NIEOBECNI. Znani Polacy, którzy odeszli w maju 2024 r.
NIEOBECNI to lista osób, które zmarły w ostatnim czasie, przygotowywana od 2016 r. przez siostry bliźniaczki Małgorzatę WANKE-JAKUBOWSKĄ i Marię WANKE-JERIE. Zmarli w maju 2024 r.
Coroczne podsumowanie – najpełniejsze tego rodzaju zestawienie w Polsce – publikowane jest na TwitterTwins.pl z okazji Zaduszek. Jest to subiektywny wybór Autorek, który zawiera każdego roku kilkaset nazwisk osób znanych z działalności publicznej w wymiarze ogólnopolskim wraz z krótkimi notkami biograficznymi i zdjęciami portretowymi. Dla „Gazety na Niedzielę” Autorki udostępniają informacje o tych, którzy odeszli w ostatnim miesiącu.
Każde odejście zawsze jest przedwczesne, zwłaszcza gdy śmierć przychodzi znienacka i zabiera osobę młodą, aktywną, w sile wieku.
Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą…
Pamiętajmy o nieobecnych, bo póki trwa pamięć, oni są wśród nas.
Ofiarujmy też za nich modlitwę: Wieczne odpoczywanie racz im dać Panie!
Zmarli w maju 2024
Waldemar Wiśniewski (1955–2024) – dziennikarz, publicysta i reportażysta TVP Łódź. Absolwent pedagogiki na Uniwersytecie Łódzkim, od prof. Aleksandra Kamińskiego otrzymał propozycję pozostania na uczelni, wybrał jednak dziennikarstwo. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych pracował w prasie branżowej, m.in. w tygodnikach związanych z gospodarką i przemysłem włókienniczym. Napisał książkę Filmówka o słynnej łódzkiej szkole artystycznej oraz materiał Kto tu wpuścił dziennikarzy o strajku w Stoczni Gdańskiej. Z TVP Łódź związany od 1989 roku. Kilkadziesiąt jego reportaży wyemitowano w kanałach ogólnopolskich TVP. Współpracował też z TVP Polonia oraz „Magazynem Ekspresu Reporterów”. Razem z Romanem Graczykiem i Zbigniewem Natkańskim tworzył cykl Świadkowie Nieznanych Historii. Przypomniał w nim ludzi i wydarzenia, o których nie chciano pamiętać lub celowo je pomijano. Dotyczyło to pokolenia II wojny światowej, walki z komunizmem czy pokolenia „Solidarności”. Nagrodzony m.in. w XXI konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich za film dokumentalny Powrót realisty. Stanisław Mikołajczyk, a także za cykl trzech reportaży: Stary młynarz ze Zgierza, To mnie kręci i Marzyciele. Otrzymał także nagrodę za reportaż Wyróżnij się albo zgiń na Festiwalu Sztuki Faktu w Toruniu. Odznaczony przez Prezydenta RP Srebrnym Krzyżem Zasługi. Zmarł 3 V 2024.
Robert Zawada (1944–2024) – szczypiornista, sportowiec, potem trener, uczestnik Letnich Igrzysk Olimpijskich w 1972 roku. Był to pierwszy awans polskich piłkarzy ręcznych do rozgrywek olimpijskich. Zawodnik polskiej reprezentacji narodowej, Wybrzeża Gdańsk i SPR Stali Mielec, z którą w 1975 roku jako kapitan zdobył tytuł wicemistrza Polski. Pierwszy polski zawodnik piłki ręcznej, który przekroczył liczbę stu występów reprezentacyjnych. W latach 1997–1999 i 2001–2004 trener, a następnie kierownik Tauron Stali Mielec. Zmarł 5 V 2024.
Jacek Zieliński (1946–2024) – wokalista, trębacz, skrzypek, aranżer i kompozytor, młodszy brat założyciela zespołu „Skaldowie” Andrzeja Zielińskiego, współzałożyciel tego zespołu i pomysłodawca jego nazwy. Ukończył liceum muzyczne w klasie skrzypiec, studiował w klasie altówki w Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Od 1965 roku członek zespołu „Skaldowie”. Występował także jako solista, m.in. w 1967 roku na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu śpiewał Dzień niepodobny do dnia i później w duecie z Łucją Prus W żółtych płomieniach liści. W 2006 roku został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2014 roku Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 6 V 2024.
Eugenia Skrobska ps. „Perełka” (1920–2024) – sanitariuszka z batalionu „Parasol” w Powstaniu Warszawskim. Najstarsza z sześciorga rodzeństwa. Zdała małą maturę przed wybuchem wojny. W 1942 roku wyszła za mąż i zamieszkała u teściowej. Jej mąż Adolf Skrobski od października 1939 roku walczył w III Obwodzie „Waligóra” Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Przez męża nawiązała kontakt z AK, początkowo roznosiła podziemną prasę, po wybuchu powstania przeszła szkolenie i została sanitariuszką. Odznaczona Orderem Krzyża Niepodległości. Zmarła 6 V 2024.
Jan Ptaszyn Wróblewski (1936–2024) – polski muzyk jazzowy, kompozytor, aranżer i dyrygent, a także dziennikarz i krytyk muzyczny. Grał na saksofonie tenorowym i barytonowym, założył kilka zespołów i angażował się w wiele projektów muzycznych. Od 1970 roku prowadził w Programie III Polskiego Radia autorskie programy jazzowe, m.in. Trzy kwadranse jazzu. Członek Akademii Muzycznej Trójki. Popularyzator muzyki jazzowej w Polsce. Komponował również muzykę filmową, m.in. do filmów Pan Anatol szuka miliona, Niech żyje miłość, oraz piosenki, wykonywane m.in. przez Ewę Bem, Łucję Prus, Marylę Rodowicz i Andrzeja Zauchę. Tworzył koncerty symfoniczne. Nagrał kilkanaście albumów autorskich, brał udział w nagraniu kilkudziesięciu innych płyt. Ukończył LO im. Adama Asnyka w Kaliszu, kształcąc się równolegle w Podstawowej Szkole Muzycznej, gdzie uczył się gry na fortepianie, klarnecie i trąbce. W tym czasie grał w kaliskim zespole jazzu tradycyjnego. Studiował na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej, a następnie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Podczas studiów w Poznaniu założył własny zespół, współpracował też z Kwintetem Jerzego Miliana. W 1956 roku zaproszono go do formacji Krzysztofa Komedy, w której grał na saksofonie barytonowym. Za punkt przełomowy w jego karierze uważa się przesłuchanie przeprowadzone w 1958 roku przez Georga Weina, amerykańskiego promotora jazzu, w wyniku którego został zaangażowany do orkiestry International Newport Band i jako pierwszy polski jazzman oraz jedyny z krajów zza tzw. żelaznej kurtyny wystąpił na festiwalu jazzowym w Newport. Po tym koncercie występował w wielu miastach amerykańskich, a następnie w Europie, Indiach, Afryce i Azji. W 1964 roku wystąpił z własnym kwartetem w odcinku specjalnym niemieckiego programu telewizyjnego Jazz – gehört und gesehen (program pt. Jazz in Poland w reż. Janusza Majewskiego prezentował dokonania najważniejszych wykonawców krajowej sceny jazzowej). W latach 1968–1978 kierował Studiem Jazzowym Polskiego Radia. Był założycielem lub też włączał się do licznych zespołów, z których ważniejsze to Jazz Believers, Kwintet Andrzeja Kurylewicza, Polish Jazz Quartet, Mainstrream, SPPT Chałturnik, Extra Ball, Kwartet Ptaszyna Wróblewskiego, Made In Poland. Realizował też programy telewizyjne m.in. Jan Ptaszyn Wróblewski prezentuje, lansował młodych adeptów jazzu na wielu warsztatach muzycznych w kraju i za granicą. Honorowy Obywatel Kalisza, Zamościa i Bielska-Białej, uhonorowany m.in. nagrodą Złotego Fryderyka za całokształt twórczości artystycznej, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, nagrodą „Koryfeusz Muzyki Polskiej”, Paszportem „Polityki” – „Kreator Kultury za rok 2016”, Nagrodą Mediów Publicznych w kategorii „Muzyka” i tytułem doktora honoris causa Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Zmarł 7 V 2024.
Marian Hilla (1972–2024) – dziennikarz i muzyk, członek zespołu Poparzeni Kawą Trzy. Absolwent Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie oboju. Przez wiele lat związany jako dziennikarz z radiem RMF FM. W 2005 roku był jednym z założycieli grupy Poparzeni Kawą Trzy w której grał na saksofonie, udzielał się jako wokalista pomocniczy oraz pełnił funkcję menedżera. Razem z grupą nagrał albumy Musculus Cremaster i Wezmę cię, a także wylansował utwór Byłaś dla mnie wszystkim i zdobył nagrodę dziennikarzy podczas festiwalu TOPtrendy 2011. Zmarł 9 V 2024.
Prof. Bronisław Misztal (1946–2024) – socjolog, nauczyciel akademicki, analityk polityczny, publicysta, dyplomata. Absolwent socjologii na Uniwersytecie Warszawskim. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, a jego rozprawa została wyróżniona nagrodą Sekretarza Naukowego PAN za najlepszą pracę doktorską. Stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych uzyskał w 1977 roku. W 1981 roku otrzymał tytuł Chair Jacques Leclercq w Universite Catholique Louvain-la-Neuve, a w roku 1988 tytuł profesora zwyczajnego (full professor) na Indiana University. W 2001 roku otrzymał tytuł profesora w Polsce. W latach 1971–1981 był docentem w Polskiej Akademii Nauk, od 1995 do 2000 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim w Instytucie Socjologii, a od 2001 roku na Uniwersytecie Warszawskim w Centrum Europejskim. W latach 1995–2005 publicysta i współpracownik „Rzeczpospolitej”. Od 2000 do 2003 roku był profesorem wizytującym Uniwersytetu Katolickiego w Mediolanie. Wykładał na Uniwersytecie Paris VIII w Saint Denis, Claremont Colleges w Kalifornii, Washington University w St.Louis w stanie Missouri. W latach 2005–2011 dziekan Wydziału Socjologii na Katolickim Uniwersytecie Ameryki. Od grudnia 2007 do stycznia 2009 roku dyrektor Gabinetu Politycznego Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. Staż podyplomowy odbył w centrum badania ruchów społecznych na Ecole Pratique des Hautes Etudes na Sorbonie, Senior Fulbright Scholar w Chicago oraz DAAD Scholar w Bremie. Był dyrektorem wykonawczym Wspólnoty Demokracji, organizacji międzyrządowej z siedzibą w Warszawie i Waszyngtonie. Specjalizował się w zagadnieniach socjologii, teorii socjologii, globalizacji oraz analizie ruchów i zmian społecznych. W 2011 roku otrzymał stopień ambasadora tytularnego w polskiej służbie dyplomatycznej, a od czerwca 2012 do 2016 roku był ambasadorem RP w Portugalii. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 9 V 2024.
Maria Dłużewska (1951–2024) – reżyserka filmowa, scenarzystka, aktorka, dziennikarka, działaczka opozycji antykomunistycznej PRL. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Początkowo pracowała jako aktorka. Od 1972 do 1976 roku grała w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, w 1977 roku w Teatrze Polskim w Szczecinie, w latach 1977–1978 w Teatrze Dramatycznym w Gdyni, a od 1978 do 1982 w Teatrze Popularnym w Warszawie. Od września 1980 należała do NSZZ „Solidarność”. Współorganizowała Msze za Ojczyznę i Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej. Od 1983 do 1985 roku prowadziła Teatr Poniedziałkowy w Ursusie i kolportowała podziemne wydawnictwa. W latach 1984–1987 była redaktorem i autorką tekstów Radia Solidarność, a od 1984 do 1988 roku działała w Solidarności Walczącej. W 1991 roku została dziennikarką tygodnika „Spotkania”, a od 1991 do 1993 roku pracowała w „Tygodniku Solidarność”. Po 1993 roku zajęła się tworzeniem filmów dokumentalnych. Od 2010 roku jej filmy dokumentalne oraz książki dotyczą katastrofy smoleńskiej: Mgła (film oraz książka), Pogarda – film ukazujący rodziny ofiar, Córka – film o córce pary prezydenckiej, Testament – dokument opowiadający o dzieciach pięciu ofiar katastrofy, Polacy (film oraz książka), którego bohaterami są czterej naukowcy badający przyczyny katastrofy, Dama – film i książka upamiętniające Marię Kaczyńską. Jej filmografia obejmuje 32 pozycje, do trzydziestu filmów napisała scenariusz, a siedemnaście z nich reżyserowała. W 2009 roku otrzymała I Nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Katolickich w Niepokalanowie w kategorii film dokumentalny za Wycieczkę. W tym samym roku nagrodzono ją I Nagrodą na Polonijnym Festiwalu Multimedialnym „Polskie ojczyzny” w Częstochowie za film Seans, w 1999 roku otrzymała II Nagrodę na Ogólnopolskim Niezależnym Przeglądzie Form Dokumentalnych „Nurt” w Kielcach za film Zablokowani. Dwukrotnie wyróżniona „Główną Nagrodą Wolności Słowa” przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. W 2020 roku uhonorowana doroczną nagrodą MKiDN. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Solidarności, Medalem „Pro Memoria” i „Pro Bono Poloniae” oraz Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”. Zmarła 10 V 2024.
Barbara Nawratowicz (1932–2024) – aktorka, artystka kabaretowa i dziennikarka radiowa, w latach 1956–1965 jedna z założycielek i pierwszych gwiazd „Piwnicy pod Baranami”, w latach 1965–1994 autorka audycji i korespondentka Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Studiowała prawo na Uniwersytecie Marii-Curie Skłodowskiej, Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Warszawskim. Tytuł magistra uzyskała w 1956 roku. W 1951 roku aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa za udział w konspiracyjnej, antystalinowskiej organizacji studenckiej. Spędziła trzy miesiące w niewielkiej, ciemnej celi, wielokrotnie bita i przesłuchiwana przez funkcjonariuszy. Miała wybite zęby, złamane trzy żebra i uszkodzony kręgosłup. Jej rodzina nie miała przez ten czas żadnych informacji o jej losie. Po zwolnieniu była przesłuchiwana jeszcze kilkakrotnie. W 1952 lub 1953 roku w kolejce po kartki do studenckiej stołówki poznała Piotra Skrzyneckiego, wówczas studenta historii sztuki UJ. Z Piwnicą po Baranami związana od jej początków, w kabarecie występowała na scenie, tworząc m.in. kreacje Okrutnej Markizy, Buduarowej Kokoty, Królowej Duńskiej i Holenderskiej Striptizerki. Z Wiesławem Dymnym, z którym była w związku, założyła kabaret „Remiza” w Klubie „Pod Jaszczurami”. Jako aktorka występowała na deskach teatru, m.in. w Teatrze Lalki i Aktora „Groteska” w Krakowie oraz Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach i Radomiu. Podczas pobytu w Warszawie, dokąd wyjechała z Krakowa, prowadziła w Programie III Polskiego Radia stałą audycję zatytułowaną „Una”. W 1963 roku wystąpiła u boku Andrzeja Łapickiego w etiudzie Febliki Tatiany. Przez wiele lat odmawiano jej paszportu. Podczas pierwszego wyjazdu na Zachód w 1965 roku pozostała w Danii. W listopadzie 1965 roku podjęła pracę jako redaktor polskiej sekcji Radia Wolna Europa. W latach 1978–1986 była reżyserem w Dziale Realizacji, redagowała program aktualności „Panorama Dnia”, cotygodniową audycję „Europa za 5 dolarów” i pisała satyryczne programy okolicznościowe (szopki noworoczne). Szczególną popularność zdobyła jako prowadząca w emitowanej codziennie pięćdziesięciominutowej audycji muzycznej „Rendez-vous o 6:10”. Po wyjeździe w 1987 roku do Australii została korespondentką RWE w tym kraju. Przez prawie trzydzieści lat mieszkała w Queensland, Polskę odwiedzała okazjonalnie. W kwietniu 2015 roku powróciła na stałe do Krakowa. W 2012 roku nakładem wydawnictwa Petrus ukazała się jej książka Kabaret „Piwnica pod Baranami”. Fenomen w kulturze PRL będąca zbiorem zachowanych w jej archiwum tekstów; wierszy, piosenek, programów artystycznych z początków Piwnicy opatrzonych autorskim komentarzem. 19 listopada 2019 roku w Piwnicy pod Baranami odbył się benefis z okazji jej dziewięćdziesiątych urodzin. Zmarła 10 V 2024.
Marek Kołaczkowski (1941–2024) – aktor teatralny i filmowy, animator sztuki teatralnej, współtwórca łódzkiego Teatru Małego w Manufakturze, znany z roli Rybaka w oryginalnej wersji Akademii Pana Kleksa. Pierwszą pasją Marka Kołaczkowskiego była fizyka, którą zaczął studiować jako 17-latek, ale już po dwóch latach zamienił Uniwersytet Warszawski na szkołę filmową w Łodzi, którą ukończył w 1964 roku. Jako aktor zadebiutował w roku 1964 w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. Występował też w Teatrze Ziemi Mazowieckiej w Warszawie, a latach 1969–1993 był aktorem Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, w którym zagrał wiele różnorodnych ról, jak Dick w Tajemniczym ogrodzie, Patryk Surcouf w Barillon się żeni, Gabriel w Adamie i Ewie. Następnie przeniósł się do łódzkiego Teatru Nowego (obecnie im. Kazimierza Dejmka), gdzie występował do 2009 roku. W roku 2008 można go było zobaczyć na scenie Teatru Powszechnego w Łodzi. W 2007 roku z Mariuszem Pilawskim założył Stowarzyszenie Komedia Łódzka im. Ludwika Benoit, które prowadził od 15 lat Teatr Mały w Manufakturze. Zagrał blisko sto ról teatralnych, współpracując z czołówką polskich reżyserów. Członek Związku Artystów Scen Polskich, animator sztuki teatralnej, m.in. wśród dzieci założonego z małżonką anglojęzycznego przedszkola na łódzkim Teofilowie. Odznaczony medalem „Zasłużony dla kultury polskiej”. Zmarł 12 V 2024.
Zofia Czekalska ps. „Sosenka” (1923–2024) – uczestniczka Powstania Warszawskiego, działaczka kombatancka. Od trzynastego roku życia należała do harcerstwa. W czasie powstania była łączniczką w Zgrupowaniu „Chrobry II” na terenie Śródmieścia Północnego, później była też sanitariuszką. Po kapitulacji dostała się do niewoli niemieckiej jako jeniec w Stalagu IV-B/H Zeithain. W listopadzie 1945 roku poślubiła uczestnika powstania warszawskiego Czesława Czekalskiego ps. „Trzciński”. Po wojnie przez wiele lat pracowała w różnych teatrach warszawskich szyjąc stroje sceniczne. W 2018 roku „za zasługi w działalności na rzecz upamiętniania prawdy o najnowszej historii Polski” odznaczona została Złotym Krzyżem Zasługi. W 2023 roku została wyróżniona tytułem „Zasłużony dla Miasta Tomaszowa Mazowieckiego”, miasta, w którym się urodziła i mieszkała do wojny. Zmarła 13 V 2024.
Danuta Krauze ps. „Niuśka” (1926–2024) – sanitariuszka batalionu „Parasol” w Powstaniu Warszawskim, z którym przeszła cały szlak bojowy tego oddziału: od Woli, przez Stare Miasto i Śródmieście, po Czerniaków. Uczennica prywatnego gimnazjum żeńskiego im. Walickiej mieszczącego się przy ul. Kruczej w Warszawie. Harcerka pierwszej żeńskiej drużyny harcerskiej działającej przy tej szkole. Początkowo w Szarych Szeregach – do konspiracji wprowadzona przez Danutę Kaczyńską ps. „Lena” drużynową zastępu żeńskiego przy 23. męskiej drużynie harcerskiej, która weszła potem w skład „Parasola”. Dziewczęta zajmowały się małym sabotażem. W lipcu 1944 roku otrzymała przydział Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej do kompanii „Pegaz”, od lata 1944 roku – batalion „Parasol” 2. Kompanii. Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Wywieziona do obozu przejściowego w Pruszkowie, a następnie do obozów pracy w Stargardzie i Berlinie. Po koniec wojny udało się jej uciec z Berlina do Poznania. Podjęła studia w Szczecinie, bo utworzono tam oddział Poznańskiej Akademii Handlowej. Po studiach wróciła do Warszawy. Nie spotkały jej represje z powodu udziału w Powstaniu Warszawskim. Zmarła 13 V 2024.
Andrzej Brandstatter (1952–2024) – muzyk ludowy, kompozytor i artysta, który przez lata swojej kariery wypromował podhalańską muzykę na ogólnopolską skalę, założyciel zespołu „Krywań”, nagradzanego m.in. na Festiwalu w Zielonej Górze w 1977 roku, Opolu w 1978 roku (nagroda publiczności) czy na Międzynarodowych Impresjach Muzycznych w 1979 roku. W latach dziewięćdziesiątych zasłynął w Polsce piosenką Dwie tęsknoty. Rodzina, kiedy jego jedenastoletni syn został potrącony przez pijanego kierowcę, zainspirowała go do założenia Fundacji „Pro Artis”, pomagającej utalentowanym dzieciom zmagającym się z niepełnosprawnościami. Organizował również imprezy integracyjne „Wierchowe Spotkania”. Zmarł 13 V 2024.
Krzysztof Radwan (1953–2024) – muzealnik, wieloletni dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. W latach 1992–1996 doprowadził do kompleksowej restauracji, połączonej z pracami naukowo-badawczymi, samolotów z czasów pionierskich lotnictwa i Wielkiej Wojny. Kolejnymi wielkimi realizacjami było otwarcie tzw. „Małego hangaru” z ekspozycją samolotów, wystaw stałych, m.in. 140 silników lotniczych (jednej z największych kolekcji na świecie) oraz ekspozycji „Swego nie znacie…” prezentującej relikty 13 wyjątkowych statków powietrznych zarówno z okresu pionierskiego dziejów lotnictwa, jak i okresu powojennego. Zmarł 14 V 2024.
Marek Jasiński (1954–2024) – strażak, nadbrygadier w stanie spoczynku, były zastępca komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej. Pełnił wiele funkcji, w tym m.in. dowódcy Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP w Łodzi. Otrzymał liczne odznaczenia i wyróżnienia, w tym Złoty Krzyż Zasługi i Złoty Krzyż Zasługi Związku OSP RP. Po przejściu na emeryturę zaangażował się w działalność społeczną, m.in. w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych oraz w Ochotniczej Straży Pożarnej w Dzianiszu Górnym. Zmarł 14 V 2024.
Maciej Pakulski (1946–2024) – wieloletni dziennikarz działu sportowego, były prezes Polskiego Radia Pomorza i Kujaw. Absolwent historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Z Polskim Radiem PiK związał się w czerwcu 1973 roku, początkowo jako dziennikarz informacyjny, potem sportowy, od 1994 roku był kierownikiem Redakcji Sportowej. W latach 2000–2006 pełnił funkcję prezesa zarządu i redaktora naczelnego Polskiego Radia Pomorza i Kujaw.Przez 33 lata pracy w radiu stworzył wiele niezapomnianych programów – audycję „Muzyka i sport”, a także popularną wśród kibiców „Sportową zgaduj-zgadulę”. Współpracował z Polskim Radiem w Warszawie, był sprawozdawcą na antenę ogólnopolską z Wyścigu Pokoju w 1976 i 1988 roku, Igrzysk Olimpijskich w Seulu w 1988roku i Atlancie w roku 1996, a także kajakarskich i żużlowych mistrzostw świata. Współpracował też z ogólnopolskimi audycjami Programu pierwszego Polskiego Radia: „Cztery pory roku”, „Lato z radiem”, „Sygnały dnia”. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a także Złotym i Brązowym Krzyżem Zasługi. Zmarł 16 V 2024.
Kajetan Hądzelek (1930–2024) – historyk sportu i działacz sportowy. Od 1956 roku należał do PZPR. Doktor, a następnie docent Akademii Wychowania Fizycznego w Warszewie. W latach 1971–1973 prodziekan Wydziału Wychowania Fizycznego, a w latach 1973–1975 i 1977–1981 prorektor warszawskiej AWF. Od 1984 do 1987 roku dziekan Wydziału Wychowania Fizycznego, kierownik Katedry Sportu i Turystyki oraz prodziekan Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Suwalsko-Mazurskiej w Suwałkach. Prezes Fundacji Centrum Edukacji Olimpijskiej i prezes honorowy Polskiego Związku Koszykówki oraz wiceprezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W 1999 roku odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2005 roku – Krzyżem Komandorskim. We wrześniu 2010 roku uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Miasta Ostrowa Wielkopolskiego. W 2013 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim otrzymał Medal „Kalos Kagathos”. Zmarł 18 V 2024.
Zygmunt Rolat (1930–2024) – nowojorski biznesmen, filantrop i mecenas, prezydent Światowego Związku Żydów Częstochowian i Ich Potomków, mecenas Filharmonii Częstochowskiej i Honorowy Obywatel tego miasta. W czasie okupacji niemieckiej stracił matkę i starszego brata. Podczas wojny trafił do częstochowskiego getta, a po jego likwidacji do obozu pracy HASAG Pelcery. W 1948 roku przyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie skończył studia prawnicze i założył własną firmę transportową, a następnie spedycyjną. Wspierał finansowo liczne projekty i organizacje w Polsce i za granicą, m.in. Festiwal Warszawa Singera i Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie. Szczególne znaczenie miało dla niego Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Był współzałożycielem amerykańskiego komitetu wspierania budowy muzeum i wieloletnim Współprzewodniczącym American Friends of POLIN Museum. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP. Zmarł 19 V 2024.
Jan Kaczmarek (1953–2024) – kompozytor, autor muzyki do ponad 70 filmów długometrażowych i dokumentalnych oraz polskich i amerykańskich spektakli teatralnych, laureat Nagrody Akademii Filmowej za muzykę do filmu Marzyciel, dyrektor i twórca Międzynarodowego Festiwalu Filmu i Muzyki Transatlantyk, który odbywał się w Poznaniu, Łodzi i na Śląsku. W dzieciństwie uczęszczał na lekcje gry na fortepianie. Swój pierwszy sukces odniósł w I Liceum w Koninie, gdy skomponował muzykę do hymnu szkolnego, a potem podkładów muzycznych do szkolnych przedstawień. Myślał jednak o karierze dyplomaty i wybrał studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie był seminarzystą prof. Zygmunta Ziembińskiego w Katedrze Teorii Państwa i Prawa UAM. Przełomem w jego karierze muzycznej były staże w Teatrze Laboratorium Jerzego Grotowskiego. W 1977 roku rozpoczął dwuletnią współpracę z Teatrem Ósmego Dnia i stworzył kameralną Orkiestrę Ósmego Dnia , a w latach 1978–1988 współpracował z Teatrem Polskim w Poznaniu. W 1982 roku, po swojej pierwszej trasie koncertowej po USA, nagrał debiutancki album pt. Music for the End dla chicagowskiej, niezależnej wytwórni Flying Fish Records. W 1989 roku osiadł na stałe w Los Angeles. W 1992 roku otrzymał nagrodę Drama Desk przyznaną przez nowojorskich krytyków za najlepszą muzykę teatralną roku do spektaklu Joanne Akalaitis ’Tis Pity She’s a Whore, wystawionego w ramach The New York Shakespeare Festival. Nagrywał płyty m.in. dla Sony Classical, Decca, Varèse Sarabande, Milan i Savitor Records, stale koncertował zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie. Był członkiem Amerykańskiej Akademii Filmowej i Europejskiej Akademii Filmowej . W 2001roku nominowany do nagrody Orzeł w kategorii najlepsza muzyka za film Quo vadis. W 2005 roku zdobył Oscara za muzykę do filmu Marzyciel wyreżyserowanego przez Marca Forstera. Za muzykę do tego filmu dostał też nagrodę National Board of Review dla najlepszego kompozytora oraz nominacje do Złotego Globu i nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA). Latem tego samego roku władze województwa pomorskiego zamówiły u niego muzykę upamiętniającą działalność „Solidarności”. Tak powstała Kantata o Wolności, której prawykonanie odbyło się w czasie obchodów 25. rocznicy „Solidarności” w sierpniu w Gdańsku, a premiera koncertowa we wrześniu w Poznaniu. W 2006 roku skomponował Oratorium 1956, którego prawykonanie odbyło się 28 czerwca 2006 w dniu 50. rocznicy Powstania Poznańskiego Czerwca. Fragmenty obu utworów stały się ścieżką dźwiękową spektaklu tańca współczesnego Alexanderplatz w choreografii Pauliny Wycichowskiej, który powstał z okazji dwudziestej rocznicy upadku Muru Berlińskiego oraz obrad Okrągłego Stołu. W 2011 roku w Filharmonii Narodowej odbyła się prapremiera jego utworu Koncert Jankiela na troje cymbałów i orkiestrę. Utwór został napisany z okazji 200-lecia wydarzeń opisanych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. 10 maja 2014 roku odbyła się światowa premiera Universa – Opera Otwarta, utworu napisanego z okazji obchodów 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego. 25 lutego 2017 roku prapremierę miała „Emigra – Symfonia bez Końca”, skomponowana na zamówienie Muzeum Emigracji w Gdyni. 31 sierpnia 2019 roku na Stadionie Śląskim w Chorzowie odbyła się prapremiera Rapsodii Śląskiej, napisanej z okazji 100-lecia Powstań Śląskich. W 2004 roku powołał do życia Instytut Rozbitek, w Rozbitku, w gminie Kwilcz (powiat międzychodzki) zajmujący się działalnością edukacyjną i produkcją artystyczną. Odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości, uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuna” oraz tytułem Honorowego Obywatela Miasta Konina. Laureat konkursu Wybitny Polak. Zmarł 21 V 2024.
Zenon Wechmann ps. „Czarny Wilk” (1927–2024) – harcerz, więzień stalinowski, uczestnik Poznańskiego Czerwca ’56 i konspiracji lat osiemdziesiątych, przewodniczący Wojewódzkiej Rady Kombatanckiej oraz prezes Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego – Oddział Wielkopolska. Lata II wojny światowej spędził w Poznaniu, pracował m.in. w Zakładach Centra. Brał udział w walkach o Poznań zimą 1945 roku. Odbył służbę wojskową w Podoficerskiej Szkole Łączności w Zegrzu i w MON w Warszawie. W latach 1950–1952 był członkiem konspiracyjnej organizacji powstałej z kręgu „Zastępu Wilków” V hufca ZHP w Poznaniu. Aresztowany 9 września 1952 roku i na mocy wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Poznaniu ze stycznia 1953 roku skazany na karę siedmiu lat więzienia oraz trzy lata utraty praw publicznych. Zwolniony warunkowo z odbycia reszty kary z dniem 8 lutego 1955 roku. Od 1980 roku członek Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” przy Spółdzielni „Labormed Polamed” w Poznaniu. W 1981 roku członek redakcji niezależnego pisma „Harcerska Kuźnia”. W stanie wojennym po 13 grudnia 1981 roku działał w strukturach konspiracyjnych na rzecz internowanych oraz ich rodzin, kolportował wydawnictwa niezależne, uczestniczył w manifestacjach. Działał w Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego w Poznaniu. Odznaczony Krzyżem Wolności I Solidarności, uhonorowany Nagrodą Honorową Prezesa IPN „Świadek Historii”, a w 2023 roku złotym medalem „Reipublicae Memoriae Meritum” przyznawanym za wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wspierania IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej. 11 listopada 2023 roku odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o najnowszej historii Polski, za działalność na rzecz środowisk kombatanckich. Zmarł 21 V 2024.
Płk Witalis Skorupka ps. ,,Orzeł” (1923–2024) – żołnierz Armii Krajowej, zastępca dowódcy plutonu w Akcji „Burza”, skazany na karę śmierci, pułkownik WP w stanie spoczynku. Dzieciństwo spędził w Białymstoku, był członkiem 3. drużyny harcerskiej im. Zawiszy Czarnego. Na przełomie 1938/1939 przeprowadził się wraz z rodziną do Warszawy. Podczas II wojny światowej pełnił na początku rolę gońca. Brał udział w Akcji „Burza”. 9 listopada 1945 roku skazany w procesie kiblowym w więzieniu praskim przy ul. 11 Listopada na karę śmierci. Spędził 36 dni w celi śmierci, w 18. dniu jego pobytu pozorowano egzekucję. Wyrok śmierci zamieniony został przez Bolesława Bieruta na 10 lat więzienia. Podstawą złagodzenia wyroku było zabicie przez niego w akcji bojowej 22. Pułku AK dwóch gestapowców: SS-Sturmscharführera Heinricha Krafta – szefa niemieckiej policji w Siedlcach oraz jego kierowcy, Alfonsa Mantza (również SS-mana), odpowiedzialnych za likwidację getta siedleckiego. Wyszedł na wolność w 1953 roku, po ośmiu latach więzienia. Pełnił funkcję prezesa Związku Więźniów Politycznych Skazanych na Karę Śmierci w Okresie Reżimu Komunistycznego oraz wiceprezesa Warszawskiego Oddziału Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” w 2016 roku awansowany na stopień pułkownika. W 2021roku został ambasadorem szczepień przeciw COVID-19. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, a także Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim oraz Medalem Wojska i Medalem „Pro Memoria”. Zmarł 22 V 2024.
Janusz Mazurek (1943–2024) – prawnik, polityk i urzędnik samorządowy, radca prawny, senator II kadencji. Absolwent prawa na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 1968 roku wstąpił do PZPR. W Od 1970 roku nauczyciel akademicki w Katedrze Postępowania Cywilnego i Międzynarodowego Prawa Handlowego na UMCS. W 1978 otrzymał stopień doktora nauk prawnych. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych odbył aplikację sądową, następnie pracował w wydziale organizacyjno-prawnym Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie. W 1980 roku wstąpił do „Solidarności”, w stanie wojennym internowany. W 1991 roku z ramienia „Solidarności” został senatorem II kadencji wybranym w województwie lubelskim. Od 1998 do 2006 roku pełnił funkcję wiceprezydenta Lublina. W 2006 roku bezskutecznie ubiegał się o mandat radnego miasta z listy Prawa i Sprawiedliwości, w radzie miejskiej V kadencji zasiadł w 2007roku, zastępując Grzegorza Czeleja, wybranego do Senatu RP. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarł 22 V 2024.
Tomasz Truskawa (1965–2024) – dziennikarz, działacz polityczny i związkowy, opozycjonista w czasach PRL, współtwórca odrodzonej w latach osiemdziesiątych Polskiej Partii Socjalistycznej. W ostatnich latach działał w Stowarzyszeniu Wolnego Słowa i był felietonistą „Gazety Polskiej Codziennie. Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych. W latach 1979–1983 członek Konfederacji Niezależnej Młodzieży Polskiej w Bydgoszczy, a od 1981 do 1983 roku Związku Młodzieży Demokratycznej. W 1981 roku drukarz i kolporter wydawnictw Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” w Bydgoszczy. Po 13 grudnia 1981 roku organizator manifestacji i akcji ulotkowych. W latach 1984–1989 współzałożyciel Grupy Politycznej „Robotnik”, organizator działalności wydawniczej, składacz, introligator, a od 1985 roku autor, redaktor, drukarz, koordynator kolportażu także innych wydawnictw podziemnych, w tym znaczków poczt podziemnych i druków ulotnych. Od 1986 roku także redaktor techniczny. W 1986 roku współorganizator Wydawnictwa im. Olofa Palme. 15 listopada 1987 roku uczestnik zjazdu założycielskiego PPS w Warszawie, w latach 1987–1989 w Centralnym Komitecie Wykonawczym PPS. Członek komisji wydziałowej NZS na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożyciel, redaktor, drukarz i kolporter podziemnego pisma „Czekista”. Działacz Ruchu Wolności i Pokój, organizator manifestacji i działalności wydawniczej WiP. W 1988 roku współzałożyciel Akademickiego Towarzystwa im. Józefa Piłsudskiego na UW, współorganizator bojkotu wyborów parlamentarnych w 1989 roku. Wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany oraz skazywany przez Kolegia ds. Wykroczeń na kary grzywny. W latach 1989–1997 ekspert biura konsultacyjno-negocjacyjnego Zarządu Regiony Mazowsze. Po 1989 roku współorganizator nowych związków zawodowych i samorządów pracowniczych, organizator tzw. akcji antypopiwkowych (przeciwko podatkowi od ponadnormatywnych wynagrodzeń), w obronie polskiego budownictwa i przeciwko prywatyzacji PZU. Do 1993 roku członek władz PPS. W latach 1997–2005 pracownik Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej. Wyróżniony odznaką Zasłużony dla NSZZ Policjantów i Zasłużony Działacz Kultury. W ostatnich latach działał w Stowarzyszeniu Wolnego Słowa i był felietonistą „Gazety Polskiej Codziennie”. Zmarł 23 V 2024.
Bp Janusz Zimniak (1933–2024) – doktor teologii pastoralnej, biskup pomocniczy katowicki w latach 1980–1992, biskup pomocniczy bielsko-żywiecki w latach 1992–2010, od 2010 roku biskup pomocniczy senior diecezji bielsko-żywieckiej. W latach 1951–1956 studiował w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie i na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie otrzymał we wrześniu 1956 roku. W latach 1969–1972 odbył studia w zakresie teologii pastoralnej w Międzynarodowym Instytucie Pastoralno-Katechetycznym „Lumen Vitae” w Brukseli, fili Uniwersyteu Katolickiego w Louvain. Ukończył je z licencjatem, który w 1978 roku nostryfikował jako magisterium na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Studia specjalistyczne kontynuował w latach 1977–1979 w Instytucie Teologii Pastoralnej Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, uzyskując doktorat. Pracował jako wikariusz, w latach 1963–1966 był samodzielnym duszpasterzem w stacji duszpasterskiej Drutarnia-Brusiek i rektorem kościoła św. Jana Chrzciciela w Bruśku. W latach 1966–1969 i ponownie w latach 1973–1977 diecezjalny wizytator katechetyczny, pełnił równocześnie funkcję diecezjalnego duszpasterza młodzieży męskiej, a od 1973 do 1975roku sekretarz I Synodu Diecezji Katowickiej. W 1974 roku został konsultantem ds. katechetyki redakcji „Gościa Niedzielnego”. W latach 1979–1980 wicerektor Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. 25 września 1980 roku prekanonizowany biskupem pomocniczym diecezji katowickiej. Święcenia biskupie otrzymał 4 listopada 1980 roku. W kurii biskupiej nadzorował referaty Wydziału Nauki Chrześcijańskiej, był referentem katechezy młodzieży szkół ponadpodstawowych, należał do rady administracyjnej, rady kapłańskiej i rady duszpasterskiej. Na początku 1981 roku, wspólnie z bp. Bronisławem Dąbrowskim i bp. Czesławem Dominem, mediował podczas strajku generalnego „Solidarności” na Podbeskidziu, a następnie był gwarantem zawartego porozumienia. 25 marca 1992 roku przeniesiony na urząd biskupa pomocniczego nowo utworzonej diecezji bielsko-żywieckiej. Przewodniczący komitetu organizacyjnego wizyty Jana Pawła II w diecezji bielsko-żywieckiej w 1995 roku. 16 stycznia 2010 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa pomocniczego. W ramach Episkopatu Polski delegat ds. duszpasterstwa młodzieży uzależnionej, objął funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Katechetycznej, a ponadto wszedł w skład Komisji ds. Apostolstwa Świeckich i Komisji ds. Duszpasterstwa Młodzieżowego. Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Zmarł 24 V 2024.
Ewa Sikorska-Trela (1943–2024) – działaczka związkowa, w latach 1997–2001 posłanka na Sejm III kadencji reprezentująca Akcję Wyborczą Solidarność w latach 1991–2002, przewodnicząca Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” na Uniwersytecie Gdańskim. Z wykształcenia chemik, ukończyła w 1965 roku studia na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku. Była pracownikiem naukowo-technicznym w Instytucie Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Gdańskiego. W latach dziewięćdziesiątych zaangażowała się w działalność NSZZ „Solidarność”. Współpracowała z organizacjami katolickimi. Po wyborach w 2001 roku, gdy AWS nie przekroczyła progu wyborczego, powróciła na uczelnię jako pełnomocnik rektora Uniwersytetu Gdańskiego ds. kontaktów z pracodawcami. Zmarła 24 V 2024.
Maciej Luśnia (1968–2024) – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser, wykładowca, artysta estradowy, twórca piosenek. Absolwent Wydziału Aktorskiego PWST w Krakowie. W latach 1991–2004 aktor Narodowego Starego Teatru w Krakowie. Tam zagrał role w kilkunastu spektaklach u takich reżyserów, jak Jerzy Jarocki, Agnieszka Glińska, Tadeusz Bradecki, Anna Polony, Katarzyna Deszcz. Popularność przyniosły mu występy w telewizyjnych Spotkaniach z balladą, Sensacjach XX wieku, programach poetyckich, teatralnych i kabaretowych spektaklach telewizyjnych, m.in. Wspaniałe życie czy Śmiech o wolności oraz w kilkunastu serialach, m.in. Na dobre i na złe, Lokatorzy, Samo życie, Nowa. Zagrał w filmach, m.in. Legenda Tatr, Śmierć jak kromka chleba, John Paul II. W latach 2013–2015 jeździł po Polsce z komercyjnym spektaklem komediowym Zwariowany komisariat i grał w nim rolę agenta Tomka. Od 1998 do 2018 roku był wykładowcą w prywatnej szkole aktorskiej SPOT w Krakowie, gdzie prowadził zajęcia z etiud, scen klasycznych, piosenki oraz reżyserował spektakle dyplomowe. Od marca do lipca 2019 roku zagrał w trzech serialach: Ślad, Ojciec Mateusz, Pierwsza miłość. Na początku 2015 roku podjął współpracę z Krakowskim Teatrem Komedia. Wyreżyserował tam spektakle Mąż i Żona, Miłość w dużych miastach, czyli korpo i tradycja, Bracia Polacy znad Wisły, Małżeństwo we frankach szwajcarskich, Gwałtu, co się dzieje! Aleksandra Fredry, którą opracował tekstowo i muzycznie, a także zagrał w niej rolę Tobiasza. Zginął w wypadku samochodowym. Zmarł 25 V 2024.
Ludwika Wujec (1941–2024) – z wykształcenia fizyk, nauczycielka, działaczka samorządowa i polityczna, uczestniczka opozycji demokratycznej w PRL. Studiowała fizykę na Uniwersytecie Warszawskim, w 1972 roku absolwentką Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii na Uniwersytecie Łódzkim. Należała do Zrzeszenia Studentów Polskich, Związku Młodzieży Socjalistycznej oraz od 1965 do 1978 roku do PZPR. W latach 1963–1981 pracowała jako nauczycielka fizyki i matematyki. Organizowała pomoc dla represjonowanych robotników, współpracowała z Komitetem Obrony Robotników oraz z Komitetem Samoobrony Społecznej KOR. W 1980 roku wstąpiła do NSZZ „Solidarność”, podjęła pracę w Agencji Prasowej „Solidarność”. W stanie wojennym internowana. Po zwolnieniu z internowania współpracowała z Prymasowskim Komitetem Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom oraz niejawnymi strukturami związku. Od 1984 do 1989 roku była członkinią redakcji podziemnego „Tygodnika Mazowsze”. W czasie obrad Okrągłego Stołu asystentka Tadeusza Mazowieckiego oraz zastępczyni dyrektora Biura Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. W wolnej Polsce działała w Ruchu Obywatelskim Akcja Demokratyczna, Unii Demokratycznej i Unii Wolności, pełniąc funkcję zastępcy sekretarza generalnego UD i UW. Od 1995 do 2002 roku zasiadała we władzach samorządu warszawskiego jako sekretarz i członek zarządu gminy Warszawa-Centrum. W 1998 roku została radną powiatu warszawskiego. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Razem z mężem została laureatką Nagrody im. Prof. Zbigniewa Hołdy. Zmarła 26 V 2024.
Igor Ostrowski (1971–2024) – prawnik, ekspert rynku telekomunikacji i nowych technologii, w latach 2011–2012 podsekretarz stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji, od 2014 do 2016 roku przewodniczący Rady ds. Cyfryzacji, a w latach 2012–2019 członek Multistakeholder Advisory Group przy Sekretarzu Generalnym Organizacji Narodów Zjednoczonych, działającej w ramach Internet Governance Forum, specjalista od regulacji mediów i technologii cyfrowych oraz prawa własności intelektualnej i prawa telekomunikacyjnego. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Karierę zawodową rozpoczął w 1989 roku w Przedstawicielstwie Komisji Wspólnot Europejskich w Warszawie. Brał udział w pracach związanych z wdrażaniem pierwszych projektów reformy gospodarczej w Polsce, finansowanych w ramach programów PHARE. Od 1994 do 1997 roku w międzynarodowej kancelarii prawnej White&Case, w latach 2003–2008 jako partner odpowiedzialny za zespół prawa telekomunikacji i mediów w Europie Środkowo-Wschodniej. Od roku 2008 do 2010 członek Zespołu Doradców Strategicznych Premiera – grupy ekspertów przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów stworzonej przez Michała Boniego. Był współtwórcą wielu dokumentów strategicznych, raportów oraz analiz przygotowywanych na potrzeby rządu, m.in.: Raportu o Kapitale Intelektualnym Polski 2010,raportu Polska 2030. Wyzwania Rozwojowe, Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030 – Trzecia Fala Nowoczesności, Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Autor programu Polska Cyfrowa. W latach 2014–2017 współprzewodniczący Komitetu ds. Gospodarki Cyfrowej przy Polsko-Amerykańskiej Izbie Handlowej. Był dwukrotnie, w latach 2012–2015 oraz 2016–2019, członkiem Multistakeholder Advisory Group przy Internet Governance Forum oraz członkiem Komitetu IGF Polska odpowiedzialnym za przygotowanie światowego zjazdu IGF 2020-1 w Katowicach. W latach 2017–2020 członek Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Producent wykonawczy i doradca prawny przy produkcji filmów fabularnych, nagrodzonych na międzynarodowych festiwalach filmowych, m.in. Zimna Wojna, Strefa Interesów, Głupcy. W 2021 roku, wraz z Agnieszką Holland, Olgą Tokarczuk i Katarzyną Adamik utworzył Fundację Równorodność, której celem jest przeprowadzanie kampanii fundraisingowych na rzecz polskich organizacji NGO wspierających osoby LGBTQ+ w Polsce. Za pracę na rzecz społeczności LGBT nagrodzony w 2020 roku przez międzynarodową organizację Stonewall Global Senior Leader Awards 2020 oraz w 2019 roku przez międzynarodowy ranking Chambers Diversity and Inclusion Europe: LGBT+ Lawyer of the Year. Uhonorowany portugalskim Wielkim Orderem Zasługi. Zmarł 26 V 2024.
Marianna Olkowska (1945–2024) – poetka, malarka i pisarka. Z zawodu księgowa. Laureatka wielu konkursów poetyckich, m.in.: O Laur Opina i O Laur Sarbiewskiego. Wiersze publikowała od 1986 roku w prasie, ciechanowskich almanachach literackich, albumie Twórcy… drzewa ziemi naszej, antologii Romantycznej ziemi czar, Słowniku Biograficznym współczesnych poetów religijnych, Almanachu poezji religijnej, czasopismach i miesięcznikach. Wydała dwa autorskie zbiory wierszy: Próżno się bronić i Spłoszone ptaki powracają. Swoje obrazy wystawiała wielokrotnie w Ciechanowie, Sierpcu Opinogórze i innych miejscowościach. Jej wiersze publikowane były w zeszytach literackich twórców ziemi ciechanowskiej. Od roku 2015 wydawała bajki poetyckie dla dzieci. Mieszkała w Ciechanowie, gdzie prowadziła liczne zajęcia plastyczne i poetyckie, szerząc kulturę polską. W roku 2015 została odznaczona orderem Zasłużony dla Kultury Polskiej. Zmarła 26 V 2024.
Prof. Jan Kieniewicz (1938–2024) – historyk, nauczyciel akademicki i dyplomata, profesor nauk humanistycznych. Absolwent historii na Uniwersytecie Warszawskim. Na tej uczelni doktoryzował się, uzyskał stopień doktora habilitowanego i otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Pełnił funkcję kierownika Katedry Iberystyki i wicedyrektora Instytutu Historycznego. Od 1990 do 1994 roku sprawował urząd ambasadora RP w Hiszpanii. W latach 1996–2008 był wicedyrektorem Instytutu Badań Interdyscyplinarnych Artes Liberales. Po przejściu na emeryturę pozostał wykładowcą na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. W pracy naukowej zajmował się dziejami Indii i ekspansji poprzedzającej kolonizację, historią Hiszpanii czasów nowożytnych i najnowszych, historią Polski i Europy. Członek Collegium Invisibile oraz jury Nagrody KLIO. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 27 V 2024.
Ks. prof. Janusz Mączka SDB (1960–2024) –filozof przyrody, salezjanin, pracownik naukowy Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. W 1980 roku ukończył technikum mechaniczne w Kielcach, w latach 1980–1981 studiował fizykę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. W 1981 roku wstąpił do Towarzystwa Salezjańskiego, święcenia kapłańskie przyjął 15 czerwca 1989 roku. W tym samym roku ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Akademii Teologicznej w Krakowie. Od 1990 roku pracował w seminarium Towarzystwa Salezjańskiego. W 1991 roku został członkiem Ośrodka Badań Interdyscyplinarnych i w tym samym roku uzyskał na PAT licencjat naukowy z filozofii przyrody. Od 1993 roku pracownik naukowy na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie na Wydziale Filozoficznym w Katedrze Filozofii Przyrody. W 1997 roku obronił pracę doktorską Rola matematyki w genezie filozofii Alfreda North Whiteheada, w 2003 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego. W latach 2009–2016 był dziekanem Wydziału Filozoficznego UPJPII. Od 2008 roku współpracował z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych i stał na czele Fundacji Centrum Kopernika, a od 2011 roku kierował grupą badawczą „Philosophy and Theology” w ramach projektu The Limits of Scientific Explanations finansowanego z grantu Fundacji Templetona. Członek Komitetu Nauk Filozoficznych PAN. Zmarł 28 V 2024.
Ks. prałat dr Stanisław Paszkowski (1946–2024) – dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Rodzin Archidiecezji Wrocławskiej, którego był inicjatorem i którym kierował przez ponad cztery dekady. Po odbyciu formacji w seminarium duchownym we Wrocławiu przyjął święcenia kapłańskie w 1972 roku. Pracował przez cztery lata w parafii pw. św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy, a następnie rozpoczął studia w Instytucie Studiów nad Rodziną w Łomiankach. W 1979 roku został diecezjalnym Duszpasterzem Rodzin. Zainicjował Diecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin, w ramach którego zaczęły działać: Specjalistyczna Poradnia Rodzinna, Duszpasterski Telefon Zaufania, Wrocławskie Porozumienie na rzecz Obrony Dziecka i Rodziny, Archidiecezjalna Poradnia Adopcyjna – Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy. Powołał 19 poradni specjalistycznych zatrudniających 90 specjalistów: terapeutów, psychologów, pedagogów i duszpasterzy, gdzie bezpłatną pomoc terapeutyczną znalazły tysiące osób, setki par małżeńskich. Był wykładowcą na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu, sędzią Metropolitalnego Sądu Kościelnego Archidiecezji Wrocławskiej, duszpasterzem osób stanu wolnego. Angażował się we wszelkie działania służące ochronie życia. Dzięki Archidiecezjalnej Poradni Adopcyjnej swój dom znalazło 1200 dzieci, a inne diecezje wzorowały się na jego pomysłach. Zmarł 31 V 2024.
Maria Wanke-Jerie
Małgorzata Wanke-Jakubowska