NIEOBECNI. Znani Polacy, którzy odeszli w grudniu 2023 r.

4 stycznia 2024, Maria WANKE-JERIE i Małgorzata WANKE-JAKUBOWSKA
Polska

NIEOBECNI to lista osób, które zmarły w ostatnim czasie, przygotowywana od 2016 r. przez siostry bliźniaczki Małgorzatę WANKE-JAKUBOWSKĄ i Marię WANKE-JERIE

Coroczne podsumowanie – najpełniejsze tego rodzaju zestawienie w Polsce – publikowane jest na TwitterTwins.pl z okazji Zaduszek. Jest to subiektywny wybór Autorek, który zawiera każdego roku kilkaset nazwisk osób znanych z działalności publicznej w wymiarze ogólnopolskim wraz z krótkimi notkami biograficznymi i zdjęciami portretowymi. Dla „Gazety na Niedzielę” Autorki udostępniają informacje o tych, którzy odeszli w ostatnim miesiącu.

Każde odejście zawsze jest przedwczesne, zwłaszcza gdy śmierć przychodzi znienacka i zabiera osobę młodą, aktywną, w sile wieku.

Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą…

Pamiętajmy o nieobecnych, bo póki trwa pamięć, oni są wśród nas.

Ofiarujmy też za nich modlitwę: Wieczne odpoczywanie racz im dać Panie!

Zmarli w grudniu 2023

Cezary Szczygielski (1941–2023) – aktor estradowy, filmowy i telewizyjny. Ostatnio grał w serialu HBO #BringBackAlice, wcześniej miał na koncie wiele ról epizodycznych i drugoplanowych, publiczności telewizyjnej znany m.in. z seriali Ojciec Mateusz, Klan, Na Wspólnej czy Na dobre i na złe. Ojciec pisarza i dziennikarza Marcina Szczygielskiego. Zmarł 1 XII 2023.

Prof. Bolesław Fleszar (1933–2023) – chemik, specjalista technologii chemicznych, rektor Politechniki Rzeszowskiej w latach 1981–1982, senator I kadencji. Absolwent Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego Uniwersytetu Łódzkiego, zawodowo związany z Politechniką Rzeszowską, gdzie kierował Katedrą Chemii Ogólnej i Elektrochemii, a w latach 1981–1982 zajmował stanowisko rektora – odwołany po wprowadzeniu stanu wojennego. Od 1980 roku działał w NSZZ „Solidarność”. W 1981 roku został wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia Pamięci gen. Władysława Sikorskiego w Rzeszowie, od 1988 do 1990 roku zasiadał w Diecezjalnej Radzie Kultury. W latach 1989– 1991 roku senator z ramienia Komitetu Obywatelskiego reprezentujący województwo rzeszowskie. Od 2001 roku związany z Ligą Polskich Rodzin. Przystąpił do związanego z Radiem Maryja „Nasza przyszłość – Polska” oraz Akademickiego Klubu Obywatelskiego im Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu. Zmarł 1 XII 2023.

Jan Jargiełło (1941–2023) – koszykarz występujący na pozycji obrońcy, wielokrotny medalista mistrzostw Polski, po zakończeniu kariery zawodniczej trener koszykarski. Przygodę ze sportem rozpoczął od tenisa stołowego, interesował się siatkówką, a dopiero potem koszykówką. Trafił do Startu Lublin, a w kolejnych latach reprezentował jeszcze Wybrzeże i Spójnię Gdańsk. Trzykrotnie zdobył mistrzostwo Polski, raz srebrny i raz brązowy medal. Jako trener również odnosił sukcesy – z Wybrzeżem Gdańsk zdobył złoto w sezonie 1977/1978, a dwa lata później srebro. Dwa razy triumfował w Pucharze Polski. Jako trener prowadził kluby: Spójnia Gdańsk, Stal Stalowa Wola, Odra Brzeg i Basket Kwidzyn. Współpracował też z Prokom Treflem Sopot, przez lata pełniąc funkcję trenera odpowiedzialnego za koordynację szkolenia grup młodzieżowych. Zmarł 3 XII 2023.

Wojciech Walczak (1959–2023) – polityk, z wykształcenia psycholog, urzędnik państwowy, przywódca łódzkiego strajku studenckiego w 1981 roku, który doprowadził do rejestracji Niezależnego Zrzeszenia Studentów, działacz opozycyjny w PRL. W 1978 roku jeszcze jako uczeń IX LO w Łodzi zaangażował się w działalność Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, zajmował się drukiem oraz kolportażem podziemnych wydawnictw i książek bezdebitowych. Absolwent psychologii na Uniwersytecie Łódzkim, później asystent. Od 1984 do 1989 roku pracował jako psycholog w Poradni Wychowawczo-Zawodowej.^.Od września 1980 roku członek NZS, kierował zarządem uczelnianym NZS Uniwersytetu Łódzkiego, był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów oraz wiceprzewodniczącym prezydium Krajowej Komisji Koordynacyjnej NZS. Od 8 lutego do 6 grudnia 1982 roku internowany. Od 1983 roku uczestniczył w Duszpasterstwie Środowisk Twórczych. W 1989 roku wstąpił do Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, w kadencji 1994–1998 radny Rady Miejskiej Łodzi, w latach 1990–1994 kurator oświaty i wychowania w Łodzi, a od 1996 do 1998 roku szef Departamentu Kształcenia i Wychowania Ministerstwa Edukacji Narodowej, a od 1998 do 2003 roku Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi. Od 2001 do 2007 roku członek Prawa i Sprawiedliwości, z listy PiS w 2006 roku uzyskał mandat radnego sejmiku łódzkiego i został jego wiceprzewodniczącym. Od 2007 roku członek Prawicy dla Rzeczypospolitej. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności, a także medalem Universitatis Lodziensis Amico za udział w strajku studenckim w 1981 roku. Zmarł 4 XII 2023.

Zdzisław Antolski (1953–2023) – poeta i felietonista. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach. Pierwsze wiersze publikował w szkolnej gazecie „Młodzi Idą” w 1973 roku, a rok później debiutował w Almanachu wierszy „Bazar poetycki”. Otrzymał wiele nagród w konkursach poetyckich, m.in. „O Nagrodę Jesiennej Chryzantemy”, „O Świętokrzyską Lirę Poezji”, „O Laur Liścia Akantu” i na XIV Ogólnopolskim Festiwalu Poezji. Laureat miesięcznika „Przemiany”, nagrody w dziedzinie poezji im. Andrzeja Bursy oraz nagrody Funduszu Nauki i Kultury im. Staszica. W 2017 roku znalazł się w gronie laureatów i otrzymał Nagrodę Miasta Kielce. Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi oraz Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Zmarł 4 XII 2023.

Mirosława Krajewska-Marczewska (1940–2023) – aktorka filmowa, teatralna i dubbingowa. Absolwentka Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. W latach 1962–1964 występowała w Teatrze Śląskim w Katowicach, później, do 1997 roku, związała się ze sceną Teatru Dramatycznego w Warszawie. Znana z licznych ról w kultowych dziś filmach, takich jak Brunet wieczorową porą Stanisława Barei, I ty zostaniesz Indianinem, gdzie wcieliła się w rolę Kubiakowej czy Jak być kochaną, w którym wystąpiła jako siostra zakonna Noela, a także ról serialowych – zagrała w serialach Popiełuszko. Wolność jest w nas czy Barwy szczęścia. Jej głos znakomicie znają najmłodsi, użyczyła go kilkudziesięciu postaciom animowanym. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarła 6 XII 2023.

Prof. Jan Koch (1931–2023) – inżynier mechanik, profesor zwyczajny Politechniki Wrocławskiej i prorektor tej uczelni. Urodził się w Kobylnicy koło Lwowa, tam skończył gimnazjum przemysłowe uzyskując dyplom ślusarza. W 1946 roku osiadł we Wrocławiu, ukończył tu szkołę średnią oraz studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej, gdzie rozpoczął pracę w 1953 roku w Katedrze Obróbki Metali. W 1965 roku założył Zakład Obrabiarek, Automatyzacji i Organizacji, którym kierował do 2002 roku. Był współtwórcą kierunku studiów automatyka i robotyka oraz zarządzanie i inżynieria produkcji. Autor 200 publikacji, trzech książek, dwóch monografii. Promotor 23 doktorów, recenzent 50 prac doktorskich i habilitacyjnych oraz 15 wniosków do tytułu profesora. W kadencji 1985–1987 był prorektorem Politechniki Wrocławskiej, w latach 1987–1993 roku dyrektorem Instytutu Technologii Maszyn i Automatyzacji, a od 1993 do 1999 roku pełnił funkcję dziekana Wydziału Mechanicznego. W 1995 roku stworzył Wrocławskie Centrum Transferu Technologii, którym kierował. Wykładał m.in. na uniwersytetach w Dreźnie i Stuttgarcie. W 1993 roku zainicjował coroczne seminaria dziekanów wydziałów mechanicznych polskich uczelni i w uznaniu zasług w 1997 roku otrzymał honorowy tytuł dziekana dziekanów. Doktor honoris causa Politechniki Szczecińskiej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Zmarł 7 XII 2023.

Elżbieta Sommer (1936–2023) – prezenterka pogody, z wykształcenia meteorolog. Z Telewizją Polską była związana od 1957 roku, po raz pierwszy prognozę pogody zaczęła prezentować kilka lat później, w 1963 roku. Wcześniej była inspektorem w Dowództwie Wojsk Lotniczych. Wśród widzów TVP zyskała pseudonim „Chmurka”. Zmarła 7 XII 2023.

Wiesław Newecki ps. „Kogut” (1929–2023) – powstaniec warszawski, strzelec, ze zgrupowania „Chrobry II”, jeden z pomysłodawców hejnału rozbrzmiewającego codziennie o 11.15 z Wieży Zegarowej Zamku Królewskiego w Warszawie. Zmarł 9 XII 2023.

Henryk Kucharski (1936–2023) – pilot i dziennikarz, wieloletni redaktor naczelny Magazynu Lotniczego „Skrzydlata Polska”. Karierę lotniczą rozpoczął w 1953, jako uczeń wrocławskiego Technikum Włókien Sztucznych, kiedy ukończył szkolenie szybowcowe w Ligocie Dolnej skierowany tam przez Aeroklub Wrocławski. Kontynuował potem szkolenie w Aeroklubie Wrocławskim, a po rozpoczęciu studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim latał w Aeroklubie Robotniczym w Świdniku. Po przenosinach do Warszawy, gdzie studiował na Uniwersytecie Warszawskim, przeniósł się do Aeroklubu Warszawskiego. Uzyskał uprawnienia pilota szybowcowego i samolotowego sportowego I klasy oraz pilota zawodowego II klasy. Wykonywał również loty usługowe – w tym do Egiptu i Hiszpanii dla Zakładu Usług Agrolotniczych. Łącznie wylatał 2 tys. godz. Dwukrotnie stawał na podium Lubelskich Zimowych Zawodów Samolotowych – w 1975 roku był drugi, a w 1979 roku trzeci. Wielokrotnie brał udział w Rajdzie Dziennikarzy i Pilotów. W 1980 roku został Samolotowym Mistrzem Warszawy. W swojej aktywności sportowej nie ograniczał się do lotnictwa, był też zawodnikiem rugby i członkiem kadry narodowej w tej dyscyplinie. Pracę w „Skrzydlatej Polsce” rozpoczął w 1962 roku jako magister filologii polskiej, ale z redakcją współpracował wcześniej. Czterokrotnie zdobył nagrodę Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich – Pióro Ikara. Przez blisko 40 lat redagował i publikował w „Skrzydlatej Polsce” listę 10 najlepszych sportowców lotniczych – złotą dziesiątkę sportowców lotniczych. Przez 14 lat był redaktorem naczelnym magazynu. Członek władz statutowych Aeroklubu Warszawskiego, a potem Aeroklubu Polskiego. Przez dwie kadencje pełnił funkcję sekretarza Krajowej Rady Lotnictwa, której był członkiem założycielem. Członek Honorowy Aeroklubu Polskiego i przewodniczący kapituły Błękitnych Skrzydeł – najwyższego w kraju honorowego wyróżnienia lotniczego. Zmarł 10 XII 2023.

Wojciech Łazarek (1937–2023) – były piłkarz i trener znany m.in. z pracy z reprezentacją Polski. Z Lechem Poznań po dwa razy zdobywał tytuł mistrza Polski i Puchar Polski. W 1983 i 1984 roku tygodnik „Piłka Nożna” przyznał mu prestiżowy tytuł najlepszego trenera w Polsce. W polskiej lidze pracował również z takimi klubami, jak: ŁKS Łódź, Widzew Łódź, Wisła Kraków czy Jagiellonia Białystok. Pracował też z trójmiejskimi drużynami, Lechię Gdańsk prowadził dwukrotnie, a wcześniej grał w niej jako piłkarz. Był szkoleniowcem m.in.: Bałtyku Gdynia, MRKS Gdańsk i Wybrzeża Gdańsk. W środowisku był nazywany „Baryłą”. Słynął z anegdot i powiedzeń, które przeszły do historii. Zmarł 13 XII 2023.

Zofia Merle (1938–2023) – aktorka teatralna i filmowa. Debiutowała w Studenckim Teatrze Satyryków w Warszawie, do teatru zawodowego przyciągnął ją Konrad Swinarski, obsadzając w Operze za trzy grosze w Teatrze Współczesnym. Przez wiele lat związana z warszawską „Komedią”, w 1984 roku Stanisław Tym zaangażował ją do Teatru Dramatycznego w Elblągu. Zasłynęła jako aktorka w komediach Stanisława Barei: Co mi zrobisz jak mnie złapiesz, Miś, Alternatywy 4 czy Zmiennicy. Zagrała też role w filmach Andrzeja Barańskiego, Jerzego Antczaka, Kazimierza Kutza, Sylwestra Chęcińskiego, Łukasza Wylężałka, Andrzeja i Łukasza Kondratiuków. Popularność zyskała przede wszystkim dzięki rolom drugoplanowym. Wzięła też udział w ponad 40 produkcjach Teatru Polskiego Radia. Zmarła 13 XII 2023.

Ewa Wanat (1962–2023) – dziennikarka radiowa i telewizyjna, w latach 2003–2012 redaktor naczelna radia Tok FM, a od 2013 do 2015 roku redaktor naczelna i dyrektor programowa Polskiego Radia RDC. Studiowała polonistykę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu i teatroznawstwo na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W 1990 roku reporterka, didżejka, autorka reportaży i programów publicystycznych oraz wydawczyni programu w Rado S Poznań (dzisiejsze Radio Eska). Współpracowała z lokalnym dodatkiem Gazety Wyborczej, pisząc recenzje teatralne, a od 1994 roku z TVP Poznań jako reporterka, autorka i prowadząca programy publicystyczne. Równolegle realizowała filmy dokumentalne i reportaże dla TVP1 i TVP2, adaptowała dla telewizji spektakle teatralne i kilkanaście spektakli prezentowanych na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Malta w Poznaniu dla Studia Teatralnego TVP2. Od września 2012 do marca 2013 roku prowadziła cykl Kobiecy punkt widzenia, który był emitowany w ramach porannego pasma TVP2 – Pytanie na śniadanie a od listopada 2012 do kwietnia 2013 roku, razem z Andrzejem Depko, poniedziałkową audycję Kochaj się w Radiowej Jedynce. W 2015 roku wspólnie z Rafałem Betlejewskim i Tomaszem Stawiszyńskim założyła radio Medium Publiczne w ramach projektu o tej samej nazwie, tworzonego przez zespół dziennikarzy zawodowych i obywatelskich, ekspertów oraz działaczy społecznych. Jest współautorką książki „Chuć, czyli normalne rozmowy o perwersyjnym seksie”, autorką zbioru wywiadów „Biało-Czarna” oraz książki „Deutsche nasz. Reportaże berlińskie”. Zmarła 13 XII 2023.

Lech Konopiński (1931–2023) – poeta, satyryk, autor utworów dla dzieci i młodzieży oraz widowisk telewizyjnych, doktor nauk ekonomicznych. Absolwent Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu. Debiutował w 1954 roku na łamach tygodnika „Szpilki” jako satyryk. Pierwszy tom wierszy Akcje i reakcje z ilustracjami Jacka Fedorowicza wydał w 1960 roku. W latach 1957–1960 był redaktorem tygodnika satyrycznego „Kaktus”, a od 1960 do 1965 roku redaktorem „Gazety Poznańskiej”. W latach 1965–1973 był pracownikiem naukowym Instytutu Przemysłu Włókien Łykowych w Poznaniu. Stworzył około 600 tekstów piosenek m.in. dla Eleni, Jerzego Grunwalda, Krzysztofa Krawczyka i Anny Jantar, a także ponad 50 piosenek dla regionalnych kapel: „Zza Winkla”, „Plewiszczoki”, „Junki z Buku” i „Mechaniczna Pyra” (głównie w gwarze wielkopolskiej). W kwietniu 2004 roku otrzymał Order Uśmiechu. Wyróżniony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, medalem „W służbie Bogu i Ojczyźnie” oraz odznaczeniem „Zasłużony dla miasta Poznania” w uznaniu za „całokształt twórczości literackiej, w szczególności za wkład w literaturę dla dzieci i teksty piosenek, które znała i śpiewała cała Polska”. Zmarł 13 XII 2023.

Stanisław Jan Majewski ps. „Stach” (1929–2023) – harcerz Szarych Szeregów, jeden z najmłodszych uczestników Powstania Warszawskiego, żołnierz Batalionu AK „Zaremba – Piorun” drugiej kompanii „Jura”. Po kapitulacji opuścił Warszawę wraz z ludnością cywilną. Pracował przymusowo we Wrocławiu i Jeleniej Górze, gdzie zastała go kapitulacja Niemiec. W maju 1945 roku powrócił do Warszawy. Na początku lat pięćdziesiątych pracował w Fabryce Samochodów Osobowych, a następie służył w Technicznej Szkole Wojsk Lotniczych w Zamościu. W lipcu 2021 roku wybrany członkiem Zarządu Związku Powstańców Warszawskich. Był uczestnikiem organizowanej przez Muzeum Powstania Warszawskiego akcji „Spełnijmy Marzenie Powstańca”. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Zmarł 13 XII 2023.

Ks. Wiesław Niewęgłowski (1941–2023) – doktor nauk teologicznych, duszpasterz akademicki i duszpasterz środowisk twórczych. Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie studiował filologię polską, teatrologię i teorię filmu, następnie alumn Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1970 roku, w kapłaństwie przeżył 53 lata. W latach 1974–1982 był duszpasterzem akademickim w warszawskim kościele św. Anny. Od 1978 do 2012 roku pełnił funkcję Krajowego Duszpasterza Środowisk Twórczych. Zainicjował budowę kościoła środowisk twórczych św. Brata Alberta i Andrzeja Apostoła przy pl. Teatralnym w Warszawie i był jego pierwszym rektorem. Inicjator, a od 1975 roku organizator Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. Był także wykładowcą Wyższego Seminarium Duchownego w Siedlcach, Akademii Teatralnej, Akademii Teologii Katolickiej, ASP i Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie. Po 13 grudnia 1981 roku, w ramach Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom, uczestniczył w negocjacjach w sprawie zwolnienia osób internowanych. Od 1997 roku był szefem programów katolickich w TVP1 i TVP Info. Od 2002 roku pełnił funkcję kierownika Zakładu Dziennikarstwa Telewizyjnego w Instytucie Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Od 2012 roku na emeryturze. Zmarł 14 XII 2023.

Katarzyna Gonera (1960–2023) – prawniczka, cywilistka, specjalistka prawa pracy, sędzia Sądu Najwyższego. Była sędzią 36 lat, na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego była powołana 4 stycznia 2000 roku, orzekała w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. 1 listopada przeszła w stan spoczynku. Zmarła 16 XII 2023.

Prof. Janusz Filipiak (1952–2023) – informatyk, nauczyciel akademicki, przedsiębiorca i działacz sportowy. Profesor nauk technicznych, założyciel i w latach 1998–2023 prezes zarządu spółki informatycznej Comarch, w latach 2004–2023 prezes zarządu MKS Cracovia. Ukończył Wydział Elektrotechniki Górniczej i Hutniczej AGH w Krakowie, otrzymał Medal Stanisława Staszica dla najlepszego absolwenta tej uczelni. Uzyskał na tej uczelni stopień doktora i doktora habilitowanego, a w 1991 roku tytuł profesora nauk technicznych. Specjalizował się w zagadnieniach związanych z telekomunikacją, w tym sieciami zintegrowanymi i teleinformatyką. Od 1997 roku profesor zwyczajny. W latach osiemdziesiątych pracował w paryskich centralnych laboratoriach badawczych France Télécom i na University of Adelaide. W latach dziewięćdziesiątych kierował na AGH Katedrą Telekomunikacji. Autorem książek branżowych, takich jak Modelling and control of dynamic flows in communication networks oraz Real Time Network Management, a także około stu publikacji naukowych. W 1993 roku założył przedsiębiorstwo informatyczne Comarch, w którym w 1998 roku objął stanowisko prezesa zarządu. Tworzona przez niego spółka przekształciła się w grupę kapitałową. W roku 2000 po raz pierwszy został umieszczony na liście 100 najbogatszych Polaków prowadzonej przez tygodnik „Wprost”. W 2004 roku został prezesem zarządu sportowej spółki akcyjnej MKS Cracovia, tworzonej przez ten klub sportowy i miasto Kraków. W październiku 2015 roku został członkiem Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę. W latach 2019–2020 przewodniczył Radzie Uczelni AGH. Zmarł 17 XII 2023.

Jerzy Mamcarz (1952–2023) – poeta i kompozytor, pieśniarz i satyryk, konferansjer i działacz społeczny, prezes Związku Polskich Autorów i Kompozytorów ZAKR. Był dyrektorem artystycznym Festiwalu im. Jonasza Kofty „Moja Wolności” i Festiwalu Polskiej Piosenki „Kryształowy Kamerton”. Absolwent Politechniki Krakowskiej. Członkiem Związku Artystów Scen Polskich oraz Związku Polskich Autorów i Kompozytorów ZAKR – sekcja literacka, którego od 2020 roku był prezesem. Należał do Stowarzyszenia Artystów Wykonawców STOART, był też członkiem Zarządu Związku Zawodowego Twórców Kultury, prezesem Stowarzyszenia Warszawska Scena Bardów. Laureat konkursów i przeglądów m.in. w Myśliborzu, Olsztynie, Toruniu, Wałczu, Tarnowie, Krakowie, Rzeszowie. Uczestniczył w wielu Warsztatach Piosenkarskich w Lublińcu. W latach 1980–1981 był członkiem Kabaretu Piwnica pod Baranami, a od 1983 do 1988 roku pracował w kabarecie „Ostatnia Zmiana” przy ZPR Warszawa. Po egzaminach w 1982 roku u prof. Aleksandra Bardiniego w latach 1988–1989 współpracował z Młodzieżową Agencją Koncertową w Warszawie. Od 1990 roku wykonywał autorskie, poetycko-satyryczne recitale. Był laureatem festiwali piosenki poetyckiej m.in. Śpiewajmy Poezję w Olsztynie, Spotkań Twórców i Wykonawców Piosenki Autorskiej w Myśliborzu, Festiwalu Piosenki Młodzieżowej w Toruniu, Konkursów O Laur Pogórza w Tarnowie oraz Old Meeting Folk w Krakowie. Łączył nastrojową poezję z satyrą. Wykonywał recitale autorskie i sięgał po twórczość współczesnych polskich poetów Zbigniewa Herberta, Czesława Miłosza, ks. Jana Twardowskiego, Wisławy Szymborskiej, Tadeusza Różewicza i Stanisława Barańczaka. W 2016 roku. wydał płytę CD „Romans na łyżworolkach”. Odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 17 XII 2023.

Jorthanis Lazopoulos (1937–2023) – legendarny, wieloletni nauczyciel geografii w V Liceum Ogólnokształcącym we Wrocławiu, wychowawca wielu pokoleń młodzieży, w tym olimpijczyków.Pochodził z Grecji.Przez uczniów, którzy go uwielbiali, nazywany był pieszczotliwie „Lopek”. Jeden z jego byłych uczniów – Vincent Viktor Severski – już jako pisarz uczynił go jednym z bohaterów swojej powieści. Zmarł 17 XII 2023.

Prof. Janusz Kucharski (1946–2023) – artysta rzeźbiarz, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Przez wiele lat prowadził zajęcia z rzeźby. Pełnił funkcję prodziekana Wydziału Malarstwa i Rzeźby oraz kierownika katedry rzeźby. Zrealizowane przez niego pomniki, rzeźby i instalacje przestrzenne można spotkać m.in. w Niemczech i w Austrii. W ostatnim okresie zaangażował się w działania na rzecz rekonstrukcji organów Englera w kościele pw. św. Elżbiety. Zmarł 18 XII 2023.

Janusz Gortat (1948–2023) – pięściarz, dwukrotny brązowy medalista olimpijski w wadze półciężkiej, ojciec koszykarza Marcina Gortata, pięściarza Roberta Gortata oraz Małgorzaty Owczarek (z domu Gortat). Jeden z najwybitniejszych polskich pięściarzy wagi półciężkiej, znany z doskonałej techniki, preferujący walkę defensywną. Jego głównym rywalem na arenie międzynarodowej był Jugosłowianin Mate Parlov. Był zawodnikiem Legii Warszawa i KSZO Ostrowiec Świętokrzyski. Wicemistrz Europy z Belgradu w 1973 roku w wadze półciężkiej. Sześciokrotny mistrz Polski w wadze półciężkiej, pięciokrotny wicemistrz, 16 razy walczył w reprezentacji Polski, uzyskał 15 zwycięstw. Po zakończeniu kariery został trenerem Legii Warszawa (trenował m.in. Andrzeja Gołotę i Tomasza Adamka). Zmarł 19 XII 2023.

Ks. Ireneusz Skubiś (1938–2023) – infułat Archidiecezji Częstochowskiej, Honorowy Redaktor Naczelny „Niedzieli”, duszpasterz akademicki, wiceprzewodniczący Komisji Episkopatu ds. Kultury i Środków Społecznego Przekazu. Po ukończeniu Niższego Seminarium Duchownego w Częstochowie, podjął studia w Częstochowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie. Po święceniach kapłańskich w 1961 roku podjął pracę naukową w ramach studiów prawa kanonicznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie w 1978 uzyskał stopień naukowy doktora. W latach 1964–1966 był notariuszem kurii biskupiej w Częstochowie, od 1965 do 1982 roku był diecezjalnym duszpasterzem akademickim i dyrektorem Wydawnictwa Diecezjalnego oraz redaktorem „Częstochowskich Studiów Teologicznych” (1974–1985). Doprowadził do wznowienia w 1981 roku wydawania tygodnika katolickiego „Niedziela” (zamkniętego w 1953 roku), w którym pełnił do 2014 roku obowiązki redaktora naczelnego. Uczestniczył w pracach Episkopatu jako wiceprzewodniczący Komisji Episkopatu ds. Kultury, członek Komisji Duszpasterstwa Akademickiego, Komisji Duszpasterstwa Ogólnego i Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu. Jego działalność w ramach Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego łamała państwowy monopol informacyjny i dzięki otwartym wykładom w studenckiej „Piwnicy” umożliwiała kontakty środowisk opozycyjnych. W ramach prowadzonej przez ks. Skubisia serii wydawniczej „Biblioteki Niedzieli” ukazało się około 300 książek. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, laureat nagrody im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, nagrody im. Włodzimierza Pietrzaka, nagrody im. Karola Miarki, Platynowego Lauru Umiejętności i Kompetencji, nagrody Prezydenta Miasta Częstochowy „Tym, co służą Miastu i Ojczyźnie”, nagrody im. Juliana Kulentego „Multimedia w służbie Ewangelizacji, Nagroda im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia. W 2012 roku otrzymał Mały Feniks Specjalny, cztery lata później Laur Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, a w 2023 roku Medal „Pro Patria”. Zmarł 20 XII 2023.

Krzysztof Respondek (1969–2023) – aktor, piosenkarz, artysta kabaretowy. Absolwent Wydziału Aktorskiego PWST we Wrocławiu. W latach 1992–1999 był związany z Teatrem Rozrywki w Chorzowie, gdzie występował na ogół w musicalach w styczniu 1999 roku dołączył do artystów kabaretu „Rak”, w którym wygłaszał monologi, śpiewał piosenki i brał udział w skeczach. Zwyciężył w finale programu rozrywkowego Polsatu Jak oni śpiewają, z którego wszystkie nagrody przeznaczył na cele charytatywne. Po finale programu na rynek trafił singiel z dwoma utworami, które zaśpiewał w programie: Szczęśliwej drogi, już czas oraz Spokojnie, Polsko!. W latach 2007–2015 grał jedną z głównych ról w serialu telewizyjnym Barwy szczęścia. Wiosną 2009 roku był gospodarzem programu Najśmieszniejsze momenty świata. Rok później zagrał główną rolę w opartym na faktach filmie Laura. W 2011 zdobył Złoty Samowar na Festiwalu Piosenki Rosyjskiej. W 2013 roku wydał debiutancki album studyjny Taki świat kupuję, jesienią 2015 wziął udział w czwartej edycji programu rozrywkowego Polsatu Twoja twarz brzmi znajomo. Zmarł 22 XII 2023.

Józef Fajkowski (1927–2023) – pedagog, historyk, działacz społeczny i polityczny związany z ruchem ludowym. W czasie wojny był żołnierzem AK, od 1946 roku działał w ruchu ludowym. W latach 1964–1965 dyrektor Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. W kadencji 1972–1976 poseł na Sejm PRL, od 1973 do 1982 roku wiceminister kultury i sztuki, a w latach 1982–1983 ambasador PRL w Finlandii. Zmarł 22 XII 2023.

Izabella Cywińska-Michałowska (1935–2023) – reżyser teatralna i filmowa, krytyk filmowa, pierwsza po 1989 roku minister kultury i sztuki. Urodzona we Lwowie, jej przodkowie ze strony ojca pieczętowali się herbem Puchała. W latach 1970–1973 dyrektor Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, od 1973 do 1989 roku dyrektor Teatru Nowego w Poznaniu, w latach 2008–2011 dyrektor artystyczna Teatru Ateneum w Warszawie. Od września 1989 roku do stycznia 1991minister kultury i sztuki w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Ukończyła etnografię na Uniwersytecie Warszawskim oraz studia na Wydziale Reżyserii PWST w Warszawie. Reżyserowała w teatrach Białegostoku, Warszawy i Nowej Huty. Jako reżyser realizowała spektakle w Teatrze Telewizji (m.in. Wróg ludu Ibsena i Cmentarze Hłaski) oraz produkcje filmowe (serial Boża podszewka, filmy Kochankowie z Marony i Cud purymowy). Była żoną aktora Janusza Michałowskiego. Napisała wspomnienia pt. Nagłe zastępstwo. Z dziennika pani minister. Opublikowała też pamiętnik pt. Dziewczyna z Kamienia. Zmarł 23 XII 2023.

Maciej Iłowiecki (1935–2023) – dziennikarz i publicysta, w latach 1993–1994 zastępca przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Absolwent biochemii na Uniwersytecie Warszawskim. W czasach PRL publikował w „Polityce” i „Przeglądzie Technicznym”. W latach 1974–1990 pracował w redakcji „Problemów”. brał udział w rozmowach Okrągłego Stołu jako przedstawiciel „Solidarności”. Od 1990 do 1993 roku pełnił funkcję prezesa zarządu Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, w latach 1990–1992 był redaktorem naczelnym tygodnika „Spotkania”, był też członkiem redakcji „Nowego Państwa”. Od 2004 do 2011 roku członek Rady Etyki Mediów. W III RP uprawiał niezależną publicystykę i współpracował z telewizją Polsat. Autor artykułów prasowych i kilkunastu książek na tematy związane m.in. z medioznawstwem. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 24 XII 2023.

Barbara Frączek (1941–2023) – lekarka okulistka i działaczka społeczna, poseł na Sejm I kadencji (z rekomendacji NSZZ „Solidarność”) i i III kadencji (z listy Akcji Wyborczej „Solidarność”), siostra Mariana Krzaklewskiego. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie, starszy asystent w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Rzeszowie. W 1980 roku działaczka „Solidarności”, zasiadała we władzach regionalnych związku. Współtworzyła program AWS dotyczący ubezpieczeń zdrowotnych. W 2001 roku wycofała się z polityki, kontynuując praktykę lekarską. Działaczka ruchów katolickich, została m.in. przewodniczącą lokalnego stowarzyszenia „Tak Życiu”, wspierającego samotne matki i rodziny wielodzietne. Była przewodniczącą Komisji Etyki Okręgowej Izby Lekarskiej w Rzeszowie. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Medalem Stulecia Niepodległości. Zmarła 24 XII 2023.

Roland Mehlich (1969–2023) – lekkoatleta, pięciokrotny mistrz Polski, a po zakończeniu kariery sportowej trener i nauczyciel akademicki. W latach dziewięćdziesiątych był czołowym polskim płotkarzem, reprezentował nasz kraj na największych międzynarodowych imprezach. Trzy razy zdobywał złoto mistrzostw Polski w biegu na 110 m przez płotki na otwartym stadionie, dwukrotnie sięgał po tytuł w hali w biegu na 60 m przez płotki. Wystąpił w halowych mistrzostwach świata w 1992 roku w Barcelonie, mistrzostwach Europy w 1998 roku w Budapeszcie i w 1997 roku w mistrzostwach świata w Atenach. Największy sukces odniósł w 1998 roku podczas halowych mistrzostw Europy w Walencji. Zajął wówczas ósme miejsce. Zmarł 27 XII 2023.

Ks. prof. Jerzy Troska (1941–2023) – duchowny katolicki, teolog, profesor nauk teologicznych, współprzewodniczący Rady Programowej Radia Maryja, emerytowany kanonik gremialny Prześwietnej Kapituły Metropolitalnej w Poznaniu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1965 roku, doktorat obronił w 1972, a habilitację uzyskał w 1986 roku, zaś tytuł naukowy profesora otrzymał w roku 2000. Specjalizował się w etyce i teologii moralnej. W latach 1998–2013 pełnił funkcję kierownika Zakładu Teologii Moralnej i Duchowości Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zmarł 27 XII 2023.

Piotr Jedliński (1964–2023) – dziennikarz, współzałożyciel i pierwszy prezes Radia Nowy Świat, uruchomionego w połowie 2020 roku i tworzonego przede wszystkim przez byłych dziennikarzy radiowej Trójki. Ze stanowiska prezesa zrezygnował w sierpniu 2020 roku, po sporze z innymi czołowymi menedżerami rozgłośni. Wcześniej Piotr Jedliński m.in. zarządzał przez prawie dekadę biurem coworkingowym Clockwork oraz pracował jako specjalista ds. rekrutacji w Gruperze. Zmarł 28 XII 2023.

Maciej Małek (1937–2023) – aktor filmowy i teatralny, wieloletni prezes łódzkiego oddziału ZASP. Absolwent Państwowego Studia Dramatycznego przy Teatrze im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. W latach 1958–1961 występował w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, a od 1961 do 2002 roku związany był z Teatrem im. Stanisława Jaracza w Łodzi. Zmarł 28 XII 2023.

Prof. Wojciech Łączkowski (1933–2023) – prawnik, adwokat, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, członek Rady Polityki Pieniężnej I kadencji. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Sprawował funkcje prorektora UAM i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. 1989 roku był przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego w Poznaniu. W latach 1994–1997 był przewodniczącym Państwowej Komisji Wyborczej. W 2006 roku został wybrany na przewodniczącego Kościelnej Komisji Historycznej. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. W 2022 został honorowym obywatelem Poznania. Zmarł 31 XII 2023.