Bon na kulturę od Emmanuela Macrona młodzi Francuzi wydali głównie na mangi

„Pass Culture”, sztandarowy projekt wprowadzony przez prezydenta Emmanuela Macrona zgodnie z jego obietnicą wyborczą, jest środkiem wspierającym dostęp młodzieży (od 15 do 18 lat) do kultury. Niemały koszt programu w budżecie, kilkaset milionów euro, a jakie efekty?

W zależności od wieku, każdy młody Francuz otrzymuje od państwa bon „Pass Culture” (w wysokości 20 euro dla 15-latków, 30 euro dla 16-latków i 17-latków, 300 euro dla 18-latków), za który może kupić bilety do kina, muzeum czy teatru, a także książki. Jak jednak wskazują dwa, niedawno opublikowane raporty Trybunału Obrachunkowego i Komisji finansów Senatu, wprowadzony przez Emmanuela Macrona Pass Culture wykazuje duże braki. Mimo że kosztuje państwo francuskie co najmniej 273 euro milionów rocznie. 

Komisja finansów Senatu poparła ostatnio wniosek Trybunału Obrachunkowego o wpisanie społeczności, operującej Pass Culture, na listę państwowych operatorów. Miałoby to pozwolić to na lepszą kontrolę funkcjonowania Pass Culture przez parlamentarzystów. Bardziej transparentne funkcjonowanie Pass Culture miałoby też pomóc w większej dywersyfikacji wydatków na kulturę, o co wnioskuje Komisja finansów Senatu. 

W 2022 roku z 6,7 milionów zakupów z karty Pass Culture przez 18-latków, 72,5% stanowiły książki, 11% bilety do kina a 7% muzyka. Pozostałe 10% przeznaczone było na spektakle teatralne i bilety do muzeum. Jak podkreśla raport, Pass Culture rzeczywiście może „utwierdzać przyzwyczajenia kulturalne” młodzieży. 

Czy aby na pewno? Szczególnym przykładem wadliwości Pass Culture są jednak dane, dotyczące zakupionych przez młodzież książek. W rankingu najlepiej sprzedanych książek aż 12 pierwszych miejsc zajmowały mangi. Z 17 milionów książek, kupionych za pośrednictwem Pass Culture od początku jego funkcjonowania, stanowiły one aż 7,5 milionów. 

„Polityka kulturalna powinna być oparta o twórczość. Powinno się mieć zaufanie do instytucji: kiedy widzimy, że opery otwierają się na młodych, a niektóre muzea stają się prawdziwymi szkołami… powinniśmy ich zachęcać do otwierania się na młodzież, zamiast wspierać pewnego rodzaju mentalność konsumpcyjną” – komentował te dane na antenie radia France Inter były minister kultury, Jack Lang. 

Julia Mistewicz