związek sowiecki
Wikimedia

Zdarzyło się w XX wieku (2)

Najnowsza historia Polski i wydarzenia w tygodniu 22 października – 28 października, o których powinniśmy pamiętać.

Dnia 22 października 1939 r. ziemie polskie zajęte przez Związek Sowiecki w wyniku agresji z 17 września stały się miejscem przeprowadzenia nielegalnych, propagandowych działań władz komunistycznych. W tym dniu odbyły się tzw. wybory do zgromadzeń ludowych na ziemiach II Rzeczypospolitej, które Sowieci nazwali Zachodnią Ukrainą i Zachodnią Białorusią.

Agresja sowiecka z połowy września 1939 r. była wypełnieniem postanowień paktu zbrodniarzy Hitlera i Stalina, sygnowanego podpisami ministrów spraw zagranicznych ZSRS i III Rzeszy Niemieckiej – Wiaczesława Mołotowa oraz Joachima von Ribbentropa. Pakt zbrodniarzy z 23 sierpnia 1939 r. był faktycznym czwartym rozbiorem Polski, był także początkiem hekatomby, krwawej wojny burzącej powersalski porządek ustanowiony po zakończeniu I wojny światowej.

Wkraczające na ziemie polskie wojska Armii Czerwonej tworzyły tymczasowe zarządy obwodowe, będące sowieckimi jednostkami administracyjnymi odpowiadającymi obszarom województw II RP. Bardzo szybko wprowadzono sowieckich urzędników, władzę objęli przedstawiciele aparatu partyjnego i NKWD. 1 października 1939 r. Biuro Polityczne komunistycznej partii zdecydowało o organizacji zgromadzeń ludowych w Białymstoku i we Lwowie, aby te podjęły uchwały o wcieleniu części ziem polskich do ZSRS.

Propagandowa akcja Sowietów na zajętych ziemiach II RP miała na celu stworzenie pozorów legalności, tak by przekonać wspólnotę międzynarodową o rzekomej trosce Stalina wobec mieszkańców podbitych terenów. W rozumieniu prawa międzynarodowego, a także prawa II RP zarządzone wybory nie miały mocy prawnej.

Tzw. wybory były fikcją. Wedle oficjalnych sfałszowanych danych wzięło w nich udział blisko 93 proc. uprawnionych w przypadku Zachodniej Ukrainy i prawie 97 proc. na Zachodniej Białorusi. Mimo szerokiej akcji propagandowej, a także nacisków władz okupacyjnych na mieszkańców konieczne były w niektórych okręgach powtórki głosowania, gdyż wystawieni kandydaci nie uzyskali wymaganego poparcia.

Niestety, metoda faktów dokonanych rodziła dla obywateli II RP na zajętych terenach przerażające skutki. Konsekwencją wyborów były wnioski tzw. Zgromadzeń Narodowych do Rady Najwyższej ZSRS z końca października o włączeniu zajętych ziem do Związku Sowieckiego. 1 i 2 listopada podbite tereny Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi zostały włączone do Ukraińskiej oraz Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej. Prezydium Rady Najwyższej ZSRS wydało dekret nadający obywatelstwo sowieckie obywatelom polskim mieszkającym na okupowanych ziemiach II RP. Wprowadzono także obowiązek posiadania paszportów wewnętrznych. Objął on obywateli II RP. Towarzyszył temu proces rejestracji ludności. Nasiliły się terror i represje podsycane szeroko zakrojonymi działaniami propagandowymi.

Ten sam mechanizm działania wykorzystały władze Federacji Rosyjskiej w 2014 r. po zajęciu Krymu. 16 marca odbyło się referendum za przyłączeniem tego obszaru do Rosji. Tak jak w 1939 r., referendum nie miało podstaw prawnych, mieszkańców zmuszano do udziału w plebiscycie pod groźbą użycia broni, towarzyszyły temu prymitywne akcje propagandowe. Podobne działania przeprowadzono w maju 2014 r. w Donbasie. Duch homo sovieticus tkwi głęboko w świadomości Putina i jego pretorianów.

Rafał Leśkiewicz

Zdjęcie autora: Rafał Leśkiewicz

Rafał Leśkiewicz

Doktor nauk humanistycznych, historyk, publicysta, manager IT. Dyrektor Biura Rzecznika Prasowego i rzecznik prasowy Instytutu Pamięci Narodowej. Autor, współautor i redaktor blisko 170 publikacji naukowych i popularnonaukowych dot. historii najnowszej, archiwistyki, informatyki oraz historii służb specjalnych.

SUBSKRYBUJ „GAZETĘ NA NIEDZIELĘ” Oferta ograniczona: subskrypcja bezpłatna do 31.08.2024.

Strona wykorzystuje pliki cookie w celach użytkowych oraz do monitorowania ruchu. Przeczytaj regulamin serwisu.

Zgadzam się