Wszyscy stoimy jako „my, naród” „nad morzem mgły” i pragniemy wreszcie rozpocząć wyprawę, w którą nie dane nam było wyruszyć przed dwustu laty.

Wojna 1939–1945 dziś rysowana jest (coraz grubszą kreską) z pełną świadomością zatracania prawdy historycznej. Z obsadzaniem w roli antysemitów, kolaborantów, faszystów i nazistów, słowem: sprawców tej wojny, takich nacji, jakie będą zbieżne z aktualnymi potrzebami.

Konserwatyzm wyrasta z naturalnego porządku rzeczy. Nie zaniknie i będzie cechował ludzi nadal, także w kolejnych dekadach XXI wieku.

Dzisiejsza Polska ze swoim niezwykłym antyimperialnym, wolnościowym dziedzictwem przypomina, że najwyższy czas, żeby Europa zaczęła korzystać z doświadczeń i wiedzy zgromadzonych także w Europie Środkowo-Wschodniej.

W momencie globalnego przesilenia Unia staje się podmiotem coraz bardziej pozbawionym znaczenia.

Historia się jednak nie powtarza, najwyżej się rymuje. Zmieniają się parametry, gracze nie są tacy sami. Obecna Rosja to nie Związek Sowiecki, a wojsko Putina to nie Armia Czerwona. Zmienia się psychika graczy.

Rozbieżności między Polską, Czechami, Słowacją i Węgrami nie unieważniają celów zarysowanych w Wyszehradzie. Spuścizna V4 to nie tylko włączenie Europy Środkowej do struktur Zachodu, ale też jego współtworzenie i wzmacnianie, realizm we współdziałaniu.

Na pierwszy rzut oka różnica pomiędzy manifestem Balladura a mową Morawieckiego z Heidelbergu jest tylko taka, iż polski premier ostrożnie powstrzymał się od sformułowania recepty na radykalną terapię Europy, choć diagnoza choroby u obu jest identyczna. Nic jednak bardziej błędnego.