Ewolucja smaku u rekinów
Zespół badawczy z Uniwersytetu w Kolonii i Leibniz Institute for Food Systems Biology we Freising, odkrył receptor gorzkiego smaku u dwunastu różnych ryb chrzęstnoszkieletowych (rekinów i płaszczek). Należy do tak zwanych receptorów smakowych typu 2 (T2R), które sprawiają, że ludzie czują gorzki smak. Odkrycie pozwoli dowiedzieć się jak zachodziła ewolucja smaku u rekinów.
Do tej pory zakładano, że tego typu receptory występują tylko u kręgowców kostnych. Praca została opublikowana pod tytułem „A singular shark bitter taste receptor provides insights into the evolution of bitter taste perception” w Proceedings of the National Academy of Sciences.
W przeszłości badania molekularne dostarczały ograniczonych informacji na temat rekinów, ponieważ ich genomy są najczęściej bardzo złożone. Sekwencjonowanie w tym wypadku jest dużo bardziej złożone i trwa dłużej niż w przypadku innych gatunków zwierząt. Obecnie wraz z ichz rozwojem, techniki te są bardziej zaawansowane i dostarczają coraz więcej informacji na temat sekwencji genów wielu ryb chrzęstnoszkieletowych.
Umożliwiło to neurobiologom dr Maikowi Behrensowi i Tatjanie Lang z Leibniz Institute for Food Systems Biology oraz profesor Sigrun Korsching z Instytutu Genetyki Uniwersytetu w Kolonii rozpoznanie receptorów gorzkiego smaku u ryb chrzęstnoszkieletowych.
Dwanaście z siedemnastu badanych genomów ryb chrzęstnoszkieletowych zawierało geny receptorów smaku typu 2, przy czym tylko jeden gen T2R był obecny u każdego gatunku. Naukowcy nazwali ten pojedynczy gen T2R1. Fakt, że znaleziono tylko jeden gen T2R sugeruje, że jest to oryginalna forma tych receptorów gorzkiego smaku, która nie została zmieniona przez duplikację genów i późniejszą specjalizację powstałych receptorów.
„Odkrycia te dają nam nowy wgląd w ewolucję receptorów smakowych. Możemy spojrzeć prawie 500 milionów lat wstecz na molekularne i funkcjonalne pochodzenie rodziny receptorów gorzkiego smaku, ponieważ tyle lat ma ostatni wspólny przodek ryb chrzęstnoszkieletowych i kostnych” – mówi Sigrun Korsching.
Autorzy odkryli również, że przez gen T2R1 rekin bambusowy (C. plagiosum) i rekinek psi (S. canicula) mogą smakować gorzkie substancje odczuwane również przez ludzi, takie jak kolchicyna czy kwas żółciowy. Badanie przesiewowe na dziewięćdziesięciu czterech substancjach odczuwanych przez ludzi jako gorzkie, potwierdziło, że jedenaście z nich może również aktywować receptory u rekinów.
Niektóre z tych jedenastu substancji aktywują również receptory gorzkiego smaku „żywej skamieliny” Latimerii, przedstawiciela ryb trzonopłetwych, uważanego za wymarły. Sigrun Korsching podsumowuje, że „zakres, w jakim ta funkcja została zachowana, jest zdumiewający, ponieważ zachował się przez całą ewolucję kręgowców”.
Emil Gołoś
