Ukraina może mieć problemy z mobilizacją nowych żołnierzy. Przyczyną demografia
Żaden kraj na świecie nie stanął przed takimi wyzwaniami od czasów II wojny światowej. Obecnie trwa wojna z Rosją, która nie wiadomo, kiedy się zakończy, a przed inwazją na pełną skalę Ukraina doświadczyła epidemii koronawirusa, która również poważnie pogorszyła sytuację demograficzną w kraju. Śmiertelność z powodu wirusa na Ukrainie była bardzo wysoka – powiedział Ołeksandr Hładun, zastępca dyrektora ds. badań w Instytucie Demografii i Problemów Jakości Życia Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, w wywiadzie dla portalu TSN.ua.
W tej chwili na Ukrainie dyskutowana jest Strategia Rozwoju Demograficznego na okres do 2040 roku. Działania mają obejmować 16 lat i poprawić sytuację demograficzną w kraju. Ołeksandr Hładun informuje, że obecnie w kraju jest bardzo niski wskaźnik urodzeń i obserwowane jest znaczące ogólne pogorszenie stanu zdrowia Ukraińców. – Liczba osób niepełnosprawnych stale rośnie, mamy wysoki poziom przedwczesnej umieralności, bardzo wysokie wskaźniki umieralności wśród mężczyzn, zwłaszcza tych w wieku produkcyjnym. Państwo cierpi z powodu masowej i przymusowej emigracji ludności oraz nielegalnego wywożenia obywateli Ukrainy do Federacji Rosyjskiej – komentuję badacz.
Stale rośnie odsetek osób w wieku 60 lat i starszych. Natomiast u młodych problemem jest niska płodność. W lipcu 2023 r. ukraińska firma opendatabot.ua, która zapewnia dostęp do danych państwowych z głównych rejestrów publicznych, poinformowała, że wskaźnik urodzeń na Ukrainie spadł o 28% od początku wojny, w porównaniu z tym samym okresem w 2021 roku.
Ginekolog i położnik z Kijowa dr Renat Łucenko w jednym z wywiadów dla serwisu youtubowego poinformował, że poważnym zagrożeniem dla Ukrainek, które stało się zjawiskiem coraz częstszym od czasu wojny na pełną skalę, jest obumarcie płodu na tle poważnych wstrząsów stresowych. – Kortyzol stymuluje całą kaskadę tych negatywnych momentów. Ciało kobiety „myśli”, że płód i tak nie przeżyje… Takich przypadków jest naprawdę wiele. Bo ludzie nie wytrzymują emocjonalnie tej wojny… – wyjaśnia lekarz.
Proponowana Strategia Rozwoju Demograficznego do 2040 roku przewiduje, że wojna pogorszy zdrowie reprodukcyjne Ukraińców w wyniku urazów fizycznych i psychicznych. – Strategia obejmuje walkę z niepłodnością. Nasi specjaliści ds. płodności zauważają, że dość wysoki odsetek dzieci na Ukrainie rodzi się dzięki technologiom reprodukcyjnym. Obszar ten jest promowany i wspierany przez Ministerstwo Zdrowia – mówi Ołeksandr Hładun z NAN Ukrainy.
Na wskaźnik urodzeń znaczący wpływ będzie miało również rozdzielenie rodzin z powodu mobilizacji lub fakt, że kobiety wyjechały za granicę, a mężczyźni pozostali na Ukrainie.
Drugie z realnych zagrożeń jest takie, że już po wojnie rodziny ukraińskie mogą dążyć do zjednoczenia się za granicą i do pozostania tam na stałe.
Należy również zauważyć, że Ukraińcy, którzy uzyskali już obywatelstwo innych krajów, teraz mogą chcieć zrzec się obywatelstwa ukraińskiego, aby uniknąć mobilizacji i zachować możliwość swobodnego przekraczania granicy ukraińskiej. Tym bardziej, że od czasu do czasu rząd ukraiński rozważa możliwość mobilizacji nie tylko mężczyzn, a również i kobiet.
W sprawie obywatelstwa ukraińskiego pojawiła się jednak nowa propozycja od prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Oferuje on ustawę o podwójnym obywatelstwie, według której paszport Ukrainy będą mogli uzyskać etniczni Ukraińcy żyjący w innych krajach (którzy opuścili ojczyznę podczas różnych fal emigracji i znaleźli się w Europie, USA, Kanadzie, Azji, Ameryce Łacińskiej), jak też zagraniczni ochotnicy, walczący na wojnie po stronie Ukrainy. Możliwość ta nie dotyczy tylko obywateli Rosji.
Na chwile dzisiejszą na Ukrainie uznawane jest tylko jedno obywatelstwo: jeśli Ukrainiec posiada paszport innego państwa, to w stosunkach prawnych z Ukrainą nadal jest uznawany za obywatela Ukrainy.
Anna Terlecka
