Powstanie Warszawskie 1944-2024
W 2024 roku będziemy upamiętniać 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Ale to także rok 20-lecia naszego muzeum – mówi Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
W 2023 roku Muzeum Powstania Warszawskiego odwiedziło więcej osób, niż miało to miejsce w ubiegłym roku. Frekwencja była bardzo wysoka. Muzeum Powstania Warszawskiego, Fotoplastikon Warszawski oraz Cele bezpieki odwiedziło w 2023 roku blisko 618 tys. osób.
– Jesteśmy bardzo zadowoleni z tegorocznej kampanii towarzyszącej obchodom rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, która odbyła się pod hasłem „Miłość istnieje zawsze”- mówi Jan Ołdakowski. – Chcieliśmy pokazać, że są takie uniwersalne uczucia, jak miłość, przyjaźń, szacunek, które istnieją zawsze, niezależnie od tego, co dzieje się wokół nas.
W Muzeum Powstania Warszawskiego bardzo często można było również spotkać samych powstańców warszawskich. – W grudniu odbyło się u nas spotkanie opłatkowe z powstańcami. W okresie przedświątecznym organizujemy także akcję „Paczka dla Powstańca”. To są bohaterowie naszej historii, nigdy nie zapominamy o nich w naszych działaniach – mówi Jan Ołdakowski.
Duży nacisk w pracach Muzeum Powstania Warszawskiego położono na kultywowanie relacji międzypokoleniowych, zwłaszcza między powstańcami warszawskimi a młodymi wolontariuszami muzeum. – Nasi wolontariusze są wszędzie tam, gdzie są powstańcy warszawscy podczas rocznicowych obchodów, opiekując się nimi i pomagając im w uczestnictwie w tych wydarzeniach. Chcemy, aby te kontakty młodych ludzi z bohaterami nie ograniczyły się tylko do rocznicy, ale aby były utrzymywane również w ciągu roku – mówi dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
W mijającym roku muzeum kontynuowało również pracę z rodzinami powstańców w ramach programu „Korzenie Pamięci”. – Są różne działania, różne aktywności z potomkami powstańców, z ludźmi, którzy są dumni z tego, że ich przodek brał udział w powstaniu. Robimy z nimi wywiady, zbieramy ankiety. Organizujemy także akcję sadzenia drzew poświęconych konkretnym powstańcom. Często biorą w nich udział całe rodziny dumne ze swoich przodków – przypomina Jan Ołdakowski. Obecnie w muzealnej bazie jest zarejestrowanych ponad tysiąc uczestników projektu „Korzenie Pamięci”.
W 2024 roku przypada 80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. – Chcemy, aby na rocznicowe obchody z całego świata przyjechało jak najwięcej powstańców warszawskich. Mamy świadomość, że są to już osoby starsze, które wymagają opieki i pomocy. Dlatego też obecność wolontariuszy będzie w tym czasie wyjątkowo liczna – mówi dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego. Wyjaśnił, że planowane jest, aby do każdego powstańca było przypisanych kilku wolontariuszy. Akcja rekrutacyjna dla wolontariuszy rozpocznie się w styczniu w warszawskich liceach. – Będziemy namawiać młodych ludzi, aby w te wakacje zaangażowali się w nasz wolontariat – mówi Jan Ołdakowski.
Nadchodzący rok będzie również ważny dla samego Muzeum Powstania Warszawskiego. – 20 lat temu ówczesny prezydent Warszawy Lech Kaczyński uderzeniem w dzwon „Monter” otworzył muzeum. Od tego czasu jesteśmy miejscem ważnym na mapie Warszawy – przypominia Jan Ołdakowski. – Jesteśmy częścią opowieści o jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń w historii miasta.
Jego zdaniem, Muzeum Powstania Warszawskiego od chwili powstania jest ważne zarówno dla warszawiaków, jak i osób, które do Warszawy przyjeżdżają. – Jest to pewien fenomen. Opowieść o Powstaniu Warszawskim pozwala młodym ludziom, którzy przyjeżdżają do Warszawy na studia lub do pracy, poczuć bardzo silną więź z miastem, a wyjątkowość powstańców pozwala im szybko poczuć się, jakby byli stąd – powiedział dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. Do walki w stolicy przystąpiło ok. 50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk zginęło 12-13 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły 120-150 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys. osób, wypędzono z miasta, które po powstaniu Niemcy zaczęli systematycznie burzyć.
Po 63 dniach heroicznego i samotnego boju prowadzonego przez powstańców z wojskami niemieckimi 2 października, wobec braku perspektyw dalszej walki, przedstawiciele KG AK podpisali w Ożarowie układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie.
Anna Kruszyńska/PAP