Afryka na drodze do zielonej energii

Afryka stoi przed historyczną szansą, by odegrać kluczową rolę w globalnym przejściu na zieloną energię elektryczną. Według badania przeprowadzonego wspólnie przez Uniwersytet w Tübingen, Towarzystwo Nauk Przyrodniczych Senckenberg, Uniwersytet w Osnabrück oraz Uniwersytet w Rwandzie, kontynent ten może do 2040 roku czerpać aż 80 proc. swoich potrzeb energetycznych ze źródeł odnawialnych.

Z ogromnym potencjałem zasobów naturalnych, takich jak słońce, wiatr i woda, Afryka ma możliwość produkcji energii odnawialnej na dużą skalę. Zmniejszające się koszty technologii fotowoltaicznej i wiatrowej sprzyjają ekspansji odnawialnych źródeł energii. Wyzwaniem jest jednak rosnące zapotrzebowanie na energię przy równoczesnym braku dostępu do elektryczności dla dwóch trzecich mieszkańców Afryki Subsaharyjskiej.

Decentralizacja sieci energetycznych i tworzenie lokalnych systemów energetycznych mogą być kluczem do dostarczenia energii do obszarów wiejskich, gdzie rozbudowa głównych linii przesyłowych byłaby kosztowna i niepotrzebna. Istnieje również potencjał do zwiększenia wydajności istniejących elektrowni i zmniejszenia strat energii podczas transmisji.

Mimo że hydroenergetyka obecnie stanowi 63 proc. odnawialnej energii w Afryce, istnieją obawy dotyczące niekontrolowanej rozbudowy tam i zbiorników wodnych, które mogą zmieniać bieg rzek i wymuszać relokację społeczności.

Przejście na czystą energię wymaga od państw uzależnionych od węgla i gazu, jak RPA czy Algieria, zrezygnowania z dalszej ekspansji elektrowni węglowych i gazowych na rzecz odnawialnych źródeł. Konieczne jest podwojenie obecnych inwestycji oraz dodatkowe środki w wysokości 30 miliardów dolarów rocznie do 2030 roku, by zapewnić dostęp do elektryczności dla wszystkich mieszkańców kontynentu.

Inwestycje zagraniczne, szczególnie z Chin, USA i Europy, odgrywają coraz większą rolę w finansowaniu projektów infrastrukturalnych w Afryce. Międzynarodowa współpraca i zaangażowanie globalnych inwestorów są kluczowe dla przyspieszenia transformacji energetycznej na kontynencie.

Przejście na zieloną energię ma znaczenie nie tylko dla środowiska, ale także dla rozwoju gospodarczego i społecznego Afryki. Zapewnienie dostępu do niezawodnej i przystępnej cenowo energii elektrycznej może przyczynić się do poprawy jakości życia, zdrowia, edukacji oraz stymulować rozwój przedsiębiorczości i przemysłu.

Afryka dzięki sektorowi odnawialnych źródeł energii ma szansę na przeskoczenie etapu paliw kopalnych i bezpośrednie przejście do czystych technologii. Inwestycje w energię słoneczną, wiatrową oraz hydroenergetykę mogą również pomóc kontynentowi w dostosowaniu się do zmian klimatycznych i zminimalizowaniu własnego wpływu na globalne ocieplenie.

Kluczowym wyzwaniem będzie zbudowanie infrastruktury i systemów przesyłowych dostosowanych do lokalnych warunków oraz zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa dostaw energii. Wdrożenie innowacyjnych rozwiązań technologicznych, takich jak magazynowanie energii i inteligentne sieci energetyczne, będzie miało kluczowe znaczenie dla pełnego wykorzystania potencjału odnawialnych źródeł energii. Wizja ta obejmuje także przemyślane połączenie różnych form energii, aby kompensować wahania w produkcji energii słonecznej i wiatrowej.

Afryka ma szansę stać się liderem w dziedzinie zielonej energii, wykorzystując swoje bogate zasoby naturalne i innowacyjne technologie. Przejście na odnawialne źródła energii nie tylko zmniejszy zależność od paliw kopalnych i przyczyni się do walki ze zmianami klimatycznymi, ale także zapewni stabilniejsze i bardziej zrównoważone źródła energii dla rosnącej populacji kontynentu. Osiągnięcie tego celu będzie jednak wymagało znaczących inwestycji, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, oraz współpracy pomiędzy rządami, sektorem prywatnym i społecznościami lokalnymi.

Wdrożenie odnawialnych źródeł energii w Afryce może przyczynić się do rozwoju gospodarczego, zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego i poprawy jakości życia milionów ludzi. To wyzwanie wymaga jednak również rozważenia i adresowania potencjalnych problemów środowiskowych i społecznych, takich jak wpływ hydroelektrowni na ekosystemy rzeczne i relokacja społeczności lokalnych.

W długoterminowej perspektywie, Afryka i jej zielona transformacja energetyczna może stać się wzorem dla innych regionów świata, pokazując, jak zrównoważony rozwój i innowacje mogą iść w parze z ochroną środowiska i społeczną odpowiedzialnością. Kluczowe będzie jednak zrównoważenie aspiracji rozwojowych z ochroną naturalnych ekosystemów i zapewnienie, aby korzyści z rozwoju zielonej energii były równomiernie rozłożone na całym kontynencie.

Szymon Ślubowski