Amp futbol – Polska mistrzem świata!
Ta gra ma wszystko, by być wspaniałym widowiskiem – dynamikę, taktykę, charyzmatycznych zawodników. Do tego rozbudowany system rozgrywek, wspaniałe drużyny i cudowną, żywiołową publiczność. W Polsce amp futbol to prawdziwy fenomen – nasi piłkarze rozpoczęli właśnie dziesiąty ligowy sezon a narodowa drużyna kobieca zmierza po zwycięstwo w pierwszych w historii mistrzostwach świata!
Amp Futbol jest stosunkowo młodą dyscypliną sportu, ale wymaga od zawodników niezwykłego hartu ducha. Oto naprzeciwko siebie stają dwie siedmioosobowe drużyny – wszyscy zawodnicy są po amputacjach nóg i grają o kulach, bramkarz z kolei ma dwie nogi, ale jedną ręką, którą może bronić. Mecz rozgrywany jest na boisku o wymiarach 40 na 60 m i trwa 2 razy po 25 minut.
Zalążki tego sportu na świecie sięgają 1980 roku a jego kolebką są Stany Zjednoczone Ameryki. Początkowo nie planowano tworzyć nowej dyscypliny sportowej, ot, grupa niepełnosprawnych narciarzy szukała sposobu na treningi poza sezonem.
Z czasem sport spodobał się publiczności a grono zawodników powiększało. Początkowo drużyna liczyła 11 graczy, inna była także długość meczu. Wraz z pierwszymi zinstytucjonalizowanymi rozgrywkami dopracowano system zasad i rozgrywek krajowych, kontynentalnych i światowych. Obecnie amp futbol nie jest jeszcze dyscypliną olimpijską, ale trwają zaawansowane przygotowania, by tak się stało.
W Polsce pierwsze mecze rozegrano w 2011 roku. Szybko okazało się, że futbolowa nowinka zyskała zainteresowanie, szczególnie byłych piłkarzy, którzy przeszli amputacje np. po wypadkach, ale także osób po nowotworach i mających wady wrodzone.
Każdy zawodnik amp futbolu to inna osobista i chwytająca za serce historia choroby, splotu przypadków, może pecha… Dla niektórych dramatyczne wydarzenia czy diagnoza były gwałtownym zakończeniem dobrze zapowiadającej się kariery sportowej, często właśnie piłkarskiej. Wszyscy zaangażowani w ten sport przyznają, że amp futbol pomógł im odnaleźć sens życia i stał się wspaniałą odskocznią od codziennego życia i sposobem na rehabilitację.
Amp futbol – początki w Polsce
Pierwszy polski zespół amp futbolowy powstał w 2012 roku. Nie było wtedy mowy o wsparciu instytucjonalnym czy sponsorach, zawodnicy wykorzystywali urlopy wypoczynkowe, by wziąć udział w zgrupowaniach, sami finansowali wyjazdy i stroje. Zaangażowanie i wola walki były jednak tak wielkie, że bardzo szybko nadrobili dystans dzielący ich od europejskiej i światowej czołówki i już trzy lata później Polska stała się czwartą potęgą na świecie!
Po mężczyznach na amp futbolowe boiska wybiegły także kobiety i w ich przypadku mamy do czynienia już nie tylko z fenomenem, ale wręcz sportową rewolucją.
Pierwsza drużyna pań powstała w kwietniu 2022 roku. Była pierwsza nie tylko w Polsce, ale i na świecie. We wrześniu doszło do pierwszej konfrontacji z przeciwniczkami z USA i Polki okazały się zdecydowanie lepsze. Był to pierwszy oficjalny mecz amp futbolu kobiet na świecie.
Formowanie drużyny było wyjątkowym wyzwaniem zarówno dla trenerów, jaki samych zawodniczek. Większość z nich nigdy wcześniej nie miała do czynienia ze sportem, jednak ze zgrupowania na zgrupowanie widać było, jakich cudów dokonują, ucząc się techniki i odporności psychicznej, ale przede wszystkim pokonując własne uprzedzenia.
Bardzo szybko przykładem Polek zainspirowały się zawodniczki z innych krajów. W tym roku przed Polkami wielkie wyzwanie – zostały zakwalifikowane na rozgrywane w listopadzie pierwsze w historii mistrzostwa świata w kolumbijskiej Barranquilli.
Ponieważ w Polsce nie ma jeszcze dość drużyn, by dziewczyny mogły rozgrywać ligowe mecze, spotykają się na comiesięcznych zgrupowaniach w Warszawie i biorą udział w zgrupowaniach międzynarodowych, jak choćby w marcowym Women’s Camp 2024, gdzie rozegrały mecze z Belgijkami, Angielkami, Hiszpankami, Niemkami i Szkotkami i pokazały, że ich profesjonalizm i zaangażowanie są na bardzo wysokim poziomie. Trenerzy nie mają wątpliwości, że na mistrzostwach w Kolumbii Polki będą zdecydowanymi faworytkami do zwycięstwa.
Męska reprezentacja amp futbolowa początkiem marca rozpoczęła z kolei dziesiąty już sezon PZU Amp Futbol Ekstraklasy. Tytułu mistrza Polski będzie bronić Wisła Kraków a wśród przeciwników ma m.in. wzmocniony transferami klub z Bielska Białej. O lepsze miejsca walczą także zawodnicy Legii Warszawa i Stali Rzeszów. Do ligi po raz pierwszy dołączają w tym roku drużyny Radomiaka Radom i Pokrowy Lwów. Najważniejszym zadaniem drużyny narodowej jest sukces podczas czerwcowych mistrzostw Europy.
W lutym 2023 roku amp futbolista Marcin Oleksy za swoją widowiskową bramkę otrzymał podczas gali FIFA The Best prestiżową nagrodę im. Puskasa. Sukces ten był wspaniałą okazją do promocji amp futbolu i polskiego sportu paraolimpijskiego. Dokonania Polek z uwagą śledzi cały sportowy świat, UEFA nagrodziła polską drużynę tytułem Best Disability Initiative.
Jolanta Pawnik
