Sztuczna inteligencja etycznym narzędziem w społeczeństwie
Sztuczna inteligencja etycznym narzędziem w wielu dziedzinach w społeczeństwie, gdzie decyzje o znaczeniu etycznym są na porządku dziennym.
Etyka, czyli zbiór zasad moralnych kształtujących ludzkie zachowania, stanowi fundament, na którym oparte są nasze społeczeństwa, prawa i umowy. Zadanie komisji etycznych, polegające na doradzaniu w trudnych, często kontrowersyjnych sytuacjach, nie jest proste, biorąc pod uwagę różnorodność poglądów i wartości.
W obliczu złożoności tych wyzwań, sztuczna inteligencja (AI) zaczyna być postrzegana jako narzędzie z potencjałem do ulepszania procesu podejmowania decyzji etycznych. AI, wykorzystująca algorytmy komputerowe oparte na danych, może oferować nowe perspektywy w analizie skomplikowanych kwestii. Jednakże, pojawia się pytanie, czy i w jaki sposób sztuczna inteligencja może być efektywnie wykorzystana przez komisje etyczne, które również opierają swoje działania na danych.
Kontekst, w którym działają komisje etyczne, ma kluczowe znaczenie. Na przykład, decyzje podejmowane przez szpitalne komisje etyczne mogą opierać się na doświadczeniach z pacjentami, informacjach prawnych, a także na zrozumieniu norm i opinii społecznych. Wyzwanie polega na tym, jak przechwycić i zintegrować tak zróżnicowane dane do algorytmów AI, co na obecnym etapie wydaje się być nie lada zadaniem.
Każdy pacjent jest inny oraz jego historia leczenia. Każdy posiada inne zachowania oraz sposób postrzegania swojej choroby. Wiele z informacji przekazywanych przez pacjenta ciężko przekształcić w sposób zrozumiały dla sztucznej inteligencji. Są jednak pewne ramy oraz wzorce zachowań, w których sztuczna inteligencja przy odpowiednim poprowadzeniu może dać sobie radę przekazać wartościowe analizy dla osób zajmujących się podejściem etycznym dla pacjentów.
W specyficznym kontekście, jakim jest komisja etyczna ds. badań naukowych (REC), sztuczna inteligencja może znaleźć swoje zastosowanie. REC zajmuje się weryfikacją protokołów badań naukowych, a jej głównym zadaniem jest promowanie wysokiej jakości badań, chroniąc jednocześnie prawa i dobro uczestników. Przeglądanie obszernych dokumentów badawczych to proces czasochłonny i złożony, gdzie AI mogłaby znacząco przyspieszyć i usprawnić analizę.
Protokoły badawcze są często obszerne i pełne złożonych informacji. Sztuczna inteligencja, dzięki swojej zdolności do szybkiego przetwarzania dużych ilości danych, mogłaby identyfikować kluczowe kwestie etyczne i sugerować rozwiązania. To znacząco przyspieszyłoby proces oceny etycznej i mógłby wprowadzić większą spójność w decyzjach różnych komisji.
Nie mniej jednak, istnieje fundamentalna różnica między analizą danych a podejmowaniem decyzji etycznych. AI może wskazywać potencjalne problemy etyczne i proponować rozwiązania, ale ostateczna decyzja zawsze będzie leżeć po stronie człowieka. To podkreśla koncepcję „człowieka w pętli”, gdzie AI służy jako narzędzie wspomagające, ale to człowiek jest odpowiedzialny za finalne wybory etyczne.
W przyszłości, wraz z rozwojem technologii i lepszym kodowaniem danych nietekstowych, AI może znaleźć szersze zastosowanie w różnych dziedzinach etyki. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że narzędzie to służy analizie, a nie zastępuje ludzkiego osądu w podejmowaniu decyzji etycznych. Wyzwaniem nie jest sama sztuczna inteligencja, ale sposób, w jaki ludzie zdecydują się ją wykorzystać w procesie decyzyjnym.
Szymon Ślubowski
