Regiony Francji. Pięć pomysłów. Prowansja

W każdym miesiącu prezentujemy wybór miejsc, które warto zobaczyć w regionach Francji. Perły architektury, rezerwaty przyrody czy zabytki, związane z lokalną i narodową historią, świadczą o różnorodności francuskich regionów i ich wartości dla dziedzictwa Francji.

Kojarząca się z nadmorskimi krajobrazami, cykadami, polami lawendy i gajami oliwnymi Prowansja uważana jest przez wielu za najpiękniejszy region Francji. Przyciągająca artystów Prowansja jest też miejscem znanych festiwali kultury wysokiej.

Aix-en-Provence

Aix-en-Provence znane jest przede wszystkim z odbywającego się tam festiwalu muzyki operowej i klasycznej, należącego do najważniejszych tego typu wydarzeń na świecie.

Miasto zachwyca zabytkową częścią, z elegancką zabudową, łączącą styl prowansalski z bogatymi zdobieniami dawnych rezydencji burżuazji, skoncentrowaną wokół kilku placów z fontannami i kawiarniami. Historyczne centrum Aix-en-Provence szczególnie ożywione jest w sobotnie przedpołudnie, kiedy odbywa się tam wielki targ prowansalski, gdzie kupić można regionalne produkty, a na placu przed ratuszem rozstawia się wówczas targ kwiatowy.

W Aix-en-Provence można zwiedzić trzy warte uwagi muzea. W XVIII-wiecznym Hôtel de Caumont dwa razy w roku organizowane są wystawy malarstwa, poświęcone wielkim twórcom (Alfons Mucha, Pierre Bonnard, Raoul Dufy…). W Musée Granet zobaczyć można m.in. obrazy Rubensa, Rembrandta czy artystów pochodzących z Aix-en-Provence i z Prowansji. Sztuka nowoczesna prezentowana jest w Fondation Vasarely, założonej przez Victora Vasarely, gdzie można zobaczyć dzieła artysty uważanego za założyciela nurtu op-art, a także wystawy czasowe, poświęcone sztuce współczesnej.

Z Aix-en-Provence związana jest postać Paula Cézanne’a. Impresjonista urodził się i do końca życia mieszkał i tworzył w Aix-en-Provence. Górująca nad miastem Montagne Sainte-Victoire stała się najważniejszym motywem w twórczości Paula Cézanne’a, który ukazał ją na ponad 60 obrazach. Górę można podziwiać z tego samego miejsca, w którym malował ją impresjonista – w ogrodzie, położonym nieco na wysokości. Miejsce, w którym malarz tworzył w plenerze, zaznaczone jest przez reprodukcje jego obrazów, przedstawiających Montagne Sainte-Victoire.

Lazurowe Wybrzeże – śladami artystów

Lazurowe Wybrzeże przyciąga pięknymi krajobrazami, łączącymi morze i góry, śródziemnomorską roślinnością, urokliwymi miejscowościami oraz eleganckimi willami i kurortami. To jednak również miejsce związane z kulturą i sztuką, w którym nie brakuje muzeów.

W Nicei można zwiedzić m.in. Muzeum Chagalla (posiadające największą publiczną kolekcję dzieł artysty) i Muzeum Matisse’a, który związany był z Niceą i wykonał tu większość swoich dzieł. W Antibes odwiedzić można Muzeum Picassa, znajdujące się w średniowiecznym zamku, w którym hiszpański malarz miał swój warsztat podczas pobytu w tym mieście. W muzeum prezentowane są obrazy i szkice Picassa, w tym kilkadziesiąt dzieł wykonanych w Antibes, a także dzieła ceramiczne, które artysta stworzył w pobliskim Vallauris (gdzie również znajduje się muzeum, prezentujące ceramikę wykonaną przez Picassa). W Cagnes-sur-Mer można zwiedzać dom i warsztat Renoira. Odwiedzający mogą zobaczyć pomieszczenia, w których mieszkał i pracował impresjonista, z oryginalnymi meblami i wyposażeniem warsztatu, ogród z drzewami pomarańczowymi i oliwnymi, a także 14 obrazów Renoira wykonanych w Cagnes-sur-Mer i obrazy innych twórców przedstawiające Lazurowe Wybrzeże. Warte odwiedzenia jest również Muzeum Bonnarda w Le Cannet i Muzeum Fernanda Légera w Biot.

Francuskie wybrzeże przyciągało również pisarzy. W Vence w latach 1964–1969 mieszkał Witold Gombrowicz; dziś znajduje się tam poświęcone mu muzeum.

Lazurowe Wybrzeże kojarzy się jednak przede wszystkim z kinematografią – oprócz słynnego festiwalu w Cannes czy Saint-Tropez, znanego z kultowych komedii o żandarmie, w regionie realizowane były francuskie i światowe produkcje filmowe. Krajobrazy wybrzeża stanowiły scenografię do filmów Jeana-Luca Godarda czy Luca Bessona, na zamku w Cannes kręcone były sceny do filmu Złodziej w hotelu Alfreda Hitchcocka, a zdjęcia do Nigdy nie mów nigdy, należącego do serii filmów o Jamesie Bondzie, wykonano w Villefranche-sur-Mer i Antibes.

Arles

Arles warto odwiedzić ze względu na zachowane tam starożytne obiekty, pochodzące z okresu, w którym miasto było pod panowaniem Rzymian. Zwiedzić można antyczny amfiteatr, wybudowany na potrzeby walk gladiatorów na początku I wieku i wzorowany na rzymskim Koloseum. Częściowo przetrwał również teatr antyczny, jeden z najstarszych zachowanych tego typu obiektów, pochodzący z I wieku p.n.e. Otwarte dla zwiedzających są też pozostałości po Termach Konstantyna (Thermes de Constantin).

W Arles znajduje się ponadto perła architektury średniowiecznej: katedra i klasztor Saint-Trophime. Zachwycający portal katedry, z późnoromańskimi rzeźbami, wpisany jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Klasztor natomiast wyróżnia się wspaniałymi rzeźbami w krużgankach.

Z Arles związany był Vincent van Gogh – malarz spędził tu dwa lata, podczas których namalował niektóre ze swoich najbardziej znanych obrazów (m.in. cykl przedstawiający jego pokój). O pobycie malarza w mieście przypomina Fondation Vincent van Gogh, gdzie odbywają się wystawy sztuki współczesnej, nawiązujące do twórczości postimpresjonistycznego artysty.

Będąc w Arles, warto odwiedzić również Museon Arlaten – muzeum etnograficzne poświęcone kulturze prowansalskiej. Prezentowane są tam m.in. tradycyjne prowansalskie szopki bożonarodzeniowe, stroje ludowe czy przedmioty wykorzystywane podczas lokalnych uroczystości.

Arles znane jest jednak głównie dzięki „Les Rencontres d’Arles” – jednemu z najważniejszych festiwali fotografii na świecie.

Awinion

Awinion jest jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc w Prowansji. Miasto, znane na całym świecie z festiwalu teatralnego, urzeka pięknem historycznego centrum, z wąskimi uliczkami, małymi księgarniami, placami ze stolikami kawiarnianymi oraz elegancką zabudową.

Awinion przeszedł do historii jako siedziba papieży w XIV wieku. Pałac Papieski, o łącznej powierzchni wszystkich pomieszczeń wynoszącej 15 000 m kw., jest jednym z największych gotyckich zamków na świecie. Wnętrza pałacu, wpisanego na światową listę dziedzictwa UNESCO, udostępnione są dla zwiedzających, którzy mogą podziwiać m.in. kaplicę św. Jana z freskami Mattea Giovannettiego, a także panoramę z tarasu zamkowego.

Kolejnym symbolem Awinionu jest „Le Pont d’Avignon” – pont Saint-Bénézet, romański most, łączący pierwotnie dwa brzegi Rodanu. Po tym, jak uległa zniszczeniu połowa mostu podczas powodzi w XVII wieku, zachowała się jedynie jego część. W jednym z filarów mostu znajduje się kaplica św. Mikołaja.

Camargue

Park krajobrazowy Camargue, znajdujący się w delcie Rodanu, jest obszarem bagiennym, charakteryzującym się bogactwem przyrodniczym i kulturowym. Krajobraz Camargue łączy brzeg Morza Śródziemnego, bagna i pola. Camargue znane jest z uprawy ryżu i soli, rozległych obszarów hodowli białych koni i byków, a także z dużej obecności flamingów.

Park krajobrazowy obejmuje 100 000 hektarów i 75 km wybrzeża. Na tym rozległym terenie na szczególną uwagę zasługuje Parc Ornithologique du Pont de Gau – park ornitologiczny, z wytyczoną trasą dla zwiedzających wokół bagien, które przyciągają flamingi, czaple czy bociany.

Warto odwiedzić również leżącą na terenie Camargue miejscowość Saintes-Maries-de-la-Mer, malowniczo położoną między obszarami bagiennymi a Morzem Śródziemnym. W miejscowości dobrze widać odrębność kulturową Camargue. Zabudowa – białe domy z pomarańczowymi dachami, charakterystyczna wieża kościoła i arena walk byków – nie przypomina innych prowansalskich miejscowości. Saintes-Maries-de-la-Mer jest też miejscem tradycyjnych lokalnych wydarzeń, jak manada (prowadzenie stada byków przez pasterzy na koniach) czy wielka pielgrzymka Romów z całej Europy do tutejszego kościoła, w którym znajduje się kaplica z figurą czczonej przez pielgrzymów św. Sary.

Julia Mistewicz