Strzelectwo sportowe.
Wszystkie atuty fenomenalnej dyscypliny
Strzelectwo to szczególny rodzaj sportu, którego rozwój jest ściśle powiązany ze stanem opinii publicznej i kwestiami politycznymi. Strzelectwo nie różni się jednak od żadnego innego sportu olimpijskiego i może przynieść nam wiele korzyści w zakresie zdrowia i relacji społecznych.
Mało znany i niepoprawny politycznie sport
Niewiele sportów wzbudza tyle kontrowersji, co strzelectwo. Ponieważ jest ono ściśle powiązane z bronią palą, wszelkie kwestie społeczne tego dotyczące mają bezpośredni wpływ na sposób, w jaki postrzegamy ten sport. Strzelectwo jako sport jest mało promowane, osoby je uprawiające są postrzegane jako potencjalnie niebezpieczne, a krajowi i międzynarodowi mistrzowie prawie nigdy nie trafiają na pierwsze strony gazet.
To oczywiste, że nie jest to sport jak każdy inny, z tego prostego powodu, że aby go uprawiać na wyższym poziomie, trzeba uzyskać pozwolenia, a następnie kupić sprzęt, który często jest drogi. Jednak irracjonalny strach i pogarda wzbudzane przez broń nie powinny być kojarzone z tym sportem.
Każdy kraj ma inne przepisy dotyczące nabywania, posiadania, a nawet noszenia broni palnej. Niektóre są bardziej liberalne niż inne i nie wymagają licencji na zakup karabinu lub strzelby. Tak jest na przykład we Francji, gdzie do nabycia karabinu .22 LR (boczny zapłon) wystarczy zwykła licencja sportowa. Podobnie nie jest wymagane zezwolenie na posiadanie pistoletu lub karabinu pneumatycznego; tego typu broń występuje w kilku dyscyplinach olimpijskich.
Brak wiedzy o strzelectwie wynika głównie z polityki. Broń jest postrzegana jako narzędzie przemocy i śmierci. Tu często myślimy o strzelaninach w Stanach Zjednoczonych. Za każdym razem, gdy dochodzi do zamachu z użyciem broni palnej (której większość jest w posiadaniu nielegalnym), niektórzy politycy wysuwają pomysł drastycznych ograniczeń lub całkowitego zakazu jej nabywania i posiadania. Na szczęście pomysły te rzadko są realizowane. Niektóre kraje idą nawet wbrew trendowi hoplofobicznemu – na przykład w 2021 roku w Czechach prawo do posiadania broni palnej zapisano w konstytucji.
Dzisiejsze strzelectwo sportowe
Pomijając aspekt polityczny, skupmy się na sporcie. Jak wiemy, starożytne igrzyska olimpijskie miały pewien wojenny wymiar. Uprawiane dyscypliny przypominały różne formy walki (zapasy, biegi lub wyścigi rydwanów, rzut oszczepem itp.), a tradycja ta została utrwalona nawet po nowoczesnej reaktywacji igrzysk przez Pierre’a de Coubertina. Najlepszą tego ilustracją jest fakt, że strzelectwo zostało bezpośrednio włączone do pierwszych współczesnych igrzysk w Atenach w 1896 roku, nawet przed jeździectwem czy łucznictwem.
Strzelectwo sportowe z broni palnej można porównać do łucznictwa, a nawet rzutu oszczepem – idea jest ta sama, zmienia się tylko technologia. W rezultacie obejmuje ono większą różnorodność praktyk i zawodów. Pistolety i karabiny pneumatyczne, pistolety, karabiny, strzelby różnych kalibrów, różne odległości i cele, szybkość lub precyzja, w pozycji stojącej, klęczącej lub leżącej, statycznie lub w ramach wyścigu (biathlon), zmienna liczba strzałów – ta różnorodność pozwala każdemu znaleźć formę, która najbardziej mu odpowiada, co w znacznie mniejszym stopniu dotyczy na przykład łucznictwa.
Co więcej, strzelectwo nie wymaga atletycznej budowy ciała. Chociaż dobra wytrzymałość i minimalny trening są zalecane, nie są obowiązkowe, jeśli chcemy zapoznać się z praktyką; ryzyko kontuzji jest zmniejszone.
Ta dostępność doprowadziła ostatnio do wzrostu liczby członków klubów strzeleckich regularnie ćwiczących i biorących udział w zawodach lokalnych i krajowych. W miarę rozprzestrzeniania się informacji coraz więcej zaciekawionych osób odwiedza strzelnice w całej Europie, co pomaga zwalczać stereotypy. Broń palna jest jedynie narzędziem, którego użycie zależy całkowicie od osoby, która się nim posługuje, podobnie jak w przypadku wszystkich przedmiotów i narzędzi codziennego użytku. Zasady bezpieczeństwa są surowe i narzucają stałą dyscyplinę, co oznacza, że wypadki zdarzają się rzadko.
Strzelectwo jest uprawiane nie tylko na igrzyskach olimpijskich. Istnieje wiele regionalnych, krajowych i międzynarodowych mistrzostw obejmujących większość istniejących zawodów. Jest również bardziej wymagająca dyscyplina – strzelectwo dynamiczne, uprawiane w ramach Międzynarodowej Konfederacji Strzelectwa Praktycznego (IPSC) – która polega na ukończeniu toru strzeleckiego na czas i strzelaniu do różnych stałych lub ruchomych celów.
Różnorodność zawodów znajduje również odzwierciedlenie w konkurencjach – są różne kategorie dla młodzieży, mężczyzn i kobiet, mieszane, nawet dla osób niepełnosprawnych i niedowidzących. Można więc śmiało powiedzieć, że strzelectwo to sport dla każdego.
Zalecane dla rozwoju osobistego
Niektórzy krytycy twierdzą, że strzelectwo sportowe nie jest prawdziwym sportem, porównując je do wyścigów samochodowych, jazdy konnej czy szachów. Oczywiście tak nie jest, a wszystkie przytoczone przykłady są pełnoprawnymi sportami. Zbyt często uważa się, że „prawdziwe sporty” muszą być zasadniczo atletyczne. „Le Robert” podaje następującą definicję sportu: „Aktywność fizyczna wykonywana w sensie zabawy i wysiłku, której praktykowanie zakłada metodyczny trening i poszanowanie zasad”. Strzelectwo w pełni mieści się w tej kategorii i istnieje wiele argumentów na poparcie tego twierdzenia i udowodnienie, że przynosi ono wiele korzyści dla tych, którzy je uprawiają.
1) Koncentracja i precyzja
Jest to bez wątpienia podstawowy aspekt strzelectwa sportowego. Siła, wiek, płeć, wzrost – nie są decydującymi kryteriami, o ile jesteśmy w stanie się skoncentrować i być precyzyjni. Strzelanie polega na wycelowaniu broni w cel z określonej odległości. Często trzeba powtórzyć tę czynność kilka, a nawet kilkadziesiąt razy z rzędu. Panowanie nad swoją pozycją, oddechem i płynnością ruchów jest niezbędne, a wszystko to można osiągnąć tylko wtedy, gdy jesteśmy dobrze skoncentrowani.
Zwiększenie zdolności koncentracji jest korzystne w codziennym życiu. To skupianie się na tym, co się robi, niepozwalanie sobie na rozproszenie uwagi, umiejętność utrzymania koncentracji przez okres od kilku sekund do kilkudziesięciu minut.
Precyzja jest również ważna, ponieważ należy nauczyć się perfekcyjnie naciskać język spustowy broni palnej. Broń palna to konstrukcja techniczna, która wymaga zaawansowanej wiedzy na temat jej działania. W pewnym sensie tak samo jest we wszystkich sportach – trzeba dokładnie wiedzieć, czego się używa. Mogą to być rakieta tenisowa lub buty do biegania. Tutaj precyzja polega na połączeniu wyregulowania przyrządów celowniczych, oddechu, ruchów ciała i nacisku na język spustowy. Nauczenie się robienia tego poprawnie zajmie wiele godzin praktyki, ale i w tym przypadku jest to coś, co przydaje się we wszystkich dziedzinach życia.
2) Skrupulatność
Różni się ona od precyzji, która dotyczy głównie cech fizycznych. Skrupulatność jest tutaj bardziej związana ze znajomością i dopasowaniem broni i amunicji.
Jak wspomniano powyżej, sporty strzeleckie są bardzo zróżnicowane. Istnieją dziesiątki różnych dyscyplin, a znalezienie tej, która najbardziej nam odpowiada, może zająć miesiące, a nawet lata. Po dokonaniu tego wyboru, często z pomocą przyjaciół lub trenerów w klubie strzeleckim, należy wybrać broń i amunicję. Jest to trudniejsze, niż się wydaje, ale na tym też polega piękno strzelectwa.
Tak jak golfista wie, że istnieje kilka rodzajów kijów w zależności od zastosowania, odległości, postury gracza itp., tak strzelec musi używać sprzętu dostosowanego do jego potrzeb. Weźmy na przykład język spustowy pistoletów sportowych. W niektórych modelach regulacja mechanizmu spustowego wymaga manipulowania kilkoma śrubami (czasami 6 lub 7) w celu modyfikacji ciężaru, długości kursu lub tzw. „resetu”. Nie tylko trzeba manipulować tymi śrubami, ale także przetestować każdą konfigurację w kilku seriach strzałów, aby znaleźć idealną kombinację, o ile jest ona zgodna z ograniczeniami regulacyjnymi. Co więcej, korzystanie z pistoletu stopniowo zmienia konfigurację spustu (jego waga zmniejsza się wraz z upływem czasu), co oznacza, że regularnie trzeba ponownie przechodzić przez sesje obsługi. Oczywiście dotyczy to tylko tych, którzy strzelają intensywnie i w oficjalnych zawodach.
Innym przykładem jest wybór amunicji. Każda broń reaguje inaczej na każdy rodzaj amunicji, nawet tego samego kalibru. Zawartość prochu, waga i kształt głowicy oraz materiał łuski muszą być skrupulatnie przetestowane, aby znaleźć najlepsze dopasowanie do swojego sprzętu.
3) Ćwiczenia fizyczne
Choć strzelectwo nie jest sportem wymagającym atletycznej sylwetki, jest ono wymagające fizycznie. Zasadniczo zależy to od dyscypliny, która jest uprawiana – karabin waży więcej niż pistolet, niektóre pozycje są bardziej wymagające niż inne, konkurencja 10 strzałów będzie bardziej męcząca niż konkurencja 30 lub 40 strzałów.
Idealnym przykładem jest biathlon, ale weźmy inny – pistolet precyzyjny. Zwyczajną pozycją strzelecką jest pozycja stojąca, z pistoletem trzymanym w jednej ręce. Strzelec musi podnieść rękę, utrzymać ją napiętą podczas celowania i strzelania, a następnie idealnie opuścić ją, aby odpocząć przez kilka sekund. Pistolet waży ok. jednego kilograma; może wydawać się, że to niewiele, ale podczas zawodów składających się z 30 lub 40 strzałów ramię może szybko się zmęczyć, co skutkuje niższym poziomem koncentracji i dokładności, a tym samym niecelnymi strzałami.
W innym rejestrze znajduje się trap, czyli strzelanie do glinianych rzutków z broni gładkolufowej. Tutaj broń waży od trzech do czterech kilogramów. W kierunku każdego rzuconego glinianego celu trzeba podnieść strzelbę, umieścić kolbę na ramieniu, podążać za trajektorią celu, strzelać (przyjmując odrzut strzelby), opuścić broń i tak dalej – czasami jest to sześćdziesiąt strzałów z rzędu. Zalecany jest zatem trening, co może być tylko dobre dla zdrowia.
4) Psychika i dyscyplina
Biorąc pod uwagę, że strzelectwo jest sportem koncentracji i precyzji, kontrola psychiczna ma kluczowe znaczenie, zwłaszcza podczas długich sesji strzeleckich. Należy nauczyć się oczyszczać umysł, skupiać się na broni i jej kontroli oraz na przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa. To skuteczny sposób na walkę z codziennym stresem, na który zdecydowanie nie ma miejsca na strzelnicy.
Czy możemy posunąć się do stwierdzenia, że strzelanie jest relaksujące? Niektórzy skorzystają z okazji i nie zawahają się tego powiedzieć. Sesja treningowa może trwać nawet kilka godzin. To idealny czas, aby odłożyć na bok osobiste lub zawodowe zmartwienia i skoncentrować się na innych rzeczach. Strzelanie świetnie odstresowuje. Kto odrzuci taką perspektywę?
Na początku postępy są dość łatwe, co motywuje do dłuższych i bardziej regularnych treningów. Niemniej jednak trzeba narzucić sobie pewną dyscyplinę. Zwłaszcza jeśli chodzi o zasady bezpieczeństwa i konserwację broni. To kolejny punkt, któremu się przyjrzymy.
5) Poszanowanie broni palnej i nauka o niej
Broń palna nie jest zwykłym przedmiotem. Strzelanie wymaga dogłębnej znajomości sprzętu, a przede wszystkim szacunku do niego; ludzie powinni być ostrożni w obchodzeniu się z narzędziami, które mogą zranić, a nawet zabić. Uczymy się więc rozbierać swój pistolet lub karabin, by go wyczyścić lub wymienić jego części, uczymy się, jak działa mechanizm odpalania, poznajemy budowę amunicji, której używamy, a także uczymy się, jak transportować lub nosić swoją broń (jeśli zezwalają na to przepisy obowiązujące w naszym kraju). Wszystko to buduje poczucie skromności i szacunku wobec czegoś potężnego.
Ponadto poznajemy historię broni palnej, która jest prawdziwym zjawiskiem społecznym. Poznajemy historię pojedynków rycerskich w średniowieczu, pojedynków honorowych i szerszego dostępu do broni w wyniku rewolucji francuskiej. Uczymy się identyfikować mity i stereotypy w filmach i opinii publicznej. Poznajemy podstawy balistyki, które można wykorzystać w różnych codziennych sytuacjach. Poznajemy również historię przemysłu zbrojeniowego, w którym niektóre z naszych krajów przodują.
6) Aspekty społeczne
Strzelanie nie oznacza, że jesteśmy w nim sami. Nie jest to oczywiście sport zespołowy, ale niektóre (a właściwie większość) konkurencje można rozegrać drużynowo. Strzelectwo może również pomóc w rozwijaniu relacji społecznych.
Przede wszystkim, aby uzyskać licencję, a następnie pozwolenie na broń, trzeba dołączyć do klubu strzeleckiego. Będziemy pod opieką trenerów, którzy wprowadzą nas w świat strzelectwa i struktury klubu. Udział w sesjach treningowych i zawodach klubowych da nam szansę na poznanie członków naszego klubu, a także członków innych klubów. Strzelectwo, jak każdy sport, jest zarówno hobby, jak i pasją. Tworzą się kręgi, zawiązują się przyjaźnie w mieście lub okolicy, a pomaga w tym fakt, że broń palna jest zjawiskiem społecznym (jak wspomniano powyżej), a także zwykłym akcesorium sportowym; nie zapominajmy też o kolekcjonerach.
W ten sposób naturalnie zbliżamy się do strzelców, którzy biorą udział w tych samych zawodach co my, i do tych, którzy są na podobnym poziomie. Bierzemy udział we wspólnych sesjach treningowych, aby udzielać sobie nawzajem porad dotyczących wyboru amunicji do broni, uzyskać pomoc w regulacji przyrządów celowniczych lub nauczyć się nowych technik strzeleckich. Społeczność strzelecka jest zgrana i solidarna. Świadomość uprawiania sportu, który jest „niepoprawny politycznie” i zagrożony komentarzami niektórych rządzących, pomaga tworzyć głębokie więzi między profesjonalnymi strzelcami, amatorami i zwykłymi ludźmi, którzy chodzą na strzelnicę raz lub dwa razy w roku bez rejestracji w klubie.
Po przeanalizowaniu tych czynników widzimy, że strzelectwo jest tylko jednym z wielu sportów, w tym sportem olimpijskim, z wieloma zaletami i korzyściami dla rozwoju osobistego każdego z nas. Co więcej, ma aspekt społeczny i historyczny, który pozwala nam być częścią tradycji naszej cywilizacji, które zasługują na zachowanie i utrwalenie. Wprowadzenie do strzelectwa jest łatwe i otwarte dla wszystkich, niezależnie od wieku, płci czy sprawności fizycznej, o ile nasze podejście jest dobre i szanujące. Możemy tylko polecić, aby spróbować, czy to samemu, czy z rodziną bądź z przyjaciółmi.
Nathaniel Garstecka
