Jerzy Nowosielski w Zachęcie
Warszawska Narodowa Galeria Sztuki Zachęta prezentuje najnowszą wystawę twórczości Jerzego Nowosielskiego. Wystawę przygotowano z okazji setnej rocznicy urodzin artysty. Jeden z najwybitniejszych malarzy w Europie zabiera nas swoją twórczością do czterech światów.
Pejzaże, które komponowane są z płaskich, geometrycznych form, ale malowane z różnych perspektyw, przywodzą na myśl niejako ujęcia filmowe. Pejzaże, od których niekiedy ciężko oderwać wzrok. Które pozwalają na chwilę zadumy, na wykreowanie w swojej głowie drugiego, dodatkowego tła do obrazu.
Ciało, które nigdy nie było obiektem estetycznej kontemplacji, ale geometryczną formą. Sylwetki przedstawiane przez Nowosielskiego są uproszczone, geometryczne i zawsze anonimowe. Jerzy Nowosielski w swoich obrazach chciał pokazać ciała uświęcone, wyabstrahowane z ziemskiej rzeczywistości. Wydłużone postaci, które można zobaczyć również u włoskiego artysty Modiglianiego, są cechą charakterystyczną także Nowosielskiego. Można szukać w nich podobieństwa, można też traktować zupełnie inaczej. Akt był bez wątpienia, najczęstszym tematem w jego malarstwie.
Abstrakcja, która w twórczości malarza odnosi się przede wszystkim do bytu najwyższego, do transcendencji, której emanację stanowi światło, także światło wiedzy i olśnienie.
Ikona — Jerzy Nowosielski poprzez nowoczesne „ikonowe” postrzeganie rzeczywistości wprowadził jedną uniwersalną normę, zarówno dla wczesnych przedstawień motywów świeckich, jak i późniejszych — religijnych. Nowatorskie spojrzenie na kanoniczność tematów religijnych dało możliwość przywrócenia tej tematyce jej pierwotnego znaczenia. Nowosielski kochał ikony i widział je zupełnie inaczej. Cenił sobie indywidualność, starał się za każdym razem malować na swój własny sposób i bez wątpienia, robił to wybitnie.
Kolejka Wąskotorowa (w górach) Jerzy Nowosielski 1963
Wschód słońca w Bieszczadach (Wschód słońca w górach) Jerzy Nowosielski 1963
Jerzy Nowosielski urodził się w 1923, zmarł w roku 2011. Jego ostatnia monograficzna wystawa w Zachęcie była dostępna w 2003 roku. Wtedy malarz obchodził 80 urodziny. Swoją przygodę ze sztuką rozpoczął w 1940 roku, kiedy podjął studia w okupacyjnej Staatliche Kunstgewerbeschule w Krakowie w pracowni Stanisława Kamockiego. Po wojnie w latach 1945–1947 kontynuował naukę w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u prof. Eugeniusza Eibischa, jednak dyplom uzyskał dopiero w 1961 roku. W latach 1945–1949 należał do Grupy Młodych Plastyków, w latach 1957–1958 był związany z łódzką grupą Piąte Koło, a jednocześnie, w 1957 roku, został członkiem założycielem II Grupy Krakowskiej (nawiązującej do tradycji przedwojennej Grupy Krakowskiej). Od 1957 roku wykładał w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi, a latach 1962–1993 — w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Swoją twórczość miał okazję zaprezentować podczas ważnych wydarzeń artystycznych, jak np. Biennale w Wenecji w 1956 roku oraz Biennale w São Paulo w 1959 roku. Wyrazem uznania dla jego talentu stały się liczne nagrody, m.in. Nagroda im. Jana Cybisa (1985), Nagroda Fundacji Kultury Polskiej (1995), Nagroda im. Witolda Wojtkiewicza (1999).
Dziś za prace Jerzego Nowosielskiego płaci się od 400 tysięcy do nawet 2 milionów złotych. Jego twórczość nieustannie zachwyca, wywołuje ogromne emocje i to dlatego tak ważne jest, aby udać się do Zachęty i pobyć z jego dziełami, choć przez chwilę. Pozwolić sobie poczuć wyjątkowość, która płynie z jego dzieł. Poczuć się dumnym, że można je podziwiać.
Wystawa dostępna jest do 4 lutego 2024 roku.
Laura Wieczorek
