mogą stać się tak normalne jak loty transatlantyckie. Loty kosmiczne najczęściej będą realizowane przez prywatne firmy takie jak chociażby amerykańskie Virgin Galactic, czy Blue Origin. Naukowcy zwracają jednak uwagę na to, iż eksploracja kosmosu przez ludzi wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachowania na różne choroby.

Chociaż powszechne loty w kosmos stają się pieśnią już nieodległej przyszłości, to wciąż nie jest znany sposób w jaki można byłoby usunąć negatywne oddziaływanie przebywania w przestrzeni kosmicznej na ludzkie zdrowie. Nie jest tajemnicą, iż takie podróże wiążą się z ogromnym narażeniem na promieniowanie kosmiczne. Innym zagrożeniem są nagłe zmiany pogody kosmicznej takie jak chociażby rozbłyski słoneczne, które mogą mieć znaczący wpływ na zdrowie załogi i pasażerów statków kosmicznych.

Zdaniem naukowców z Uniwersytetu Surrey obecne przepisy i regulacje nie zapewniają wystarczającej ochrony turystom i załogom odbywającym loty w kosmos. Brak w nich chociażby uwzględnienia wspominanych zmian w pogodzie kosmicznej, a już same rozbłyski słoneczne narażają osoby podróżujące w przestrzeni kosmicznej na dawki promieniowania przekraczające znacznie przyjęty przez prawo bezpieczny poziom. Dawki otrzymywanego wówczas promieniowania przekraczają 100 mSv, kiedy zgodnie z obowiązującymi normami zwykły człowiek maksymalnie powinien móc przyjąć 1 mSv promieniowania w przeciągu roku czasu, a osoba pracująca z promieniowanie 20 mSv.

Obecne ustawodawstwo  i regulacje dotyczące potencjalnego narażenia turystów kosmicznych na promieniowanie są ograniczone i w dużej mierze pozostają niesprawdzone, co do ich efektywności. Wyróżnia je to, iż silnie skupiają się na konwencjonalnych zagrożeniach, które są niezwiązane z promieniowaniem. Ich wadą jest także to, że bazują głównie na przepisach dotyczących standardowych lotów komercyjnych – a takowe przecież znacząco różnią się od podroży w komos.

Równie niejasną kwestią jest aspekt odpowiedzialności za potencjalne katastrofy statków kosmicznych oraz generalnie loty pozaziemskie. Międzynarodowe prawo kosmiczne stanowi mieszankę prawa międzynarodowego – takiego jak umowy, traktaty i konwencje międzynarodowe – oraz ustawodawstwa krajowego.

Narażenie na podwyższony poziom promieniowania jonizującego, które w kosmosie silnie występuje podczas zjawisk pogody kosmicznej, może potencjalnie spowodować uszkodzenie DNA. Tym samym skala ryzyka z którymi wiążą się podróże kosmiczne waha się od  wystąpienia niewielkich problemów zdrowotnych po w najgorszych przypadkach nawet zachowanie na nowotwory. Jak udowadnia portal „The Conversation” branża turystyki kosmicznej nie szczególnie obecnie troszczy się o zagrożenia jakie są związane z promieniowaniem kosmicznym. Zamiast tego opiera się ona na, często nie w pełni świadomej, zgodzie uczestników podróży na poniesienia ryzyka związanego z promieniowaniem kosmicznym. Ciężar poniesienia negatywnych skutków podróży został zatem zrzucony na turystów.

Marcin Jarzębski