Kalendarz wyborczy 2024
W roku 2024 dzięki wyborom zaważą się losy świata, przynajmniej na najbliższe lata. W skali globalnej do urn pójdzie bowiem w tym roku więcej wyborców, niż kiedykolwiek w historii: co najmniej 64 kraje (plus Unia Europejska) — reprezentujące łącznie blisko 50% ludności świata — zamierzają w tym roku przeprowadzić wybory krajowe. Wybory 2024 roku – oto całościowe zestawienie.
Rok 2024 będzie więc największym festiwalem demokracji ostatnich lat, jeśli nie dekad. A jednak, ponieważ około połowa światowej populacji będzie uprawniona do głosowania w ponad 70 wyborach w roku 2024, fałszywe informacje i dezinformacja generowane przez sztuczną inteligencję mogą wypaczyć wyniki kolejnych elekcji.
Zagrożeń jest wiele. Problem ten dotyka w szczególności młodych i startujące w elekcjach kandydatki, które według badań są 27. razy bardziej narażone na ataki w Internecie, niż mężczyźni. Tak, również te kandydujące. W badaniu przeprowadzonym w 2016 r. wśród prawodawców z 37 krajów 82% doświadczyło podczas swojej kadencji parlamentarnej przemocy psychicznej, głównie w formie gróźb gwałtu, morderstwa, pobicia lub uprowadzenia, w mediach społecznościowych. Zakładać można, że od tamtego czasu wyniki te uległy pogorszeniu. Rozpoczynający się rok może się okazać kluczowy także w tym kontekście: czy świat okaże się odporny na wyborcze manipulacje? Przekonamy się już wkrótce.
W 2024 roku będziemy potrzebować nowych narzędzi i organizacji, aby chronić demokrację i sam mechanizm elekcji. Potrzeba będzie też zwiększonej uwagi samych wyborców, niezbędne będą obywatelskie siły – na budowanie strategii i ochrony przed dezinformacją.
Najważniejsze wybory w 2024 r.: USA i Rosja
Niewątpliwie, dla świata decydujące w 2024 roku będą dwie elekcje: w Rosji i Stanach Zjednoczonych. Ustawią one globalną scenę polityczną na następną część lat 20. tych XXI wieku.
O ile jednak trudno sądzić, że marcowe wybory w Rosji wygra kto inny, niż Władimir Putin, stawka i wynik wyborów w USA nie są wcale przesądzone. Urzędujący, a ubiegający się o reelekcję prezydent Joe Biden, zmierzyć się może ponownie z Donaldem J. Trumpem, którego popularność za Oceanem nie słabnie, mimo kolejnych procesów i pozwów. Nie wspominając o słoniu w wyborczym pokoju; wyścig o urząd prezydenta w USA zakończony w listopadzie może potencjalnie wywołać to, co „The Economist” określił niedawno jako „największe zagrożenie dla świata” w 2024 roku: ponowne objęcie Gabinetu Owalnego we władanie przez byłego prezydenta Donalda Trumpa wcale nie jest takie wykluczone.
Nadal warto śledzić wybory, których wyniki są raczej pewne. Choć Władimir Putin może prowadzić kampanię reelekcyjną ze świadomością pewnego zwycięstwa, wyniki marcowych wyborów prezydenckich, jeśli ujawniony zostanie prawdziwy podział głosów, można będzie też postrzegać jako potencjalny wskaźnik poparcia dla obecnej władzy na Kremlu – i tego, czy rosyjska opinia publiczna w dalszym ciągu popiera pozornie nie kończą się wojnę na Ukrainie. A może, w związku z rosyjskimi wyborami, świat zgodzi się na pokój na Ukrainie? Tymczasem w samym Kijowie nie jest jasne, czy zaplanowane na 2024 roku głosowanie prezydenckie w ogóle się odbędzie. W końcu w czasie, kiedy w toczącym wojnę o przetrwanie kraju panuje obecnie stan wojenny, trudno będzie zorganizować elekcję. Urzędujący przywódca Wołodymyr Zełenski oświadczył jednak, że zamierza ubiegać się o kolejną kadencję, a jego notowania — pomimo wzrastających tarć na linii rząd-armia — pozostają wysokie.
Globalne Południe i Stary Kontynent
Wyniki wyborów w Moskwie i Waszyngtonie będą miały także wpływ na sytuację w wielu innych krajach świata. Na przykład na Tajwanie, gdzie również w 2024 roku odbędą się wybory prezydenckie to, kto zostanie kolejnym prezydentem USA, zasadniczo ukształtuje podejście Tajpej do Pekinu i Chin kontynentalnych do samorządnej wyspy, której władza w Pekinie wielokrotnie groziła inwazją.
Podobnych sytuacji jest jednak więcej. Oczywiście samo zorganizowanie wyborów nie oznacza, że proces wyborczy będzie wolny, transparentny i uczciwy. Pozostając w Azji wydaje się na przykład, że premier Bangladeszu Szejk Hasina Wajed wygra w styczniu czwartą kadencję z rzędu, chociaż główna partia opozycyjna w kraju bojkotuje wybory w proteście przeciwko trwającym od miesięcy działaniom tłumiącym sprzeciw politycznego. Podobnie w Pakistanie, gdzie najpopularniejszy polityk w kraju, były premier Imran Khan, przebywa obecnie w więzieniu, podczas gdy jego partia została rozgoniona i stłumiona, a jego zwolennicy aresztowani w okresie poprzedzającym lutowe wybory. Jak zorganizować wybory w miejscach świata pogrążonych w chaosie? Mimo dekad globalnych doświadczeń wciąż brak odpowiedzi na to pytanie.
Jednak nawet kraje z ugruntowaną demokracją przygotowują się w 2024 na podjęcie kluczowych decyzji i sukcesji politycznych. W obliczu ponurych perspektyw gospodarczych rzucających cień na rządzącą w Wielkiej Brytanii Partię Konserwatywną, która sprawuje władzę nieprzerwanie od prawie 14 lat, sondaże sugerują, że opozycyjna Partia Pracy prawdopodobnie zwycięży w nadchodzących wyborach powszechnych w Wielkiej Brytanii, co osłabi premiera Rishiego Sunaka i pokrzyżuje plany jego strategii naprawczej brytyjskiej gospodarki.
Wybory 2024. Kalendarz wyborczy
Oto kalendarz wyborczy: wybory zaplanowane lub spodziewane w 2024 r. — zestawienie na podstawie informacji Narodowego Instytutu Demokratycznego, Międzynarodowej Fundacji na rzecz Systemów Wyborczych i Anchor Change. Dla kontekstu, każdy wpis zawiera dane dotyczące populacji oraz charakter wyborów (parlamentarne / prezydenckie).
INDIE
Ludność: 1,44 mld
Wybory: Lok Sabha (Izba Ludowa)
Termin(y): oczekiwany kwiecień – maj
UNIA EUROPEJSKA
Populacja: 448 mln (w sumie 27 państw członkowskich UE)
Wybory: Parlament Europejski
Terminy: 6-9 czerwca
STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI
Ludność: 341 mln
Wybory: Prezydenckie, Senat i Izba Reprezentantów
Termin(y): 5 listopada
INDONEZJA
Ludność: 279 mln
Wybory: Prezydenckie, Regionalna Rada Przedstawicieli, Izba Reprezentantów
Termin(y): 14 lutego
PAKISTAN
Populacja: 243 mln
Wybory: Zgromadzenie Narodowe
Termin(y): 8 lutego
BANGLADESZ
Ludność: 174 mln
Wybory: Parlament Krajowy
Termin(y): 7 stycznia
FEDERACJA ROSYJSKA
Ludność: 144 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): 15-17 marca
MEKSYK
Ludność: 129 mln
Wybory: Prezydenckie, Senat, Izba Deputowanych
Termin(y): 2 czerwca
IRAN
Populacja: 89,5 mln
Wybory: Islamskie Zgromadzenie Konsultacyjne, Zgromadzenie Ekspertów
Termin(y): 1 marca
WIELKA BRYTANIA
Ludność: 67,9 mln
Wybory: Izba Gmin
Termin(y): oczekiwany w 2024 r., wymagany do 28 stycznia 2025 r
REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI
Ludność: 60,7 mln
Wybory: Zgromadzenie Narodowe
Termin(y): oczekiwany od maja do sierpnia
KOREA POŁUDNIOWA
Ludność: 51,8 mln
Wybory: Zgromadzenie Narodowe
Termin(y): 10 kwietnia
ALGIERIA
Ludność: 46 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): spodziewana w grudniu
UKRAINA
Populacja: 37,4 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): planowany* 31 marca (*może nie nastąpić ze względu na stan wojenny)
UZBEKISTAN
Populacja: 35,4 mln
Wybory: Izba Legislacyjna
Termin(y): oczekiwany w październiku, termin do grudnia
GHANA
Populacja: 34,4 mln
Wybory: Prezydenckie, Parlament
Termin(y): 7 grudnia
MOZAMBIK
Populacja: 34,4 mln
Wybory: Prezydenckie, Zgromadzenie Republiki
Termin(y): 9 października
MADAGASKAR
Populacja: 30,7 mln
Wybory: Zgromadzenie Narodowe
Terminy: termin realizacji do maja
WENEZUELA
Populacja: 29,1 mln
Wybory: Prezydenckie
Data(-y): spodziewana w grudniu
KOREA PÓŁNOCNA
Populacja: 26,2 mln
Wybory: Najwyższe Zgromadzenie Ludowe
Termin(y): 10 kwietnia
TAJWAN
Populacja: 23,9 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin-y): 13 stycznia
REPUBLIKA SYRYJSKO-ARABSKA
Populacja: 23,8 mln
Wybory: Zgromadzenie Ludowe
Prezydenckie(y): do ustalenia
MALI
Populacja: 23,6 mln
Wybory: Prezydenckie
Terminy: zaplanowane na luty, junta przełożona na czas nieokreślony z „przyczyn technicznych”
SRI LANKA
Populacja: 21,9 mln
Wybory: Prezydenckie, Parlament
Termin(y): do ustalenia
RUMUNIA
Populacja: 19,7 mln
Wybory: Prezydenckie, Senat, Izba Deputowanych
Termin(y): oczekiwany od listopada do grudnia
CZAD
Populacja: 18,6 mln
Wybory: Prezydenckie
Terminy: spodziewane w październiku
SENEGAL
Populacja: 18,0 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): 25 lutego
KAMBODŻA
Populacja: 17,0 mln
Wybory: Senat
Termin(y): 25 lutego
RWANDA
Populacja: 14,3 mln
Wybory: Prezydenckie, Izba Deputowanych
Termin(y): 15 lipca
TUNEZJA
Populacja: 12,5 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): spodziewana jesienią
BELGIA
Populacja: 11,7 mln
Wybory: Izba Reprezentantów
Termin(y): 9 czerwca
REPUBLIKA DOMINIKANY
Populacja: 11,4 mln
Wybory: Prezydenckie, Senat, Izba Deputowanych
Termin(y): 19 maja
JORDANIA
Populacja: 11,4 mln
Wybory: Izba Reprezentantów
Termin(y): spodziewana w listopadzie
POŁUDNIOWY SUDAN
Populacja: 11,2 mln
Wybory: Prezydenckie, legislatura krajowa
Termin(y): spodziewana w grudniu
CZECHY
Populacja: 10,5 mln
Wybory: Senat
Termin(y): do ustalenia
AZERBEJDŻAN
Populacja: 10,4 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): 7 lutego
PORTUGALIA
Populacja: 10,2 mln
Wybory: Zgromadzenie Republiki
Termin(y): 10 marca
BIAŁORUŚ
Populacja: 9,5 mln
Wybory: Izba Reprezentantów
Termin(y): 25 lutego
AUSTRIA
Populacja: 9,0 mln
Wybory: Rada Narodowa
Termin(y): oczekiwana 29 września
SALWADOR
Populacja: 6,4 mln
Wybory: Prezydenckie, Zgromadzenie Ustawodawcze
Termin(y): 4 lutego
SŁOWACJA
Populacja: 5,7 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): do ustalenia
FINLANDIA
Populacja: 5,5 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): 28 stycznia
MAURETANIA
Populacja: 4,9 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): 22 czerwca
PANAMA
Populacja: 4,5 mln
Wybory: Prezydenckie, Zgromadzenie Narodowe
Termin(y): 5 maja
CHORWACJA
Populacja: 4,0 mln
Wybory: Prezydenckie, Parlament
Termin(y): wybory prezydenckie spodziewane w grudniu; data wyborów parlamentarnych do ustalenia
GRUZJA
Populacja: 3,7 mln
Wybory: Prezydenckie, Parlament
Termin(y): wybory parlamentarne 26 października; data wyborów prezydenckich do ustalenia
MONGOLIA
Populacja: 3,5 mln
Wybory: Wielki Stan Khural (parlamentarne)
Termin(y): spodziewany w czerwcu
URUGWAJ
Populacja: 3,4 mln
Wybory: PRezydenckie, Senat, Izba Reprezentantów
Termin(y): 27 października
REPUBLIKA MOŁDAWII
Populacja: 3,4 mln
Wybory: Prezydenckie
Termin(y): spodziewana w listopadzie
LITWA
Populacja: 2,7 mln
Wybory: Prezydenckie, Seimas
Termin(y): wybory prezydenckie 12 maja; wybory parlamentarne 13 października
BOTSWANA
Populacja: 2,7 mln
Wybory: Zgromadzenie Narodowe
Terminy: spodziewane w październiku
NAMIBIA
Populacja: 2,6 mln
Wybory: Prezydenckie, Zgromadzenie Narodowe
Termin(y): do ustalenia
GWINEA BISSAU
Populacja: 2,2 mln
Wybory: Prezydencja
Termin(y): do ustalenia
MACEDONIA PÓŁNOCNA
Populacja: 2,1 mln
Wybory: Prezydencja, Zgromadzenie
Termin(y): wybory prezydenckie 24 kwietnia; wybory parlamentarne 8 maja
MAURITIUS
Populacja: 1,3 mln
Wybory: Zgromadzenie Narodowe
Termin(y): do ustalenia
KOMORY
Ludność: 0,86 mln
Wybory: Prezydencja
Termin(y): 14 stycznia
BHUTAN
Populacja: 0,79 mln
Wybory: Zgromadzenie Narodowe
Termin(y): 9 stycznia
WYSPY SALOMONA
Populacja: 0,75 mln
Wybory: Parlament Krajowy
Terminy: spodziewane w kwietniu
MALEDIWY
Populacja: 0,52 mln
Wybory: Madżlis Ludowy
Termin(y): oczekiwany marzec – maj
ISLANDIA
Populacja: 0,38 mln
Wybory: Prezydencja
Termin(y): 1 czerwca
KIRIBATI
Populacja: 0,14 mln
Wybory: Prezydentura, Izba Zgromadzenia
Termin(y): do ustalenia
SAN MARINO
Populacja: 0,03 mln
Wybory: Wielka i Rada Generalna
Termin(y): spodziewana w grudniu
PALAU
Populacja: 0,02 mln
Wybory: Prezydentura, Senat, Izba Delegatów
Termin(y): 12 listopada
TUVALU
Populacja: 0,01 mln
Wybory: Parlament
Termin(y): 26 stycznia
Michał Kłosowski
