Co przeczytać, obejrzeć, przesłuchać? Polecanka „Gazety na Niedzielę” (5)

W kolejnym odcinku naszego cyklu trzy warte obejrzenia wystawy w Rzymie poleca prof. Jerzy Miziołek – historyk sztuki, były dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie.

Prof. Jerzy Miziołek poleca arcyciekawe wystawy w Rzymie

Wieczne Miasto – tak pełne wspaniałych zabytków z przeszło 2000 lat dostarcza nieustannie własnym mieszkańcom i turystom dodatkowych atrakcji w postaci wystaw czasowych. Trzy z nich są szczególnie warte polecenia. 

Teatro. Autori, attori e pubblico nell’antica Roma

Pierwsza z tych ekspozycji prezentowana jest w Muzeum słynnego Ara Pacis (Ołtarza pokoju) z czasów Oktawiana Augusta, tuż obok mauzoleum tego cesarza. Nosi tytuł: Teatr. Autorzy [sztuk], aktorzy i publiczność w starożytnym Rzymie (Teatro. Autori, attori e pubblico nell’antica Roma). Oferuje niezwykle interesującą opowieść, w części multimedialną, o zauroczeniu w Rzymie teatrem greckim, ale też o własnych dziełach teatralnych takich m.in. autorów, jak Plaut. W przestrzeni wystawienniczej muzeum zgromadzono liczne, pełne ekspresji rzeźbione wersje masek teatralnych, statuetki aktorów i tancerzy, średniowieczne kopie sztuk teatralnych ilustrowanych rysunkami wybranych scen oraz freski i reliefy inspirowane sztukami teatralnymi. Istotnym elementem wystawy jest też architektura teatrów z klarownym odniesieniem do różnic pomiędzy teatrami greckim a rzymskimi. Przeszło 200 wystawionych obiektów daje możliwość pełnego zrozumienia, jak ważną instytucją był teatr w antycznym Rzymie. Ale twórcy wystawy zadbali również o to, żeby pokazać, co z antycznego świata teatralnego – greckiego i rzymskiego, z dramatów i komedii, przetrwało do naszych czasów. 

La Dea Roma e l’Altare della Patria 

Kolejna wystawa jest zatytułowana:  La Dea Roma e l’Altare della Patria (Bogini Rzymu i Ołtarz Ojczyzny). Można ją oglądać w ogromnym gmachu tzw. Ołtarza Ojczyzny (będącym też Grobem Nieznanego Żołnierza) w sercu Rzymu, pomiędzy Placem Weneckim, Kapitolem i Forum Romanum. Zwykle przebiegamy koło tego gmachu nie zwracając uwagi na monumentalne wyobrażenie Bogini Rzymu w postaci pięknej niewiasty zbrojnej we włócznię i z hełmem na głowie, niczym Pallas Atena. Rzadko też w pogoni za dziełami Rzymu antycznego i nowożytnego patrzymy na reliefy zdobiące Ołtarz Ojczyzny, z których najważniejsze znajdują się na prawo i lewo od statui bogini. Wystawa pokazuje proces powstania całej tej dekoracji i jej głębokie treści ideowe wiążące się ze zjednoczeniem Italii w wyniku tzw. Risorgimento w drugiej połowie XIX wieku. Prezentuje też postać Angelo Zanelli’ ego, artysty rzeźbiarza, który przez większą część życia tworzył tę bogatą dekorację, niezwykle nasyconą odniesieniami do antyku grecko-rzymskiego. Uzupełnieniem ekspozycji jest dokument filmowy opowiadający o procesie twórczym Zanelli’ego i narodzinach koncepcji pomnika Nieznanego Żołnierza.

Le vie della fede. Testimonianze d’arte e di pensiero

Trzecia wystawa, eksponowana w imponujących wnętrzach Zamku św. Anioła (dawne Mauzoleum cesarza Hadriana) nosi tytuł Drogi wiary. Świadectwa myśli i sztuki (Le vie della fede. Testimonianze d’arte e di pensiero). Ekspozycja ta otwiera rok jubileuszowy, który będzie miał miejsce w Kościele w 2025 roku. Jest to niezwykle interesująca próba zestawiania dzieł dawnej sztuki religijnej ze sztuką współczesną, również o tematyce religijnej. M.in. dzieła Vittore Crivelli’ego, Matii Preti’ego czy Federico Zuccari’ego, zestawione z obrazami, rysunkami i rzeźbami Mario Sironi’ego, Pericle Fazzini’ego czy Omara Galliani’ego wpisane są w narracje o świętych, takich jak apostołowie Piotr i Paweł, św. Katarzyna Sieneńska i św. Faustyna Kowalska. Walory dzieł wymienionych dawnych mistrzów nie potrzebują opisywania, ale nabierają one nowych wartości we wspomnianym zestawianiu z prawdziwymi arcydziełami współczesnymi, jak Assunta Galliani’ego. Wystawa jest godna szczególnej uwagi, bo otwiera interesującą perspektywę „dialogu” dawnej i współczesnej sztuki religijnej.