Sonda Voyager 1 wznowiła wysyłanie danych na Ziemię
Po raz pierwszy od listopada 2023 roku, sonda kosmiczna NASA Voyager 1 przesyła na Ziemię dane na temat stanu pokładowych systemów inżynieryjnych. Kolejnym krokiem będzie umożliwienie pojazdowi kosmicznemu ponowne przesyłanie danych naukowych.
Jak podkreślają astronomowie z NASA, sonda i jej bliźniak, Voyager 2, są jedynymi statkami kosmicznymi, które kiedykolwiek opuściły Ukad Słoneczny i latały w przestrzeni międzygwiezdnej (przestrzeni między gwiazdami).
Jak tłumaczą naukowcy, Voyager 1 przestał wysyłać czytelne dane naukowe i inżynieryjne na Ziemię 14 listopada 2023 roku, mimo że kontrolerzy misji mogli stwierdzić, że statek kosmiczny nadal odbierał ich polecenia i poza tym działał normalnie. W marcu zespół inżynierów Voyagera w Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA w Południowej Kalifornii potwierdził, że problem był związany z jednym z trzech komputerów pokładowych sondy, zwanym podsystemem danych lotu (FDS). Jest on odpowiedzialny za kompresowanie danych naukowych i inżynieryjnych przed wysłaniem ich na Ziemię, by w większej ilości mogły przyczynić się do rozwoju nauki i wiedzy o Wszechświecie.
Zespół inżynierów NASA odkrył, że pojedynczy chip odpowiedzialny za przechowywanie części pamięci FDS – w tym części kodu oprogramowania komputera FDS – nie działa. Utrata tego kodu sprawiła, że dane naukowe i inżynieryjne stały się bezużyteczne dla badaczy odbierających je. Nie mogąc naprawić chipa, zespół misji Voyager postanowił umieścić uszkodzony kod w innym miejscu w pamięci FDS. Jednak żadna pojedyncza lokalizacja nie była wystarczająco duża, aby pomieścić całą sekcję kodu i usprawnić działanie.
Naukowcy opracowali plan podzielenia niesprawnego kodu na sekcje i przechowywania ich w różnych miejscach w FDS. Aby ten plan zadziałał, musieli również dostosować te sekcje kodu, aby upewnić się, że wszystkie nadal działają jako całość. Wszelkie odniesienia do lokalizacji tego kodu w innych częściach pamięci FDS również musiały zostać zaktualizowane.
Zespół misji rozpoczął od wyodrębnienia kodu odpowiedzialnego za kompresje danych inżynieryjnych sondy Voyager 1. Wysłali go do nowej lokalizacji w pamięci FDS 18 kwietnia 2024 roku. Sygnał radiowy potrzebuje około 22,5 godziny, aby dotrzeć do statku kosmicznego, który znajduje się ponad 24 miliardy kilometrów od Ziemi, i kolejne 22,5 godziny, aby sygnał powrócił z powrotem na Ziemię. Zespół odpowiedzialny za misję otrzymał 18 kwietnia wiadomość ze statku kosmicznego, okazało się, że modyfikacja zadziałała – po raz pierwszy od pięciu miesięcy byli w stanie sprawdzić stan i status statku kosmicznego.
W nadchodzących tygodniach zespół przeniesie i dostosuje inne części oprogramowania FDS. Obejmuje to części, które zaczną zwracać dane naukowe.
Voyager 2 nadal działa normalnie. Wystrzelone ponad 46 lat temu bliźniacze sondy Voyager są najdłużej działającymi i najbardziej odległymi sondami kosmicznymi w historii. Przed rozpoczęciem eksploracji międzygwiezdnej obie sondy przeleciały obok Saturna i Jowisza, a Voyager 2 przeleciał obok Urana i Neptuna.
Emil Gołoś
