Kalendarz rocznic
Początek roku 2024 i rocznice, wydarzenia, jubileusze i obchody, które warto zauważyć. Zestawienie rocznic 1-7 stycznia 2024 roku.
1 stycznia 2024 roku
1467 – W Kozienicach urodził się przyszły król Polski Zygmunt I Stary, panujący w latach 1506-1548.
1774 – W Warszawie zmarł Jan Jerzy Plersch, rzeźbiarz, autor prac m.in. na Zamku Królewskim w Warszawie, w pałacu w Wilanowie oraz w Ogrodzie Saskim.
1791 – W Warszawie ukazało się pierwsze wydanie czasopisma informacyjnego „Gazeta Narodowa i Obca”, wydawanego z inicjatywy przedstawicieli obozu reformatorskiego Sejmu Wielkiego.
1799 – W Antoszwińciach na Wileńszczyźnie urodził się Andrzej Towiański, filozof, reprezentant mesjanizmu polskiego, założyciel sekty religijnej, nazywanej Kołem Sprawy Bożej.
1821 – Ukazało się pierwsze wydanie „Kurjera Warszawskiego”, gazety codziennej ukazującej się do 1939 roku.
1836 – W Czerniawce Małej w powiecie berdyczowskim urodził się Zygmunt Padlewski, działacz niepodległościowy, członek Komitetu Centralnego Narodowego i stronnictwa „czerwonych”, naczelnik Warszawy w Powstaniu Styczniowym.
1842 – W Królestwie Polskim rubel równy 100 kopiejkom stał się obowiązującą jednostką walutową, zastępując złotego polskiego równego 30 groszom.
1848 – W wileńskim ratuszu odbyła się premiera dwuaktowej opery Stanisława Moniuszko „Halka”. Dziesięć lat później, w Teatrze Wielkim, w Warszawie odbyła się premiera tej samej opery w znanej do dziś wersji czteroaktowej.
1860 – W Królestwie Polskim do obiegu wszedł pierwszy polski znaczek pocztowy – przedstawiał tarczę herbową z białym dwugłowym orłem na czerwonym tle i miał wartość 10 kopiejek.
1876 – W Tarnowie urodziła się Dorota Kłuszyńska (z domu Pilcer) działaczka społeczna, feministka, członek Rady Naczelnej PPS i Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego.
1879 – W Lublinie urodziła się Mieczysława Ćwiklińska (z domu Trapszo), aktorka, śpiewaczka; wystąpiła m.in. w filmach „Czy Lucyna to dziewczyna?”, „Granica”, „Trędowata” i „Ulica graniczna”.
1893 – W Warszawie urodził się Mieczysław Krawicz, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, autor m.in. filmów „Jadzia” (1936) i „Jego wielka miłość” (1936).
1905 – We Lwowie urodził się Stanisław Mazur, matematyk, współpracownik Stefana Banacha, jeden z twórców lwowskiej szkoły matematycznej.
1909 – We wsi Uhrynów Stary niedaleko Kałusza urodził się Stepan Bandera, przywódca Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), współodpowiedzialny za zbrodnie dokonane przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na polskiej ludności na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943-1944.
1909 – W Warszawie urodził się Sylwester Braun, żołnierz Armii Krajowej, fotograf Powstania Warszawskiego.
1910 – We Lwowie urodził się Marian Eile, dziennikarz, satyryk; twórca tygodnika „Przekrój” i jego redaktor naczelny (1945-1969).
1915 – W wsi Medyn koło Zbaraża urodził się Józef Światło (Izaak Fleischfarb), działacz komunistyczny, w latach 1951-1953 wicedyrektor X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego; w grudniu 1953 r. na terenie Berlina Zachodniego zwrócił się do władz amerykańskich o azyl polityczny; występował w cyklu audycji Radia Wolna Europa „Za kulisami partii i bezpieki”, demaskując stalinowski aparat władzy.
1917 – W Wiedniu urodził się Erwin Axer, reżyser teatralny, eseista, pedagog; jeden z największych twórców powojennego teatru; wieloletni dyrektor warszawskiego Teatru Współczesnego.
1917 – W Kamionce pod Ropczycami urodził się Wilhelm Mach, krytyk literacki, prozaik.
1922 – We Lwowie urodził się Andrzej Hiolski, śpiewak operowy, baryton.
1922 – W Homlu w rodzinie żydowskiej związanej z Bundem urodził się Marek Edelman, ostatni przywódca powstania w Getcie Warszawskim, uczestnik Powstania Warszawskiego; po wojnie kardiolog, opozycjonista, działacz Komitetu Obrony Robotników. Dokładna data urodzin nie jest znana, przyjęto, że przyszedł na świat 1 stycznia 1922 r.
1925 – W Wolnym Mieście Gdańsk otwarty został Polski Urząd Pocztowy; we wrześniu 1939 r. był bohatersko broniony przed atakiem Niemców.
1929 – W Łodzi urodził się Zbigniew Nienacki (właśc. Nowicki), pisarz, dziennikarz, autor m.in. cyklu powieści przygodowych o Panu Samochodziku.
1930 – W Lublinie urodził się Henryk Kukier, bokser, trzykrotny olimpijczyk, mistrz Europy z 1953 roku.
1933 – W Międzyrzecu Podlaskim urodził się Mieczysław Kalenik, aktor, znany m.in. z roli Zbyszka z Bogdańca w filmie „Krzyżacy” Aleksandra Forda.
1937 – W Augustowie urodził się Janusz Michałowski, aktor, wystąpił m.in. w serialach „Mistrz i Małgorzata” oraz „Boża podszewka”.
1937 – W Płocku urodził się Adam Wiśniewski-Snerg pisarz science fiction, pierwowzór postaci Sneera w powieści „Limes Inferior” Janusza A. Zajdla.
1938 – W Malicach urodził się Józef Skwark, aktor teatralny, odtwórca roli Adama Cisowskiego w ekranizacji powieści Kornela Makuszyńskiego „Szatan z VIII klasy” w reżyserii Marii Kaniewskiej (1960).
1938 – Premiera filmu Józefa Lejtesa „Kościuszko pod Racławicami”.
1940 – W Trembowli urodziła się Joanna Jędryka, aktorka filmowa.
1943 – W Warszawie urodził się Allan Starski, scenograf filmowy; w 1993 r. wraz ze scenografką Ewą Braun został laureatem Oscara za scenografię do filmu „Lista Schindlera” w reżyserii Stevena Spielberga.
1943 – W Warszawie urodził się Wojciech Wójcik, reżyser, autor filmów „Karate po polsku”, „Trójkąt Bermudzki” oraz seriali „Ekstradycja” i „Sfora”.
1944 – Dekretem Krajowej Rady Narodowej utworzono Armię Ludową, jej dowódcą mianowany został Michał Żymierski.
1944 – W Wołkowysku urodziła się Teresa Torańska, dziennikarka i pisarka, współpracowniczką tygodnika „Kultura” oraz „Kultury” paryskiej. Autorka wielu wywiadów, m.in. z komunistycznymi działaczami, przeprowadzonymi podczas stanu wojennego.
1944 – W Warszawie urodził się Zdzisław Ambroziak, siatkarz, dziennikarz sportowy.
1946 – Wszedł w życie dekret Krajowej Rady Narodowej z 25 września 1945 r. o nowym prawie małżeńskim.
1952 – Powołano Centralny Urząd Kinematografii.
1953 – W Katowicach zmarł Ludomir Różycki, kompozytor, dyrygent, pedagog.
1953 – W Zwierzynie w woj. lubuskim urodził się Zenon Plech, żużlowiec, srebrny i brązowy medalista indywidualnych mistrzostw świata.
1956 – W Tuszynie powstało Studio Filmów Lalkowych, późniejsze Studio Filmowe Se-Ma-For.
1957 – W Stargardzie Szczecińskim urodziła się Ewa Kasprzyk, aktorka, przez wiele lat związana z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, a od 2000 r. z Teatrem Kwadrat w Warszawie; znana m.in. z filmów „Dziewczęta z Nowolipek” i „Kogel-mogel” oraz serialu „Złotopolscy”.
1958 – Powstało Studio Miniatur Filmowych.
1965 – Wszedł w życie Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
1967 – Premiera filmu „Małżeństwo z rozsądku” w reżyserii Stanisława Barei.
1972 – Weszło w życie porozumienie o otwarciu granic pomiędzy PRL a NRD dla bezwizowego i bezpaszportowego ruchu turystycznego.
1972 – Powstały zespoły filmowe: Panorama, Pryzmat, Silesia, X.
1973 – W wyniku połączenia Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”, wydawnictwa Książka i Wiedza oraz Przedsiębiorstwa Upowszechniania Prasy i Książki „Ruch” powstał koncern RSW „Prasa-Książka-Ruch”.
1973 – W Polsce wprowadzono system kodów pocztowych.
1979 – W Warszawie zmarł Bolesław Piasecki, w latach 30. jeden z przywódców Obozu Narodowo-Radykalnego, twórca ONR-Falanga; czasie wojny komendant Konfederacji Narodu (1941-1944); po aresztowaniu przez NKWD rozpoczął współpracę z władzami komunistycznymi; przewodniczący Stowarzyszenia PAX, członek Rady Państwa (1971-1979).
1981 – W Warszawie zmarł prof. Kazimierz Michałowski, archeolog, egiptolog, historyk sztuki; w 1937 roku został kierownikiem pierwszej polskiej ekspedycji badawczej w Egipcie; dzięki wykopaliskom jego zespołu powstała galeria sztuki egipskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie; twórca szkoły archeologii śródziemnomorskiej na UW.
1988 – Władze PRL ostatecznie zakończyły zagłuszanie Radia Wolna Europa.
1989 – Zniesiono kartki na benzynę, asygnaty na samochody i reglamentację węgla dla odbiorców indywidualnych.
1991 – W Poznaniu zmarła Ada Rusowicz, piosenkarka, wokalistka zespołu Niebiesko-Czarni.
1993 – Wprowadzono pełną unię celną w ramach Wspólnoty Europejskiej.
1994 – W Świdrze pod Warszawą zmarła Ryszarda Hanin, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Zapamiętaj imię swoje”, „Jeszcze tylko ten las”, „Noce i dnie” oraz serialu „Polskie drogi”.
1995 – Przeprowadzono denominację złotego; 10 tys. starych złotych zastąpił jeden nowy złoty; zarówno stare jak i nowe złote obowiązywały jeszcze przez dwa lata, do końca 1996 r.
1995 – Powstała Światowa Organizacji Handlu (WTO).
1999 – Weszła w życie reforma administracyjna państwa, rozpoczęto także wdrażanie reformy ochrony zdrowia i reformy emerytalnej.
1999 – W Krakowie zmarł Stanisław Hadyna, kompozytor, dyrygent, pisarz, założyciel i wieloletni kierownik Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”.
2002 – W części państw Unii Europejskiej wprowadzono do obiegu wspólną walutę – euro.
2009 – W Krakowie zmarł Henryk Halkowski, historyk dziennikarz, znawca i popularyzator historii krakowskich Żydów.
2017 – Weszła w życie ustawa powołująca Wojska Obrony Terytorialnej.
2017 – W Warszawie zmarł Bogdan Tuszyński, dziennikarz sportowy, sprawozdawca radiowy i telewizyjny, historyk prasy i sportu.
2022 – W Radomsku zmarł Janusz Łęski, reżyser i scenarzysta, twórca popularnych filmów oraz seriali dla dzieci i młodzieży, m.in. „Rodziny Leśniewskich”, „Na przełaj”, „Sobie król”, „Na tropach Bartka”, „Urwisy z Doliny Młynów”, „Przygrywka” i „Janka”.
2 stycznia 2024 roku
1570 – W zemście za potajemne pertraktacje rady miejskiej Nowogrodu Wielkiego z Litwą do miasta wkroczył car Iwan Groźny na czele oddziałów opriczników, którzy rozpoczęli trwające 5 tygodni grabieże i mordy tysięcy mieszkańców.
1587 – Zmarł bp Andrzej Patrycy Nidecki, filolog, humanista, komentator i wydawca pism Cycerona.
1657 – W pobliżu Chojnic na Pomorzu doszło do bitwy między wojskami polskimi a oddziałami Szwecji, które zaatakowały Rzeczpospolitą.
1665 – Stefan Czarniecki został hetmanem polnym koronnym.
1752 – Na Wołyniu urodził się Franciszek Zabłocki, duchowny katolicki, poeta, komediopisarz, jego znane dzieła to „Fircyk w zalotach” i „Sarmatyzm”.
1872 – Ukazał się pierwszy numer „Kuriera Poznańskiego”, dziennik ukazywał się do roku 1939.
1874 – W Wilnie urodził się Aleksander Prystor, członek OB-PPS i PPS-Frakcji Rewolucyjnej, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; więziony przez władze carskie (1912-1917); w niepodległej Polsce minister pracy i opieki społecznej, minister przemysłu i handlu; poseł na Sejm; premier RP w latach 1931-1933; marszałek Senatu od 1935 do 1938 r.
1894 – Urodził się Józef Klukowski, artysta rzeźbiarz, dwukrotny medalista Olimpijskiego Konkursu Sztuki.
1907 – W Warszawie urodził się Tadeusz Żenczykowski, w II RP prezes Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, szef propagandy OZN, poseł na Sejm (1938); od 1940 r. w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK; w latach 1954-1972 redaktor, a następnie zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
1911 – Na Podolu urodził się Bohdan Sałaciński, znany jako Andrzej Pomian, prawnik, historyk; szef Wydziału Propagandy Bieżącej w Biurze Informacji i Propagandy AK; po wojnie współzałożyciel Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa i jej korespondent w Waszyngtonie.
1918 – W Zakopanem urodził się Adam Bahdaj, prozaik, tłumacz, autor popularnych utworów dla młodzieży; w czasie II wojny światowej był kurierem tatrzańskim.
1921 – W Warszawie zakończył się I walny Zjazd ZHP.
1922 – W Warszawie urodził się Konstanty Jeleński, eseista, krytyk, współpracownik paryskiej Kultury i Zeszytów Literackich.
1922 – Watykan wydał dekret zatwierdzający stowarzyszenie Pobożny Związek Rycerstwa Niepokalanej, którego twórcą był o. Maksymilian Kolbe.
1923 – W Krasnymstawie urodził się Henryk Bąk, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Eroica”, „Kwiecień” oraz serialu „Przygody psa Cywila”.
1934 – W Kolonii urodził się Leopold Rene Nowak, reżyser, scenarzysta, aktor.
1939 – W Drozdowie pod Łomżą zmarł Roman Dmowski, przywódca obozu narodowego, dyplomata, współtwórca niepodległej Polski, główny ideolog polskiego nacjonalizmu.
1940 – W Warszawie urodził się Zbigniew Romaszewski, fizyk, działacz opozycji antykomunistycznej, członek KSS KOR i kierownik Biura Interwencyjnego; od 1980 r. w NSZZ „Solidarność”, członek Prezydium Zarządu Regionu Mazowsze i Komisji Krajowej; organizator podziemnego Radia „S”; więziony w latach 1982-1984; kierownik Komisji Interwencji i Praworządności NSZZ „S” (1986-1989); senator RP w latach 1989-2011.
1940 – W Warszawie urodził się Tomasz Szarota, historyk, profesor Instytutu Historii PAN; badacz dziejów II wojny światowej.
1940 – Urodziła się Grażyna Kuroń, działaczka opozycji demokratycznej, żona Jacka Kuronia; po ogłoszeniu stanu wojennego internowana.
1943 – Niemieccy żandarmi zamordowali we wsi Boiska-Kolonia koło Solca nad Wisłą dwie polskie rodziny udzielające pomocy Żydom.
1943 – W Warszawie urodził się Edward Kłosiński, operator filmowy, autor zdjęć do filmów „Barwy ochronne”, Człowiek z marmuru”, „Pestka” i „Vinci”.
1947 – W Zakopanem urodził się Andrzej Bachleda-Curuś, narciarz, wicemistrz (1974) i brązowy medalista (1970) mistrzostw świata w kombinacji alpejskiej, laureat nagrody UNESCO „Fair Play” (1969).
1948 – W Wałbrzychu urodził się Janusz Pałubicki, historyk sztuki, działacz opozycji antykomunistycznej; od 1980 r. członek NSZZ „Solidarność”; przewodniczący Tymczasowego Zarządu Regionu Wielkopolska NSZZ „S” (1982-1989); minister, koordynator służb specjalnych w latach 1997-2001.
1951 – Utworzone zostały Polskie Linie Oceaniczne i Polska Żeglugę Morska.
1955 – W Zabrzu urodził się Tadeusz Bradecki, aktor, reżyser teatralny; dyrektor naczelny i artystyczny Starego Teatru w Krakowie (1990-1996); w 2007 r. objął funkcję dyrektora artystycznego Teatru Śląskiego w Katowicach.
1957 – W Tomaszowie Lubelskim urodziła się Joanna Pacuła, aktorka, w latach 1979-81 aktorka Teatru Dramatycznego w Warszawie; w 1982 wyjechała do USA, gdzie wystąpiła u boku Lee Marvina w filmie „Gorki Park”.
1957 – Utworzony został tygodnik „Polityka”.
1963 – W Złocieńcu urodził się Krzysztof Myszkowski, kompozytor, wokalista, lider zespołu Stare Dobre Małżeństwo.
1971 – W Warszawie zmarł Jerzy Zarzycki, reżyser filmowy.
1973 – Polskie Radio rozpoczęło całodobową emisję programów.
1973 – Władze PRL wprowadziły książeczki walutowe – rejestrowano w nich zakupy dewiz dokonywane przez obywateli na zagraniczne wyjazdy prywatne.
1976 – Nadawanie rozpoczął IV Program Polskiego Radia.
1978 – Program I Polskiego Radia rozpoczął nadawanie audycji „Cztery pory roku”.
1981 – W Rzeszowie grupa rolników rozpoczęła strajk okupacyjny w gmachu byłej WRZZ, domagając się rejestracji NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”.
1982 – Stan wojenny: władze PRL rozwiązały Związek Artystów Scen Polskich.
1982 – Stan wojenny: W Warszawie ukazał się pierwszy numer podziemnego „Tygodnika Wojennego”.
2006 – W Warszawie zmarła Lidia Wysocka, aktorka, piosenkarka, reżyser, założycielka kabaretu literacko-artystycznego „Wagabunda”.
2013 – W Warszawie zmarła Teresa Torańska, dziennikarka i pisarka, była współpracowniczką tygodnika „Kultura” oraz „Kultury” paryskiej. Autorka wielu wywiadów, m.in. z komunistycznymi działaczami, przeprowadzonymi podczas stanu wojennego.
2013 – W Montevideo zmarł Ladislao Mazurkiewicz Iglesias, bramkarz reprezentacji Urugwaju polskiego pochodzenia, uczestnik mistrzostw świata w piłce nożnej w 1966, 1970 i 1974 roku.
2022 – W Warszawie zmarł Mirosław Kowalski, współpracownik KOR i podziemnej „Solidarności”, dziennikarz m.in. tygodnika „Solidarność”, „Financial Times” i „Jazz Forum” oraz szef działu fantastyki w Wydawnictwie Iskry. Doprowadził do przekształcenia podziemnej NOW-ej w tzw. „SuperNową”.
3 stycznia 2024 roku
1661 – W Krakowie ukazał się pierwszy numer „Merkuriusza Polskiego Ordynaryjnego”, najstarszej periodycznej gazety w języku polskim.
1795 – W Petersburgu Rosja i Austria zawarły traktat sankcjonujący trzeci rozbiór Polski; 24 października 1795 r. do traktatu przystąpiły Prusy.
1817 – W Warszawie urodził się Józef Paszkowski, poeta, jeden z najwybitniejszych polskich tłumaczy dramatów Williama Szekspira.
1831 – Urodził się Gustaw Adolf Gebethner, księgarz i wydawcza, współzałożyciel wydawnictwa „Gebethner i Wolff”.
1863 – Komitet Centralny Narodowy podjął decyzję o wybuchu powstania w Królestwie Polskim z chwilą ogłoszenia branki do armii rosyjskiej.
1870 – W Drohobyczu urodził się Herman Lieberman, członek Rady Naczelnej PPS w latach 1920-1939, poseł na Sejm (1919-1933), działacz Centrolewu, skazany w procesie brzeskim; od 1939 r. wiceprezes Rady Narodowej RP na uchodźstwie.
1881 – W Krasnojarsku zmarła Filipina Płaskowicka, działaczka społeczna, nauczycielka, organizatorka kółek socjalistycznych i pierwszego na ziemiach polskich Koła Gospodyń Wiejskich (1877), więzień X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, zmarła w drodze na zesłanie.
1897 – W Lipnie na Ziemi Dobrzyńskiej urodziła się Pola Negri, właściwie Barbara Apolonia Chałupiec, aktorka, gwiazda niemieckiego i amerykańskiego kina niemego; grała m.in. w filmach Maxa Reinhardta i Ernsta Lubitscha.
1906 – W Tarnowie urodził się Roman Brandstaetter, pisarz, poeta, dramaturg, publicysta, tłumacz.
1920 – Polsko-łotewska grupa operacyjna, dowodzona przez gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, rozpoczęła uderzenie na Dyneburg, wypierając z niego bolszewików.
1920 – We Lwowie zmarł Zygmunt Janiszewski – matematyk, jeden z przedstawicieli warszawskiej szkoły matematycznej, do której należał m.in. Alfred Tarski.
1930 – W Warszawie urodził się Jan Baszkiewicz, historyk idei, politolog, znawca dziejów Francji.
1937 – W Krakowie urodził się Zygmunt Konieczny, kompozytor, aranżer, pianista, związany z „Piwnicą pod Baranami”.
1939 – W Warszawie urodziła się Joanna Papuzińska, pisarka, krytyczka literacka, autorka wielu książek dla dzieci.
1944 – W Magdeburgu-Sohlen (Niemcy) urodził Henryk Dederko, reżyser filmowy, twórca filmów dokumentalnych.
1944 – W okolicach Rijeki w walkach z partyzantami zginął SS-Hauptsturmfuehrer Franz Reichleitner, nazistowski zbrodniarz, komendant niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze od września 1942 r. do jego likwidacji w październiku 1943 r.
1945 – Uchwała Krajowej Rady Narodowej potwierdzająca stołeczność Warszawy.
1945 – W Grodzisku Mazowieckim zmarł Ferdynand Ossendowski, pisarz, podróżnik, działacz polityczny.
1946 – Uchwalona została ustawa o nacjonalizacji – przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej.
1947 – W Szczytnikach pod Brześciem urodził się Andrzej Ramlau, operator filmowy autor zdjęć do filmów „Lalka”, „Nie ma mocnych” i serialu „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”.
1947 – W Nowej Soli w woj. lubuskim urodził się Seweryn Krajewski, piosenkarz, kompozytor, gitarzysta, wokalista i lider zespołu Czerwone Gitary.
1947 – W Starym Sączu urodził się Adam Myjak, rzeźbiarz, prof. Akademii sztuk Pięknych w Warszawie.
1953 – Zniesiono reglamentację żywności, podwyższając jednocześnie ceny wielu artykułów.
1957 – Z połączenia Rewolucyjnego Związku Młodzieży i Związku Młodzieży Robotniczej, organizacji założonych w czasie rozpadu ZMP w okresie Października 1956 r., powstał Związek Młodzieży Socjalistycznej.
1964 – Premiera filmu „Gdzie jest generał” w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.
1975 – Premiera serialu „Droga” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
1985 – W Londynie zmarł gen. Tadeusz Pełczyński, szef Oddziału II Sztabu Głównego WP (1935-1938); w latach 1941-1944 szef sztabu Komendy Głównej ZWZ-AK; od 1943 r. zastępca dowódcy AK.
1986 – W Paryżu zmarł ppłk Jan Zumbach, pilot, as myśliwski, dowódca słynnego Dywizjonu 303.
2010 – W Bitburgu w Niemczech zmarł Tomasz Niewodniczański, fizyk jądrowy, przedsiębiorca, kolekcjoner dawnych map, starodruków i archiwaliów historycznych. Jego kolekcja kartograficzna liczyła około 2300 map i widoków polskich miast. Po jego śmierci kolekcja została przekazana w wieczny depozyt Zamkowi Królewskiemu w Warszawie.
4 stycznia 2024 roku
1729 – W Warszawie ukazał się pierwszy numer wydawanej przez pijarów gazety „Nowiny Polskie”, przekształconej w grudniu tego samego roku w „Kurier Polski”.
1778 – W Pohoście koło Pińska urodził się książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki, minister przychodów i skarbu Królestwa Polskiego (1821-1830), inicjator założenia Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i Banku Polskiego.
1796 – Wojska pruskie opuściły Kraków, który został przyłączony do Austrii.
1830 – W Warszawie urodził się Tytus Babczyński, fizyk i matematyk, profesor Szkoły Głównej i Uniwersytetu Warszawskiego.
1878 – We Lwowie urodził się Tadeusz Godlewski, fizyk, twórca podstaw polskich badań nad radioaktywnością i promieniotwórczością.
1886 – W Borkach pod Kozielcem na Ukrainie zmarł Michał Czajkowski, Sadyk Pasza, pisarz, uczestnik Powstania Listopadowego; po 1831 r. na emigracji we Francji; działacz niepodległościowy związany z Hotelem Lambert; od 1850 r. w armii tureckiej; przeszedł na islam; uczestnik wojny krymskiej (1853-1856); autor „Wernyhory” i „Powieści kozackich”.
1891 – W Piotrkowicach (Wielkopolska) zmarł Aleksander Guttry, żołnierz powstań: Listopadowego i Wielkopolskiego w 1848 r., deputowany do Landtagu w Berlinie, w czasie Powstania Styczniowego komisarz Rządu Narodowego na Anglię i Francję.
1900 – W Krakowie urodził się Władysław Krasnowiecki, aktor, dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Narodowego (1949-1951); rektor warszawskiej PWST, prezes ZASP (1965-1970); w czasie II wojny światowej członek Związku Patriotów Polskich, kierował teatrem Armii Polskiej w ZSRS.
1901 – W Poznaniu urodził się Marian Sojda, piłkarz m.in. Warty Poznań, 14-krotny reprezentant kraju m.in. na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 roku, żołnierz Wojska Polskiego, zamordowany przez NKWD w Katyniu.
1906 – W Ostrowie Lubelskim urodził się Stefan Rachoń, skrzypek, dyrygent, organizator Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie.
1915 – W Wilnie urodził się Tytus Karpowicz, pisarz; autor książek dla dzieci i młodzieży.
1919 – Płk Marian Januszajtis-Żegota przeprowadził nieudany zamach stanu, mający na celu obalenie rządu Jędrzeja Moraczewskiego.
1924 – W Warszawie urodził się Antoni Marianowicz, poeta, satyryk; debiutował w 1942 roku szopką „Żarty na karty” wystawioną w getcie warszawskim; po ucieczce z getta ukrywał się w Wołominie, okupacyjne wspomnienia opisał w książce „Życie surowo wzbronione”; po wojnie podjął współpracę ze „Szpilkami”, pisał teksty dla kabaretów, tłumaczył musicale np. „Skrzypek na dachu” i książki m.in. „Alicję w krainie czarów” Lewisa Carolla.
1927 – Do portu w Gdyni wszedł pierwszy polski statek handlowy: SS Wilno.
1928 – W Warszawie zmarł Karol Janowski, architekt, organizator i profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.
1928 – W Poznaniu urodził się Jan Lenica, grafik, twórca filmów animowanych, jeden z przedstawicieli polskiej szkoły plakatu.
1936 – W Świętochłowicach urodził się Janusz Sent, pianista, kompozytor, autor muzyki takich przebojów jak: „Jesteśmy na wczasach”, „Dziewczyny, bądźcie dla nas dobre na wiosnę”, „Tupot białych mew” i „Przedostatni walc”.
1937 – We Lwowie urodził się Mariusz Walter, producent i reżyser telewizyjny, scenarzysta, twórca popularnych programów „Studio 2” i „Turniej Miast”, założyciel i pierwszy dyrektor stacji telewizyjnej TVN.
1940 – Gen. Władysław Sikorski i premier Francji Edouard Daladier podpisali polsko-francuską umowę wojskową dotyczącą tworzenia Wojska Polskiego we Francji.
1940 – W Warszawie urodził się Antoni Krauze, reżyser, scenarzysta; autor m.in. filmów „Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł”, „Smoleńsk” i serialu „Akwarium”.
1943 – W Atenach rozstrzelany został przez Niemców Jerzy Iwanow-Szajnowicz, agent brytyjskich służb, bohater greckiego ruchu oporu; urodzony w Warszawie, syn Rosjanina i Polki, przed wojną reprezentant Polski w piłce wodnej.
1944 – W miejscowości Sarny na Wołyniu wojska sowieckie przekroczyły przedwojenną granicę Polski; Rząd RP w Londynie wydał ofertę współpracy z Sowietami w walce z III Rzeszą i wyraził nadzieję, że ZSRS uszanuje prawa i interesy Rzeczypospolitej i jej obywateli na zajmowanych terenach.
1945 – Związek Sowiecki uznał Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej, powołany przez Krajową Radę Narodową.
1946 – W Warszawie urodził się Marek Borowski, wicepremier i minister finansów (1993-1994), marszałek Sejmu w latach 2001-2004; wiceprzewodniczący SLD (1999-2004); współtwórca i przewodniczący SdPL (2004); poseł na Sejm, senator.
1947 – W Warszawie rozpoczął się proces Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; na ławie oskarżonych zasiadł m.in. płk Jan Rzepecki.
1958 – Premiera filmu „Eroica” w reżyserii Andrzeja Munka.
1969 – W klinice kardiochirurgii Akademii Medycznej w Łodzi prof. Jan Moll podjął próbę pierwszego w Polsce przeszczepu serca, pacjent zmarł po kilku godzinach.
1972 – Premiera filmu Andrzeja Żuławskiego „Trzecia część nocy”.
1981 – W Warszawie zmarł Stefan Śródka, aktor warszawskich teatrów: Narodowego, Ateneum, Dramatycznego; zagrał w wielu filmach m.in. w „Zakazanych piosenkach”, „Stawce większej niż życie”, „Czarnych chmurach”, „Misiu”.
1982 – Stan wojenny: działalność wznowiły szkoły podstawowe, średnie i zawodowe, zawieszone po ogłoszeniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego.
1982 – W reakcji na stan wojenny powstało pismo „Karta”; do czasu upadku cenzury w 1990 r. ukazywało się w drugim obiegu; pismo to poświęcone jest dziejom Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku.
1989 – W Klarysewie pod Warszawą doszło do spotkania przedstawicieli władz PRL i Kościoła katolickiego.
1989 – W Warszawie zmarł Kazimierz Brusikiewicz, aktor teatralny i filmowy; zagrał m.in. w filmach „Zakazane piosenki”, „Skarb”, „Irena do domu”, „Żołnierz królowej Madagaskaru”, „Klub kawalerów”.
1991 – Jan Krzysztof Bielecki został powołany na stanowisko premiera.
2011 – W Warszawie zmarł Jerzy S. Sito, poeta, tłumacz; w latach 90. ambasador RP w Danii.
2015 – W Warszawie zmarł Edmund Wnuk-Lipiński, socjolog, pisarz, autor m.in. powieści z gatunku science fiction „Rozpad połowiczny”.
2022 – W Pińczowie w wieku 110 lat zmarł major Leon Kaleta, żołnierz Korpusu Ochrony Pogranicza, we wrześniu 1939 r. 4. Pułku Piechoty Legionów, Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej. W latach osiemdziesiątych był działaczem antykomunistycznego ruchu ludowego.
2022 – W Warszawie zmarł Piotr Rzewuski, działacz NSZZ „Solidarność”, Grup Oporu Solidarni i Solidarności Walczącej, po 1989 r. działacz społeczny na warszawskiej Pradze, inicjator budowy pomnika generała Józefa Hallera na placu jego imienia.
2022 – W Opolu zmarł Andrzej Nowak, muzyk, gitarzysta rockowy, kompozytor, producent muzyczny, założyciel zespołów TSA i Złe Psy.
2023 – W Poznaniu zmarł gen. Jan Henryk Podhorski, ps. „Zygzak”, „Marciniak”, żołnierz wojny obronnej w 1939 r., działacz konspiracyjny, uczestnik Powstania Warszawskiego i konspiracji antykomunistycznej po 1945 r. W lutym 2016 roku został awansowany do stopnia generała brygady.
5 stycznia 2024 roku
1173 – Po śmierci księcia Bolesława IV Kędzierzawego nowym księciem zwierzchnim został książę wielkopolski Mieszko III Stary.
1393 – Hospodar mołdawski Roman I złożył hołd lenny królom Polski Jadwidze Andegaweńskiej i Władysławowi II Jagielle.
1818 – W Warszawie zmarł Marcello Bacciarelli, włoski malarz, od 1766 r. przebywający na dworze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
1818 – W Sewerynach na Podolu urodził się Ernest Malinowski, inżynier, ekspert budownictwa kolejowego, projektant Transandyjskiej Linii Kolejowej w Peru, do niedawna najwyżej położonej linii kolejowej świata.
1841 – W Kaliszu urodził się Henryk Dobrzycki, lekarz, muzykolog, pionier lecznictwa sanatoryjnego i uzdrowiskowego.
1867 – W Wapowcach urodził się Stanisław Puchalski, marszałek polny cesarsko-królewskiej armii Austro-Węgier; od lutego do października 1916 r. komendant Legionów Polskich; od 1920 r. w rezerwie kadrowej.
1893 – We Lwowie urodził się Michał Karaszewicz-Tokarzewski, żołnierz Legionów Polskich, generał WP; w czasie II wojny światowej Komendant Główny Służby Zwycięstwu Polsce, po powstaniu Związku Walki Zbrojnej komendant obszaru obejmującego okupację sowiecką; jeden z twórców Podziemnego Państwa Polskiego; część źródeł jako datę urodzenia Karaszewicza-Tokarzewskiego podaje 21 grudnia 1892 r.
1895 – W Warszawie zmarł Władysław Podkowiński, malarz, ilustrator, jeden z prekursorów impresjonizmu w polskiej sztuce, jego najbardziej znanym dziełem jest „Szał uniesień” .
1901 – W Krakowie urodził się Adam Ciołkosz, publicysta, historyk, poseł na Sejm II RP, jeden z czołowych działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej.
1914 – W Warszawie urodził się Tadeusz Trepkowski, grafik, plakacista.
1916 – W Czuchowie koło Rybnika urodził się Wilhelm Szewczyk, prozaik, publicysta, redaktor kilku śląskich pism, krytyk literacki, poeta, poseł na Sejm PRL.
1924 – W Drozdowie koło Łomży zmarł ksiądz Kazimierz Lutosławski, działacz harcerski, lekarz, ekonomista, pedagog, publicysta; współorganizator i członek władz Związku Ludowo-Narodowego; poseł na Sejm; bliski współpracownik Romana Dmowskiego.
1925 – W Gdańsku przy placu Heweliusza w Gdańsku otwarto nowy budynek Poczty Polskiej; 1 września 1939 roku był on broniony bohatersko przez pracowników poczty.
1927 – W Warszawie urodził się Władysław Ślesicki, reżyser filmowy, autor m.in. filmu i serialu „W pustyni i w puszczy”.
1930 – W Brześciu nad Bugiem urodził się Jan Lebenstein, malarz, grafik; w 1959 r. otrzymał Grand Prix na I Biennale Młodych w Paryżu, gdzie pozostał na stałe; w 1976 roku wyróżniony nagrodą nowojorskiej Fundacji Alfreda Jurzykowskiego, a w 1987 otrzymał Nagrodę im. Jana Cybisa; do kraju wrócił w latach 90.; wystawiał m.in. w Berlinie, Kassel, Nowym Jorku, Oslo, Rzymie, Sao Paulo; jedną z największych kolekcji jego dzieł posiada Muzeum Narodowe we Wrocławiu.
1939 – W Berchtesgaden doszło do spotkania szefa polskiej dyplomacji Józefa Becka z kanclerzem III Rzeszy Adolfem Hitlerem.
1942 – Grupa Inicjatywna polskich komunistów założyła w Warszawie Polską Partię Robotniczą; sekretarzem KC PPR został Marceli Nowotko. Nazwa partii, jej program i obsada personalna ustalone zostały w Moskwie.
1942 – W Warszawie urodziła się Elżbieta Ficowska (z domu Koppel), pisarka, pedagog, działaczka opozycji demokratycznej w PRL; uratowana z warszawskiego getta jako półroczne dziecko, w latach 2002-2006 przewodnicząca Stowarzyszenia Dzieci Holokaustu.
1946 – W Warszawie uruchomiono komunikację trolejbusową.
1946 – W Pożarkach na Wileńszczyźnie urodził się Janusz Laskowski, piosenkarz, kompozytor, wykonawca takich piosenek jak „Żółty jesienny liść”, „Beata z Albatrosa”, „Kolorowe jarmarki”.
1947 – Funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa aresztowali płk. Wincentego Kwiecińskiego, prezesa Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.
1949 – W Tarnobrzegu urodził się Andrzej Mleczko, rysownik, grafik, autor rysunków satyrycznych.
1950 – W Szklarce Przygodzickiej w Wielkopolsce urodził się Krzysztof Wielicki, himalaista, alpinista, taternik; jako pierwszy dokonał zimowych wejść na Mount Everest (1980), Kanczendzongę (1986) i Lhotse (1988); jest piątym człowiekiem, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum.
1952 – Stany Zjednoczone odebrały Polsce klauzulę najwyższego uprzywilejowania w handlu.
1954 – W Poznaniu urodziła się Daria Trafankowska, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z ról w filmach „Zdjęcia próbne”, „Bołdyn”, seriali „Polskie drogi” i „Na dobre i na złe”.
1956 – W Warszawie zainaugurował działalność Klub Krzywego Koła, krytyczny wobec działań władz PRL-u klub dyskusyjny, należeli do niego m.in. Władysław Bartoszewski, Stefan Kisielewski, Leszek Kołakowski, Maria i Stanisław Ossowscy, Karol Modzelewski, Adam Michnik, Jacek Kuroń.
1965 – Premiera pierwszego odcinka serialu „Barbara i Jan” z Janiną Traczykówną i Janem Kobuszewskim w rolach głównych.
1968 – W Warszawie urodził się Andrzej Gołota, bokser; brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Seulu (1988); w zawodowej karierze odniósł 41 zwycięstw, dziewięć walk przegrał, jeden pojedynek zremisował; cztery razy bez powodzenia walczył o mistrzostwo świata w kategorii ciężkiej.
1968 – W Krakowie zmarła Hanna Mortkowicz-Olczakowa, pisarka, poetka, autorka książek dla dzieci i młodzieży.
1979 – USA udzieliły Polsce 300 mln dolarów kredytu na zakup zbóż, pasz, tłuszczów i innych surowców rolnych.
1981 – Selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej został Antoni Piechniczek, funkcję tę pełnił dwukrotnie w latach 1981-1986 oraz 1996-1997; w 1982 r. na mistrzostwach świata w Hiszpanii prowadzona przez niego reprezentacja zajęła trzecie miejsce.
1982 – Stan wojenny: minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki rozwiązał Niezależne Zrzeszenie Studentów (NZS).
1983 – Metropolita gnieźnieński i warszawski arcybiskup Józef Glemp mianowany został kardynałem.
1987 – Premiera filmu „Nad Niemnem” w reżyserii Zbigniewa Kuźmińskiego.
2001 – Premiera filmu „Pieniądze to nie wszystko” w reżyserii Juliusza Machulskiego.
2008 – W Warszawie zmarł Edward Kłosiński, operator filmowy, autor zdjęć do filmów „Barwy ochronne”, Człowiek z marmuru”, „Pestka” i „Vinci”.
2013 – W Warszawie odbyło się oficjalne pożegnanie tramwajów typu 13N, które służyły tam w latach 1959–2012.
2014 – W Rzeszowie zmarł prof. Władysław Serczyk, historyk, znawca dziejów Rosji i Ukrainy.
2017 – W Warszawie zmarł gen. Janusz Brochwicz-Lewiński ps. Gryf, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, dowódca obrony Pałacyku Michla.
2021 – W Warszawie zmarła płk Lidia Lwow-Eberle, żołnierz pierwszego oddziału partyzanckiego Okręgu Wileńskiego AK, dowodzonego przez ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, a następnie 5. Wileńskiej Brygadzie AK rtm. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. 30 czerwca 1948 r. została wraz z „Łupaszką” aresztowana przez bezpiekę na karę dożywotniego więzienia. Wolność odzyskała w 1956 r.
6 stycznia 2024 roku
1285 – Arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka zwołał synod w Łęczycy, na którym wydano decyzje nakazujące wygłaszanie kazań w języku polskim.
1293 – Na zjeździe w Kaliszu książęta Władysław Łokietek, Przemysł II i Kazimierz II Łęczycki zawarli układ o współpracy przy odbiciu zajętego przez Czechów Krakowa.
1429 – Na zamku w Łucku rozpoczął się zjazd monarchów europejskich, w którym udział wzięli m.in. król Polski Władysław Jagiełło, wielki książę litewski Witold, król niemiecki Zygmunt Luksemburski, wielki książę moskiewski Wasyl II, król Danii Eryk VII, wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Paul Bellitzer von Rusdorf i wielu innych monarchów. Przedmiotem obrad zjazdu było zagrożenie ze strony Imperium Osmańskiego.
1573 – Po śmierci króla Zygmunta II Augusta w Warszawie zebrał się sejm konwokacyjny, na którym ustalono zasady wyboru nowego monarchy – wolnej elekcji.
1813 – W Ławkach koło Gniezna urodził się Hipolit Cegielski, przemysłowiec, założyciel fabryki narzędzi i maszyn rolniczych w Poznaniu; poseł do sejmu pruskiego (1849); wydawca „Gazety Polskiej” i „Dziennika Poznańskiego”, współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk; od 1865 r. prezes Centralnego Towarzystwa Gospodarczego.
1850 – W Starej Wargawie koło Kutna urodził się Witold Zglenicki, geolog, inżynier; od 1891 r. prowadził badania w Baku, gdzie m.in. jako pierwszy zaprojektował metodę wydobycia ropy naftowej ze złóż podmorskich; większość swojego majątku – pól naftowych w Azerbejdżanie – zapisał nauce polskiej.
1850 – W Bieleżyńcach na Wołyniu urodził się Adam Krechowiecki, pisarz, krytyk literacki, redaktor lwowskiego „Przewodnika Naukowego i Literackiego”.
1875 – W Warce zmarł Piotr Wysocki, przywódca spisku w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, który zapoczątkował wybuch Powstania Listopadowego; po upadku powstania zesłany przez władze carskie na Syberię, do kraju powrócił po ponad 25 latach.
1879 – W Senigalli we Włoszech zmarł prof. Józef Mianowski, lekarz, działacz społeczny; w latach 1862-1869 rektor Szkoły Głównej w Warszawie; w 1881 r. powołano Kasę im. Józefa Mianowskiego, wspierającą badania i wydawnictwa naukowe.
1879 – W Kielcach zainaugurował działalność Teatr Ludwika, dziś Teatr im. Stefana Żeromskiego, jedna z najstarszych scen teatralnych w Polsce.
1880 – W Warszawie zmarł Józef Orłowski, architekt, autor m.in. projektu pałacyku Biernackich i szpitala św. Ducha przy ul. Elektoralnej w Warszawie.
1891 – W Ludwinowie urodził się Stanisław Gruszczyński, śpiewak operowy, tenor.
1907 – W Warszawie urodziła się Stefania Górska (właśc. Stefania Zadrozińska), aktorka teatralna, filmowa i kabaretowa, piosenkarka.
1907 – W Krakowie zmarł Jan Stanisławski, malarz, wykładowca, jeden z głównych twórców polskiego modernizmu.
1911 – W Warszawie urodził się Kazimierz Rudzki, aktor, reżyser, pedagog; znany m.in. z serialu „Wojna domowa”, a także filmów „Pierwszy dzień wolności”, „Jak rozpętałem II wojnę światową” i „Eroica”.
1913 – W Porąbce koło Będzina urodził się Edward Gierek, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PZPR w latach 1970-1980; w pierwszej połowie tzw. dekady Gierka dzięki zaciągniętym na Zachodzie kredytom rozwijał się przemysł i budownictwo, zrealizowano też wiele inwestycji drogowych; w drugiej połowie jego rządów nastąpiła trwała stagnacja i obniżenie poziomu życia, a protesty robotnicze w Radomiu i Ursusie w 1976 r. brutalnie zostały stłumione.
1914 – W Warszawie oddano do użytku most im. cesarza Mikołaja II, nazywany przez warszawiaków „trzecim mostem”; w niepodległej Polsce most otrzymał imię księcia Józefa Poniatowskiego.
1919 – Powstańcy wielkopolscy zdobyli szturmem niemieckie lotnisko wojskowe na Ławicy pod Poznaniem, przejmując m.in. samoloty bojowe i szkoleniowe.
1924 – W Warszawie ukazał się pierwszy numer „Wiadomości Literackich”.
1924 – W Krakowie urodziła się Olga Scherer, krytyczka literacka, teoretyczka i historyczka literatury.
1929 – W Grudziądzu urodził się Lucjan Kydryński, dziennikarz, konferansjer.
1933 – W Kielcach urodził się Leszek Drogosz, bokser, aktor filmowy, trzykrotny mistrz Europy, trzykrotny olimpijczyk (brąz na IO 1960 w Rzymie).
1939 – Szef polskiej dyplomacji Józef Beck spotkał się w Monachium z ministrem spraw zagranicznych III Rzeszy Joachimem von Ribbentropem.
1941 – W Drohobyczu urodził się Aleksander Bednarz, aktor teatralny, filmowy i dubbingowy.
1943 – We Lwowie urodził się Jerzy Domaradzki, reżyser, scenarzysta; autor m.in. filmów „Łuk Erosa”, „Wielki bieg”, „Planeta Krawiec”.
1965 – Premiera filmu „Drewniany różaniec” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.
1971 – W Pionkach koło Radomia urodził się Andrzej „Piasek” Piaseczny, piosenkarz, autor tekstów, aktor.
1989 – W budynku KC PZPR doszło do spotkania sekretarza KC Leszka Millera z młodzieżą, m.in. przedstawicielami nielegalnego NZS-u.
1996 – W Tczewie zmarł Józef Kruża, bokser, na mistrzostwa Europy w 1953 roku w Warszawie zdobył złoty medal w kategorii piórkowej.
2000 – Sejm przyjął ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka.
2001 – Adam Małysz jako pierwszy Polak wygrał Turniej Czterech Skoczni.
2005 – Sejm przyjął ustawę o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.
2008 – W Warszawie zmarła Danuta Mancewicz, aktorka teatralna, filmowa i dubbingowa, korepetytor dykcji.
2017 – Kamil Stoch zwyciężył a Piotr Żyła zajął drugie miejsce w 65. Turnieju Czterech Skoczni.
2018 – Kamil Stoch wygrał 66. Turniej Czterech Skoczni.
2020 – Dawid Kubacki wygrał 68. Turniej Czterech Skoczni.
7 stycznia 2024 roku
1520 – W Toruniu król Zygmunt I Stary wydał przywilej dla szlachty, na mocy którego uzyskiwała ona prawo wolnej żeglugi po Wiśle. Przywilej wprowadzał także na terenie królestwa jeden obowiązkowy dzień pańszczyzny w tygodniu.
1601 – W Bitwie pod Kiesią 700-osobowy oddział polsko-litewski pod dowództwem płk. Macieja Dembińskiego i wojewody Jerzego Farnsbacha rozbił trzytysięczny korpus szwedzki.
1792 – W Rzymie urodził się Henryk Marconi, architekt, projektant wielu znanych warszawskich budynków, m.in. Hotelu Europejskiego oraz kościołów św. Boromeusza przy ul. Chłodnej i Wszystkich Świętych na Grzybowie.
1794 – Rada Nieustająca zniosła order Virtuti Militari i zakazała noszenia orderów przyznanych dotychczas.
1795 – Król Polski Stanisław August Poniatowski pod eskortą rosyjską został wywieziony z Warszawy do Grodna.
1805 – W Berlinie urodził się Ludwik Geyer, przemysłowiec związany z Łodzią, działacz gospodarczy i społeczny.
1849 – W Kazimierówce w Lubelskiem zmarł Łukasz Gołębiowski, bibliotekarz, żołnierz Insurekcji Kościuszkowskiej, pionier polskich badań etnograficznych.
1882 – W Chorkówce koło Krosna zmarł Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej.
1890 – W majątku Gnojna w pow. Błonie urodził się Stefan Dąb-Biernacki, żołnierz Legionów Polskich i POW, generał WP; w kampanii polskiej 1939 r. dowódca Armii „Prusy”.
1901 – W Warszawie urodził się Stanisław Dubois, działacz socjalistyczny, uczestnik Powstań Śląskich i wojny polsko-bolszewickiej, członek PPS, poseł na Sejm RP, więzień brzeski, uczestnik konspiracji założonej przez Witolda Pileckiego w niemieckim obozie KL Auschwitz; rozstrzelany tam w 1942 roku.
1903 – W Sosnowcu urodził się Jędrzej Giertych, publicysta, prawnik, bliski współpracownik Romana Dmowskiego; działacz ZHP, sekretarz Komitetu Wykonawczego Obozu Wielkiej Polski, członek władz Stronnictwa Narodowego; autor prac historycznych.
1910 – We Lwowie urodził się Marian Eile, dziennikarz, grafik, redaktor, współpracownik „Wiadomości Literackich”, twórca i wieloletni redaktor naczelny krakowskiego tygodnika „Przekrój”.
1920 – W Warszawie urodził się Witold Sadowy, aktor teatralny i filmowy, publicysta, pamiętnikarz.
1923 – W Krakowie urodziła się Danuta Michałowska, aktorka teatralna, pedagog, 1981-84 rektor krakowskiej PWST.
1923 – W Krakowie urodził się Jerzy Nowosielski, jeden z najoryginalniejszych polskich malarzy, malował akty kobiece, martwe natury, pejzaże, obrazy abstrakcyjne; największy wpływ na jego twórczość miała sztuka bizantyjska; autor polichromii w wielu cerkwiach, m.in. w Zawierciu, Gródku Białostockim, Kętrzynie, Warszawie, Górowie Iławieckim oraz ikonostasów i obrazów sakralnych.
1928 – Rozkazem ministra spraw wojskowych Józefa Piłsudskiego w Warszawie utworzono Centrum Badań Lotniczo-Lekarskich; obecnie Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej.
1936 – W Ostrogu nad Horyniem urodziła się Anna Ciepielewska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Matka Joanna od Aniołów”, „Trzy kobiety”, „Pasażerka”, a także serialach „Dom” i „Blisko, coraz bliżej”.
1938 – W Paryżu, w rodzinie polskich Żydów, urodził się Roland Topor, francuski malarz, rysownik, scenarzysta, powieściopisarz, dramaturg i aktor.
1938 – W Krakowie urodziła się Marta Wyka, historyczka literatury, krytyczka literacka.
1939 – Na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie odbył się pogrzeb Romana Dmowskiego, przywódcy obozu narodowego, głównego ideologa polskiego nacjonalizmu, współtwórcy niepodległej Polski.
1946 – W Krakowie zmarł Stanisław Kutrzeba, historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
1946 – W Katowicach zmarł Adam Didur, śpiewak operowy, jeden z największych basów przełomu XIX i XX wieku.
1946 – W Krotoszynie urodziła się Agnieszka Duczmal, dyrygentka; założycielka i dyrektorka Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus.
1949 – Podczas śledztwa w budynku Ministerstwa Publicznego w Warszawie w niejasnych okolicznościach zginął Jan Rodowicz „Anoda”, żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem, w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie „Zośka”.
1950 – W Warszawie urodził się Krzysztof Janczar, aktor, znany z roli Pawła w serialu „Wojna domowa”; nagrodzony na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za kreację w filmie „Nie zaznasz spokoju”.
1957 – W Warszawie urodziła się Magdalena Środa, filozofka, etyczka, feministka, publicystka.
1981 – W Chełmie urodziła się Ania Dąbrowska, piosenkarka, autorka tekstów i muzyki.
1981 – W Mikołowie urodziła się Anna Dereszowska, aktorka teatralna i filmowa, wokalistka; związana m.in. z warszawskim Teatrem Dramatycznym i Studiem Buffo, znana m.in. z seriali „Złotopolscy”, „Tajemnica Twierdzy szyfrów”.
1993 – Sejm przyjął ustawę „O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży”.
2004 – W Krakowie zmarł Jerzy Skarżyński, malarz, scenograf teatralny i filmowy, ilustrator.
2007 – Po oskarżeniach o współpracę z komunistyczną Służbą Bezpieczeństwa w czasach PRL arcybiskup Stanisław Wielgus złożył rezygnację ze stanowiska metropolity warszawskiego.
2011 – W Warszawie zmarł Krzysztof Kolberger, aktor, reżyser teatralny, wybitny interpretator poezji; znany z wielu kreacji filmowych, m.in. w „Kontrakcie” Krzysztofa Zanussiego, „Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny” Janusza Majewskiego, „Kuchni polskiej” Jacka Bromskiego czy „Panu Tadeuszu” Andrzeja Wajdy, gdzie zagrał Adama Mickiewicza.
2015 – W Warszawie zmarł Tadeusz Konwicki, pisarz i reżyser, autor m.in. powieści „Władza”, „Wniebowstąpienie”, „Mała Apokalipsa”, „Rojsty”, filmów: „Ostatni dzień lata”, „Salto”, „Dolina Issy” oraz scenariuszy do „Faraona” Jerzego Kawalerowicza, „Jowity” Janusza Morgensterna i „Kroniki wypadków miłosnych” Andrzeja Wajdy.
Michał Szukała/PAP
