Co zwiedzić we Francji – region Franche-Comté
W każdym miesiącu prezentujemy wybór miejsc, które warto zobaczyć w regionach Francji. Perły architektury, rezerwaty przyrody czy zabytki, związane z lokalną i narodową historią świadczą o różnorodności francuskich regionów i ich wartości dla dziedzictwa Francji. Tym razem przed Państwem – Franche-Comté.
Franche-Comté jest jednym z mniej turystycznych regionów Francji, jednak wartym odwiedzenia ze względu na liczne rezerwaty przyrody, a także lokalną historię, związaną z wojną francusko-pruską i rozwojem francuskiego przemysłu.
Musée Gustave Courbet, Ornans, Franche-Comté
Z Franche-Comté szczególnie związany był Gustave Courbet. XIX-wieczny francuski malarz, przedstawiciel realizmu, urodził się i dorastał w miejscowości Ornans, a okoliczna przyroda oraz życie mieszkańców były częstym motywem w jego sztuce.
Obecnie w Ornans znajduje się warte odwiedzenia muzeum, poświęcone Gustave’owi Courbetowi. Muzeum prezentuje życie i twórczość artysty, jego związki z Ornans i regionem Franche-Comté, do którego malarz wielokrotnie wracał, a także odbiór jego twórczości w czasach mu współczesnych i inspirację, jaką stanowiła dla późniejszych artystów. Zwiedzający mogą zobaczyć m.in. przedmioty pochodzące z warsztatu artysty, a także kilkadziesiąt obrazów, w salach podzielonych tematycznie. Na szczególną uwagę zasługują pejzaże okolic Ornans, wykonane przez Gustave’a Courbeta.
W muzeum organizowane są również wystawy czasowe, poświęcone Gustave’owi Courbetowi.
W Ornans, oprócz muzeum i domu, w którym dorastał Gustave Courbet, znajduje się również grób artysty. W pobliskim Flagey można natomiast zobaczyć odnowioną farmę, należącą do rodziny Courbet, gdzie obecnie organizowane są wydarzenia kulturalne. W okolicy Ornans i Flagey zaproponowane jest kilka tras spacerowych różnej długości, śladem miejsc związanych z Gustavem Courbetem i krajobrazów, uwiecznionych na jego obrazach.
Citadelle de Belfort
Cytadela w Belforcie została zaprojektowana w XVII wieku przez najsłynniejszego francuskiego architekta twierdz wojskowych, Sébastiena Le Prestre’a de Vaubana. Twierdza nigdy nie została zdobyta, nawet podczas okupacji Belfortu przez armię pruską w czasie wojny francusko-pruskiej w latach 1870-1871.
U stóp cytadeli już z daleka uwagę zwraca symbol Belfortu: monumentalna rzeźba lwa, wykonana przez Auguste’a Bartholdiego w różowym piaskowcu z Wogezów. Lew z Belfortu jest drugą najsłynniejszą rzeźbą Bartholdiego, po Statule Wolności w Nowym Jorku. Artysta, pochodzący z Alzacji, utraconej przez Francję w 1871 r., upamiętnił pomnikiem lwa bohaterską obronę twierdzy w Belforcie przez żołnierzy, dowodzonych przez pułkownika Aristide’a Denfert-Rochereau, podczas wojny francusko-pruskiej w latach 1870-1871. Rzeźba, którą Bartholdi tworzył przez przez pięć lat (od 1875 do 1880 r.), zwraca uwagę swoją wielkością: 22 m długości i 11 m wysokości.
Cytadela w Belforcie i lew, wykonany przez Bartholdiego, stały się symbolem odwagi francuskich żołnierzy podczas wojny francusko-pruskiej. W 1896 r. miasto Belfort otrzymało najwyższe francuskie odznaczenie, Legię Honorową, za bohaterską postawę podczas wojny z Prusami.
Obecnie cytadela, która wraz z rzeźbą lwa otrzymała w 2020 r. tytuł “Ulubionego zabytku Francuzów”, otwarta jest dla zwiedzających. Z fortu rozpościera się piękny widok na Belfort, w tym urokliwe historyczne centrum z kolorowymi domami i placem z katedrą, oraz na Wogezy.
Na jednym z murów twierdzy znajduje się tablica, poświęcona polskim żołnierzom, walczącym w 1940 r. w obronie Belfortu.
Saut du Doubs
Turyści, wybierający Franche-Comté na wakacje, doceniają w tym regionie przede wszystkim piękno przyrody i liczne możliwości wędrówek, wycieczek rowerowych bądź spływów kajakowych. Region ten kojarzy się z dolinami rzek, lasami, jeziorami i wodospadami. W obrębie Franche-Comté znajdują się trzy regionalne parki krajobrazowe: Haut-Jura, Ballon des Vosges oraz Doubs Horloger, a także liczne rezerwaty przyrody.
Będąc w regionie Franche-Comté, warto wybrać się nad wodospad Saut du Doubs – najbardziej emblematyczny punkt parku krajobrazowego Doubs Horloger, znajdującego się na granicy ze Szwajcarią. Wodospad, wysoki na 27 metrów, można podziwiać z kilku różnych punktów widokowych, zarówno po stronie francuskiej (imponujący widok na wodospad i otoczenie przełomu rzeki Doubs rozpościera się z punktu widokowego, znajdującego się naprzeciwko wodospadu, kilka metrów nad jego poziomem), jak i szwajcarskiej (punkt widokowy znajduje się tuż przy wodospadzie, na jego wysokości). Wycieczkę nad wodospad warto połączyć ze spacerem wzdłuż przełomu rzeki Doubs, stanowiącej na odcinku przy Saut du Doubs naturalną granicę między Francją i Szwajcarią.
Notre-Dame-du-Haut, Ronchamp
Kaplica Notre-Dame-du-Haut, w miejscowości Ronchamp, jest jednym z najważniejszych dzieł Le Corbusiera, czołowego architekta modernizmu. Kaplica powstała w 1955 r. na wzgórzu, na którym kult Maryi obecny był od średniowiecza. Le Corbusier stworzył budowlę, w całości wykonaną z betonu – surowy beton dachu kontrastuje z bielonym betonem reszty kaplicy, podkreślając formę i linie budynku. Projektując kaplicę, architekt chciał, aby “forma sanktuarium odpowiadała otoczeniu w którym się znajduje, wybrzuszeniom, wydrążeniom kopców i lasu”. Wewnątrz kaplicy ściany z surowego betonu, podtrzymywane filarami oddzielającymi trzy kaplice boczne, oraz półmrok wywołany przez małe różnokolorowe okna, dają wrażenie wielkości i mają sprzyjać modlitwie. Od 2016 r. kaplica Notre-Dame-du-Haut w Ronchamp wpisana jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W pobliżu kaplicy znajduje się klasztor klarysek, powstały w 2011 r. Budynek klasztoru zaprojektował Renzo Piano, twórca m.in. Centre Pompidou w Paryżu czy wieżowca The Shard w Londynie.
Musée de l’Aventure Peugeot, Sochaux
Lokalna historia północnej części Franche-Comté, w okolicach miejscowości Montbéliard, związana jest z przemysłem. Aby lepiej poznać tę historię, można odwiedzić Sochaux, miasto znane z klubu piłkarskiego i fabryk, w tym pierwszej fabryki Peugeota.
W Sochaux można zwiedzić muzeum Peugeot – Musée de l’Aventure Peugeot, poświęcone tej jednej z najbardziej rozpoznawalnych francuskich marek, która powstała we Franche-Comté. Muzeum opowiada ponad 200-letnią historię Peugeot: od młynków do kawy i maszyn do szycia – pierwszych produktów marki – poprzez pojazdy z różnych epok, po samochody wyścigowe. Na 8 000 m2 powierzchni wystawowej zwiedzający mogą zobaczyć 130 pojazdów, 50 rowerów i motocykli, a także 3 000 przedmiotów marki Peugeot: narzędzi, radia czy maszyn do szycia.
Julia Mistewicz
