Dziesięć miejsc szczególnej aktywności kulturalnej w Europie
Pierwsze biennale sztuki na Malcie, przebudowana dzielnica Carlsberg w Kopenhadze czy pierwsza stolica kultury za kołem podbiegunowym. 2024 rok chce zyskać miano wyjątkowego pod względem aktywności kulturalnej w Europie.
Niemcy
Niemcy świętują 250. urodziny jednego z najbardziej lubianych malarzy, romantycznego artysty Caspara Davida Friedricha (1774-1840). Jego prace przedstawiają góry, ruiny i wzburzone morza, często z postaciami ludzkimi, takimi jak Wędrowiec nad morzem mgły. Wystawy odbędą się w Hamburgu (do 1 kwietnia), Berlinie (od 19 kwietnia do 4 sierpnia) i Dreźnie (od 24 sierpnia 2024 roku do 5 stycznia 2025 r.), gdzie Friedrich mieszkał przez 40 lat. Pochowany został na miejskim cmentarzu Trinitatis.
W Greifswaldzie, miejscu jego urodzenia, odbywa się festiwal (31 sierpnia-1 września) i trzy wystawy w Pomorskim Muzeum Państwowym (od 28 kwietnia). Odwiedzający mogą również podążać śladami artysty – dosłownie, ponieważ wolał podróżować pieszo, ze szkicownikiem w ręku – do miejsc z jego obrazów, takich jak wyspa Rugia lub park narodowy Szwajcarii Saksońskiej.
Malta
Malta rozpoczyna swoje pierwsze biennale tej wiosny. Wydarzenie to wywołało już poruszenie w świecie sztuki, przyciągając zgłoszenia od ponad 2500 artystów z 75 krajów. Ostateczna selekcja nie została jeszcze dokonana, ale organizatorzy obiecali, że na wystawie pojawi się „kilku artystów o międzynarodowej sławie”. Pod hasłem „White Sea Olive Groves”, dzieła sztuki będą badać współczesną tożsamość maltańską i śródziemnomorską.
Sztuka współczesna zostanie pokazana w starożytnych sceneriach, z których wiele znajduje się na liście UNESCO (cała Valletta, stolica, jest miejscem światowego dziedzictwa z 320 zabytkami). Kilka miejsc po raz pierwszy zostanie przekształconych w przestrzenie wystawiennicze, w tym Pałac Wielkiego Mistrza w Valletcie, Zbrojownia w starym mieście Birgu i megalityczne świątynie Ġgantija na Gozo.
Od 11 marca do końca maja 2024 roku.
Estonia
Trzeci rok z rzędu trzy miasta dzielą się tytułem Europejskiej Stolicy Kultury, wśród nich jest Tartu, drugie co do wielkości miasto Estonii i najstarsze miasto w krajach bałtyckich. Pierwsze pisemne wzmianki o mieście pochodzą z 1030 roku i od dawna jest ono kulturalnym sercem kraju, z pierwszym uniwersytetem, gazetami i teatrem narodowym. Dziś nadal jest pełne sal koncertowych, sal wystawowych, teatrów i muzeów, a studenci stanowią jedną czwartą populacji.
Na rok kultury zaplanowano ponad 1000 wydarzeń, od ceremonii otwarcia 26 stycznia do uroczystości zamknięcia 30 listopada. Lato to świetny czas na wizytę, kiedy Vabaduse Avenue, jedna z głównych ulic wzdłuż rzeki, jest zamknięta dla samochodów (od 6 lipca do 11 sierpnia). Aleja bez samochodów będzie miała labirynt hamakowy, warsztaty artystyczne, zajęcia dla dzieci i serię koncertów estońskich i międzynarodowych muzyków.
Kopenhaga
Dzielnica Carlsberg w centrum Kopenhagi rozwijała się od czasu zaprzestania warzenia piwa w 2008 roku i wreszcie można powiedzieć, że została ukończona. Odrestaurowane XIX- i XX-wieczne budynki przemysłowe uzupełnia dziewięć wieżowców inspirowanych włoskim San Gimignano – miastem wież. Odwiedzający, którzy wybierają się tu ze względu na architekturę, znajdą tu wiele innych atrakcji. Znajdują się tu sklepy designerskie i koncepcyjne, galeria sztuki, spa i butikowy hotel Ottilia. Liczne restauracje obejmują duńską kawiarnię smørrebrød (otwarta kanapka), gastropub w starym silosie słodowym, burgerownię w kotłowni i restaurację „New Nordic” w miejscu naturalnych źródeł.
W grudniu ubiegłego roku, po pięciu latach modernizacji, atrakcja Visit Carlsberg została ponownie otwarta jako Home of Carlsberg. Znajduje się tam nowa interaktywna wystawa, restauracja i bar, a także wycieczki po piwnicach i degustacje.
Gandawa
Gandawa jest Europejską Stolicą Młodzieży 2024 i ma wiele do zaoferowania młodym turystom. Do najważniejszych atrakcji należą Zamek Hrabiów, średniowieczna forteca z fosą i krwawą kolekcją narzędzi tortur; Werregarenstraatje, AKA Graffiti Alley, publiczne płótno dla artystów ulicznych; oraz Belfry z 254 schodami, po których można się wspiąć, aby odwiedzić smoka, maskotkę miasta. Rodziny mogą również pobrać aplikację Fosfor the Dragon na dwugodzinne poszukiwanie skarbów w mieście.
Tuż za centrum znajduje się park sportowo-rekreacyjny Blaarmeersen, w którym znajduje się jezioro z piaszczystą plażą, park wodny, skatepark i wiele innych atrakcji. Dzieci albo pokochają, albo znienawidzą cuberdons: słodycze o smaku malinowym z syropem, które zostały wynalezione przez farmaceutę z Gandawy i nadal są sprzedawane tylko w Belgii.
Austria
Kolejną stolicą kultury jest Bad Ischl w regionie Salzkammergut w zachodniej Austrii. Bad Ischl miasto uzdrowiskowe i letnia rezydencja cesarza Franciszka Józefa I, połączyło siły z 22 wiejskimi gminami alpejskimi. Obejmują one jezioro Attersee, które zainspirowało Gustava Klimta i Gustava Mahlera.
Jednym z najważniejszych punktów tegorocznego programu jest Salt Lake Cities, program rezydencji artystów, który ma na celu przywrócenie do życia 12 nieużywanych stacji kolejowych za pomocą instalacji, wystaw i projektów pop-up. Innym wyróżniającym się wydarzeniem jest Reise der Bilder, trzywiekowa wystawa dzieł sztuki zrabowanych w Salzkammergut podczas II wojny światowej. Inne ważne wydarzenia obejmują festiwal muzyki ulicznej, festiwal teatralny oraz festiwal muzyki eksperymentalnej i sztuki cyfrowej. Wreszcie, aby uczcić 200. rocznicę urodzin kompozytora z Górnej Austrii, Antona Brucknera, odbędzie się koncert w rozległej warzelni soli w Ebensee.
Włochy
Wszyscy, którzy przegapili wystawę Artemisia Gentileschi w National Gallery w latach 2020-2021, która została przerwana przez pandemię – mogą udać się do Genui właśnie tej wiosny. Liguryjskie miasto ma dużą wystawę przełomowej XVII-wiecznej artystki, z ponad 50 jej obrazami z całej Europy i Stanów Zjednoczonych.
Wystawa odbywa się w Palazzo Ducale, który w różnych formach był domem doży Genui od XII do XVIII wieku. Posiada sklepione atrium, ogromną salę z ogromnymi żyrandolami, kaplicę z freskami, lochy i wieżę z widokiem na jedno z największych średniowiecznych centrów Europy. Jest to tylko jeden z licznych pałaców w Genui – 42 z nich tworzą światowe dziedzictwo Palazzi dei Rolli. Wszystkie są otwarte dla zwiedzających podczas odbywających się dwa razy w roku Dni Rolli (najbliższe wydarzenie 19-21 stycznia 2024 roku). Wystawa Artemisia Gentileschi: Odwaga i pasja potrwa do 1 kwietnia 2024 roku.
Bodø
Trzecią stolicą kultury jest Bodø w północnej Norwegii, pierwsze miasto na północ od koła podbiegunowego, które otrzymało ten tytuł. Miasto dąży do tego, by być najbardziej zrównoważoną stolicą kultury w historii, a wiele wydarzeń odbywa się na świeżym powietrzu – zarówno na lądzie, jak i na morzu.
Ceremonia otwarcia w dniu 3 lutego odbędzie się na pływającej scenie w porcie. Odbędzie się także koncert w zanurzonej jaskini, gdzie widzowie muszą być akredytowanymi nurkami (będzie on również transmitowany na żywo), a także nowa 10-metrowa rzeźba poety Pettera Dassa na wysepce, którą najlepiej zobaczyć z łodzi. Na suchym lądzie do najważniejszych atrakcji należy masowa impreza plenerowa o nazwie Midsummer Mischief, jedyne w Europie biennale sztuki lądowej i pierwszy zimowy festiwal światła w Nordland. Kultura Sámi świętowana jest trylogią sztuk Teatru Południowego Sámi, a Muzeum Miejskie Bodø staje się na rok muzeum Sámi.
Malmö
Szwecja jest w tym roku gospodarzem konkursu piosenki Eurowizji, co idealnie zbiega się w czasie z 50. rocznicą zwycięstwa zespołu Abba. Miasto-gospodarz, Malmö, będzie tętnić życiem w weekend finału, 11 maja, gdy fani Eurowizji zejdą się masowo, ale ma mnóstwo kultury przez cały rok. Malmö Konstmuseum prezentuje sztukę skandynawską, meble i rękodzieło; Moderna Museet Malmö prezentuje prace Dalí i Picassa, a także współczesne wystawy; Form/Design Center koncentruje się na architekturze, designie i rzemiośle; a pół godziny jazdy od hotelu znajduje się doskonałe Falsterbo Photo Art Museum z fotografiami Helmuta Newtona, Roberta Mapplethorpe’a, Antona Corbijna i innych.
Nieco mniej wyrafinowane jest Muzeum Obrzydliwego Jedzenia, w którym znajduje się 80 eksponatów przyprawiających o mdłości, od sera zarażonego larwami na Sardynii po zgniłego rekina z Islandii.
Strasburg
W kwietniu Genua przekaże tzw. „pałeczkę” Światowej Stolicy Książki Strasburgowi. W ciągu najbliższych 12 miesięcy odbędzie się ponad 200 wydarzeń związanych z książkami, takich jak festiwal Arsmondo Utopia – nazwany na cześć książki Thomasa More’a – w Operze w Strasburgu, który obejmuje operę, koncerty, pokazy filmowe, rozmowy i debaty.
Inne miejsca to Musée de l’Œuvre Notre-Dame, muzeum rzeźby i witraży, oraz muzeum, w którym znajdują się prace Magritte’a, Moneta i Rodina. Samo miasto ma wiele do zainspirowania niedoszłych powieściopisarzy, z jego urokliwym położeniem na wyspie (centrum jest otoczone rzeką Ill i kanałem), domami z muru pruskiego i gigantyczną gotycką katedrą, chwaloną przez pisarzy, w tym Goethego i Victora Hugo. Od 23 kwietnia 2024 roku do 22 kwietnia 2025 roku.
Laura Wieczorek
