Żółwie jako konserwy prehistorycznych ludów zamieszkujących dzisiejsze Niemcy?
Na terenie żwirowni Barleben-Adamsee położonej niedaleko Magdeburga, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, we wschodnich Niemczech naukowcy odkryli pięć fragmentów żółwich skorup, które pochodzą sprzed 50 tys. Jak wskazują specjaliści znaleziska te są dowodem na to, iż już w prehistorii ludzie znali coś co moglibyśmy dzisiaj określić mianem konserw. Istotnym znaczeniem tego pokarmu oprócz długiej daty ważności było także to, iż był on łatwy w transporcie.
Liczne żwirownie znajdujące się w dolinie środkowej Łaby w pobliżu Magdeburga dostarczyły w przeszłości już wielu wyjątkowych znalezisk archeologicznych. Pochodzą one z długiego okresu liczącego kilkadziesiąt tysięcy lat: od środkowego plejstocenu (czyli epoki lodowcowej) aż po czasów współczesne. Szczególną skarbnicą takich skarbów archeologicznych i paleontologicznych okazała się żwirownia Barleben-Adamsee, na terenie której to właśnie zostało dokonane ostatnie najnowsze niezwykłe znalezisko archeologiczne.
Już we wcześniejszych latach na terenie tym odkryto liczne cenne zabytki i znaleziska archeologiczne – szczególnie znaczące okazało się odkopanie 180 krzemiennych artefaktów, w skład których wchodziły chociażby topory ręczne, pięściaki, czy tak zwane rdzenie (tj. surowiaki od których został oddzielony co najmniej jeden odłupek). Na obszarze Barleben-Adamsee w przeszłości dokonywano także interesujący odkryć o charakterze paleontologicznym, takich jak zidentyfikowane na przełomie 1998 i 1999 r. skamieliny tura lub żubra, w postaci żebra jednego z tych krewniaków bydła domowego, informuje portal „Arkeonews„.
Najnowsze znalezisko z podmagdeburskiego Barleben-Adamsee obejmuje pięć fragmentów żółwich skorup, które należały do żółwia błotnistego (Emys orbcularis). Wszystkie skamieliny były datowane dwukrotnie za pomocą metody radiowęglowej – jak wykazało badanie pochodzą one z okresu pomiędzy 50 000 a 42 000 r. p.n.e. Żółwie te żyły w trakcie zlodowacenia północnopolskiego, które w Niemczech jest znane pod nazwą zlodowacenia Weichsel.
Jaja żółwia błotnego składane w ziemi wymagają do rozwoju embrionalnego temperatury od 18 do 20 stopni Celsjusza, a tereny dzisiejszych północnych Niemiec w okresie pomiędzy 50 000 a 42 000 lat temu nie nadawały się do życia dla tych zimnokrwistych gadów. Fakt ten rodzi pytanie o to w jaki sposób skorupy żółwi pochodzące z epoki zlodowacenia znalazły się tak daleko na północy.
W toku badań etnograficznych i historycznych naukowcy uznali, że żółwie te zostały zabrane z bardziej południowych i ciepłych obszarów przez koczownicze społeczności ludzkie na północ, jako swego rodzaju prehistoryczne „konserwy” – czyli produkty na zapas, o długiej dacie ważności. Zwierzęta te były łatwe w transporcie i zapewniały zapas świeżego mięsa nawet w przypadku nieudanego polowania.
Marcin Jarzębski
